Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) sistemleri, işletmelerin iş süreçlerini entegre ederek verimliliği artıran kritik yazılımlardır. Gelişmiş ekonomilerde ERP kullanımı yaygın ve zorunlu bir hale gelirken; Türkiye’de büyük işletmelerin ERP’ye olan ilgisi artış gösterip, KOBİ’lerin ERP’ye olan ilgisi sınırlı kalmaktadır.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 yılı verilerine göre; şirketlerin %29.7’si ERP yazılımı kullanmaktadır. Bu oran, 2021 yılına göre 1.6 puanlık bir artışı göstermektedir. İşletme büyüklüğüne göre ERP kullanım oranları şu şekildedir:
• 250 ve üzeri çalışanı olan işletmeler: %79.5
• 50-249 çalışanı olan işletmeler: %50.8
• 10-49 çalışanı olan işletmeler: %25.1
Türkiye’de KOBİ’ler, toplam işletmelerin %99.7’sini, toplam istihdamın ise %70.5’ini oluşturmaktadır. Ancak KOBİ’lerin ERP kullanımı, büyük ölçekli firmalara göre oldukça düşüktür. Bunun temel nedenleri arasında maliyet, uygulama süreci, eğitim eksikliği ve ERP’nin sunduğu avantajlara yönelik farkındalığın az olması yer almaktadır. Avrupa ülkeleri ise dijitalleşmeye yaptığı yatırımlarla ERP kullanımını yaygınlaştırmış ve iş süreçlerini entegre eden sistemleri benimsemiştir. Almanya dünya çapında ERP sistemlerinin geliştirildiği bir ülke olarak bu alanda öncü konumdadır. Almanya’da büyük işletmelerin yaklaşık %81’i ERP sistemleri kullanmaktadır. ERP kullanımının yaygın olduğu diğer Avrupa ülkeleri ise İngiltere, Fransa, Hollanda ve İtalya’dır. Almanya’da ERP ve dijital dönüşüm çözümleri için devlet teşvikleri bulunurken; şirketler uzun vadeli planlarını ERP entegrasyonu üzerine kurmaktadır.
Türkiye ve Avrupa Ülkeleri ERP Kullanım Karşılaştırması
Aşağıda, bazı Avrupa ülkelerindeki ERP kullanım oranları gösterilmektedir:
Ülke ERP Kullanım Oranı (%)
Almanya %81
Fransa %74
İngiltere %76
Hollanda %72
İtalya %67
İspanya %63
Polonya %55
Türkiye %29.7
Bu veriler, gelişmiş ekonomilerin ERP sistemlerini iş süreçlerinin ayrılmaz bir parçası olarak gördüğünü göstermektedir. Özellikle Almanya, İngiltere ve Fransa gibi ülkelerde ERP’nin üretim, finans, hizmet ve kamu sektörlerinde yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir. Türkiye’de ise büyük ölçekli şirketler ERP kullanımını benimsemişken; KOBİ’lerde bu oran halen düşük seviyededir.
ERP Kullanımındaki Farklılıkların Nedenleri
ERP kullanım oranlarındaki farklılıklar, ülkelerin dijitalleşme stratejileri, şirket yönetim anlayışları, teknolojik altyapıları ve ekonomik gelişmişlik seviyeleri ile doğrudan ilişkilidir. Türkiye’de ise dijitalleşmeye yönelik destekler son yıllarda artmasına rağmen; ERP özelinde yeterli teşvik bulunmamaktadır. Avrupa’da ERP, veri odaklı yönetimin temel taşı olarak kabul edilip, uzun vadeli stratejik yatırımlar olarak değerlendirilirken; Türkiye’de çoğu KOBİ için ERP hala yüksek maliyetli bir harcama olarak görülmektedir. Özellikle uygulama süreci ve danışmanlık maliyetleri KOBİ’ler için büyük bir engel oluşturmaktadır.
Türkiye’de ERP Kullanımının Artırılması İçin Öneriler
• KOBİ’lerin ERP’ye yönelik desteklenmesi
• ERP’nin uzun vadeli bir kazanç olduğu algısının oluşturulması
• Üniversitelerde ve mesleki eğitim programlarında ERP farkındalığının artırılması
ERP sistemleri, işletmelerin rekabet gücünü artıran ve dijital dönüşüm süreçlerinin temelini oluşturan önemli bir araçtır. Türkiye, bu alanda yapacağı yatırımlarla Avrupa’daki ERP kullanım seviyelerine ulaşabilir ve küresel rekabet gücünü artırabilir.