Page 76 - KobiEfor_Kasim_2011

EKONOM‹ST

Kalk›nma kuramc›s› Prof. Dr. Mehmet Türkay

Kalk›nma ilizyondur

Koca koca barajlar, fabrikalar yap›l›r. Ama bakars›n›z “kalk›naca¤›z!” söylemi
devam eder. Bunun sonu da yoktur. Çünkü KALKINMA halüsinasyondur. Objesiz
yanl›fl idrak vard›r. Asl›nda kalk›nma, kalk›nma olmayan bir sorunu tarif eder.

K alk›nma teorileri konusunda özgün görüflle- Çünkü büyük bir toplulu¤a; ben kalk›nd›raca¤›m
riyle tan›nan Marmara Üniversitesi Ö¤retim
dersiniz. Ve süreci olumlu gösterirsiniz.
Üyesi Prof.Dr. Mehmet Türkay ile konufltuk.
Sürecin nas›l yafland›¤› ve kalk›nman›n ne ifle
Kalk›nma konusunda yetkin oldu¤unuz biliniyor. Olumsuz mudur yoksa?
Nedir “Kalk›nma”? yarayaca¤› önemlidir? Burada ortak bir “iyi’” tarifi
Türkiye’de ve dünyada kavram›n ortaya ç›k›fl› vard›r. Herkesin ifline yarayacakt›r. Ama kapitalist
1945 sonras›na so¤uk savafl dönemine rastlar. Kapi- sistemde herkesin iyi olmas› sözkonusu de¤ildir.
talist bir kalk›nmadan bahsediliyor. ‹kinci Dünya Sa- Çünkü kapitalizm öyle bir fley de¤il. Maliyet ve
vafl› sonras›nda; sosyalist ve kapitalist, iki ayr› yap› külfetlerin eflitsiz da¤›l›m› vard›r. Dolay›s›yla; kapi-
var. Sömürge ülkelerin de karfl›s›nda iki blok. Kapi- talist iflleyifl kar›n› özellefltirirken maliyetleri top-
talist sömürge ülkelere önerilen, daha konsolide ol- lumsallaflt›r›r.
mas› nedeniyle, kalk›nma iktisad› oldu. Kapitalist Burada s›n›flarla olan iliflkiyi bir kenara koyarsak
sistem taraf›ndan, kalk›nma sorunu yaflayan ve “az sermayenin kendi içinde iflleyifli de ayn› mant›klad›r.
geliflmifllik” olarak tan›mlanan durumunun afl›lmas› Kendi aras›nda eflitsiz da¤›l›m vard›r. ‹ki türlü tan›m-
için formüle edilen bir öneridir ‘Kalk›nma ‹ktisadi’. lan›r; kalk›nma kavram›. Bir ilizyondur. Objenin yan-
Hedefi; ilk etapta sisteme entegre olmak anlam›na l›fl idraki vard›r. Çünkü gerçekten de; koca koca ba-
gelir. ‹kinci etap, sözkonusu ülkelerde belli sanayi- rajlar, fabrikalar yap›l›r. Ama bakars›n›z “kalk›naca-
leflme efli¤ini aflmakt›r. Kalk›nma; ilk aflamada ilahi ¤›z!” söylemi devam eder. Bunun sonu da yoktur.
amaç olarak ortaya konur ve herkesi, her fleyi, özel- ‹kincisi; halüsinasyondur. Objesiz yanl›fl idrak vard›r.
likle de yönetici eliti meflrulaflt›rmak amac›ndad›r. Asl›nda kalk›nma olmayan bir sorunu tarif eder.

76 KobiEfor Kas›m 2011