Page 50 - KobiEfor Ağustos 2023 Sayı 287

.217(<1(5 9( 3$56à<(/ 7$á,0$&,/,ã,

kaldığına dikkat çekiyor: “Uzun yıllar boyunca en hızlı şüm maliyetlerine ek olarak artan yakıt fiyatları eklen-
büyüyen segment konteyner ticareti olmuştur. 2022’de diğinde, yavaş gemi hızları ve transit sürelerin uzama-
büyümenin gerilemesine ilave olarak 2023’te kontey- sı sonuçlarına neden olacaktır. Hem yakıt dönüşümü
ner ticaretinin marjinal bir artışla yüzde 1.9 oranında hem de yenilenmesi gereken filolarımızın yaratacağı
artması beklenmektedir. Türkiye’nin, dünya ticaretinde maliyet çok büyük olacaktır. Dolayısıyla bu dönüşümü
konteyner tarafında yaşanan bu büyümeyi yakalaya- erkenden yakalamak rekabetçiliğimiz açısından fark
bilmesi ve pay alabilmesi ihracatımız ve tedarik zinciri yaratacaktır. Ayrıca söz konusu dönüşüm için kamunun
üssü olabilmemiz açısından önem arz etmektedir.” destek ve teşviklerle sektörü yeşil dönüşüm konusunda
Türkiye’de konteyner iş hacminde, yaz aylarıyla bir- cesaretlendirmesi ve hazırlaması fayda sağlayacaktır.”
likte toparlanma öngörüsü: Dünya denizyolu ticaretine
yönelik istatistiki veriler açıklayan en önemli iki kuru- “Türkiye, önemli bir lojistik ve üretim üssü
mun tahminlerine bakıldığında UNCTAD’ın; toplam de- olma potansiyeli taşıyor”
nizyolu taşımacılığında 2022 ve 2023’te yüzde 2’nin altın- Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) Yö-
da bir gelişim olacağını, netim Kurulu Üyesi Konteyner Çalışma Grubu Başkanı
sonrasında 2026’ya kadar Arcan Fayatorbay, T.C. Ulaştırma
yüzde 2’nin üzerinde bir ve Altyapı Bakanlığı, Denizcilik
artış olacağını tahmin Genel Müdürlüğü verilerine göre
ettiğini, aynı kurumun Türkiye kıyılarında, marina ve yat
konteynerde ise 2023’ten limanları hariç tutulmak üzere,
sonra yüzde 3’ün üzerin- ulusal ve uluslararası yük taşı-
de yıllık artış öngördüğü- macılığına hizmet veren değişik
nü anlatan Ulusoy, şu açıklamayı yapıyor: “Diğer yandan formda, büyüklükte ve özellikte Arcan
Clarksons toplam yükte ve konteynerde 2023’te yüzde (liman, terminal, iskele, şaman- Fayatorbay
2’nin üzerinde bir artış oranının yakalanacağını tahmin dıra, dolfen, platform vb. dâhil)
etmiştir. Türkiye’deki tahminleri ise genel itibarıyla 2023 217 adet kıyı tesisi bulunduğunu, konteyner gemilerine
yılının ilk yarısında transit yüklerde görülen düşüşün hizmet veren toplam 28 adet değişik formda (iskele,
ivme kaybederek devam etmesi ve lokal yüklerde dün- rıhtım) liman bulunduğunu belirterek, bu limanların
ya ve Türkiye ekonomisindeki büyüme rakamlarının önemli bir bölümünün konteyner yükleri dışında diğer
daha düşük seviyelerde gerçekleşmesi beklenmektedir. yüklere de hizmet verdiğini ifade ediyor.
2023’ün ikinci yarısında ise yaşadığımız büyük deprem Fayatorbay, şu bilgileri veriyor: “Limanlarımızda
felaketinin dış ticaretteki olumsuz etkisinin azalmasıyla 2022’de 2021’e göre %3.1 yük artışı gerçekleşmiş ve
birlikte konteyner iş hacminin yaz aylarıyla birlikte yılın işlem gören yük 542.6
ilk yarısına kıyasla toparlanması beklenmektedir. 2023 milyon tona ulaşmıştır.
yılı geneline bakıldığında, konteyner iş hacminin geçen Toplam verilere gümrük
sene başlayan düşüş trendini sürdüreceği öngörülmek- rejimleri bazında bakıl-
tedir. Konteyner tarafında 2024 sonundan önce önemli dığında 2022’de sadece
bir talep artışı beklenmiyor.” ihracat yüklerinde bir dü-
şüş olduğu (%-2.3), diğer
Yeşil dönüşümde destek ve teşviklerin rejimlerde artış olduğu
artması ihtiyacı görülebilir (ithalat %4.9,
“Yeşil dönüşümü erkenden yakalamak, rekabetçi- kabotaj %9 ve transit
liğimiz açısından fark yaratacaktır”: Ayşem Ulusoy’un %3.9). Konteynerde 2022 yılı 2021’e göre %-1.8 gerile-
verdiği bilgilere göre; deniz taşımacılığı toplam karbon meyle 12.4 milyon TEU ile kapanmıştır. Gümrük rejim-
salınımının yüzde 3’ünden sorumlu. 8 Temmuz’da Bir- leri bazında bakıldığında düşüşün en önemli nedeni,
leşmiş Milletler kuruluşu IMO, gemi taşımacılığında te- Rusya ile Ukrayna Savaşı’nın yansıması olan transit
miz yakıt kullanımını şart koşan standartların devreye konteynerdeki düşüşten kaynaklanmıştır. Rejimler
giriş tarihini 2028’e çekti. bazında yılın toplam rakamlarına bakıldığında ihracat
Ulusoy, yakıttaki bu dönü- ve ithalatta zayıf da olsa bir yıllık artış olduğu (%0.4 ve
şümün, dönüşüm sonlana- %1.5), kabotaj yüklerinin %-1.3 gerilediği ve özellikle
na kadar taşıma ücretleri- transit konteynerde %-12.9 gibi oldukça önemli oranda
nin yüksek seyretmesine bir düşüş olduğu görülmektedir. Türkiye limanlarında
neden olacağını ve ilerleyen Ocak-Haziran 2023 döneminde toplam elleçlenen yük
süreçlerde taşıma ücret- miktarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.6 düşüş
lerini daha fazla gündemi- göstererek 260.9 milyon ton gerçekleşmiştir. Transit-
mize taşıyacağını söylüyor: te geçen ay yaşanan toparlanmanın etkisiyle ilk yarı-
“Ayrıca, mevcut yeşil dönü- daki daralma yüzde 16’ya kadar gerilerken, kabotajda

KobiEfor $ðXVWRV