Page 73 - KobiEfor-Şubat-2021

borçlandı. Çünkü pandemide hane halkının cebine lebilir enflasyon rakamları değil.” Altınsaç, ‘2021’de
para koymak gerekirken biz yine kredi pompaladık. ne kadar dövize ihtiyaç var?’ sorusunu şöyle yanıtla-
Oysa yüzyılda bir gelen bir krizde bütçeden radikal dı: “2021’de 220 milyar dolar ihtiyaç var. Türkiye’nin
bir şekilde işini kaybedene, kısa çalışma ödeneğin- genelde 200 milyar dolara ihtiyacı oluyor ve bunu bir
den yararlanan veya ihtiyaç sahibi hane halkına para şekilde buluyor. Bunu bulamayınca da ödemeler den-
verilmeliydi. Böylece hane halkı normal harcama- gesi sorunu ile karşı karşıya kalıyoruz. 2021’de soru-
sına devam edecek, alımlarını yapacak ve şirketler muz şu olmalı: 2021’de 220 milyar doları bulabilecek
borçlarını ödeyebilecekti. Ama biz şirketler borçlarını miyiz? Ben iki önemli risk görüyorum: Gelişmekte
ödeyebilsin diye kredi verdik, daha da borçlandırdık.” olan ülkelere para akıyor. Biz de bunu bekliyoruz.
Uğur Gürses, Türkiye’nin bundan sonraki soru- Ama bir global dalgalanmada doğru adımlar atılsa
nunun batık krediler olduğunu belirterek, şunla- bile sıkıntı yaşayabiliriz. İkinci konu ise; para çekeriz
rı ifade etti: “Sorun şirketlerin borçluluğudur. Şu ancak kısa vadeli fon akımı olabilir.” Altınsaç, daha
anda kullandırılan kredilerin yüzde 20’lik kısmı kapsamlı iktisat politikalarına ve hukuk reformuna
sorunludur. İkili bir borçlanma ile karşı karşıyayız. ihtiyaç olduğunu belirterek, bu yıl yüzde 4 büyüme,
Elimizde olmayan kaynaklarla kredi büyümesi sağ- yüzde 11 enflasyon öngördüğünü açıkladı.
lıyoruz, yerleşik şirketler dövize yöneliyor, dövizden
vazgeçeceğe benzemiyor. Bunca olağanüstü para Türkiye cazibesini korumalı
akışı varken neden ülkeye para gelmiyor? Bu soru- Ekonomist Cevdet Akçay, ekonomide sıkıntıların
nun yanıtı şudur: Ekonomik değil politik bir krizin 2016’da başladığını hatırlatarak, “Model kovala-
içindeyiz. Sadece yabancılarda değil yerleşiklerde maktan bitap düştük. Faizler düşük olsun, kur dü-
de ciddi altın tasarrufunu şük olsun diye bir model yok.
görüyoruz. Bu da hukuk- Fiyatların olduğu yer piyasa
tan kaynaklı olarak vatan- değildir, doğru fiyatların itibar
daşta mülkiyet kaygısının gördüğü yer piyasadır. Eğer
yaşandığını gösteriyor. buna uygun davranılmazsa
Gerçeklerle yüzleşmek fiyatlar intikam alarak gelir.
zorundayız; önümüzdeki Kur intikam alarak geldi, fa-
dönem işsizliği ve batık izler de öyle” dedi.
şirketleri konuşacağız. Türkiye’nin şu an cazip gö-
Şirketler kesiminin bilan- ründüğünü ve bu cazibenin
ço kesimi küçülecek ve korunması gerektiğini payla-
bazıları kapanacak, bu- şan Akçay, şu bilgileri verdi:
nun sonunda yoksullaş- “Programı sahiplenmezse-
ma olacak. Ancak şunu da unutmamak lazım: Türk niz başarıyı düşürürsünüz. Programlarda sadece
toplumu krizlerden hızlı çıkar. Majör krizlerin oldu- MB’nin sahiplenmesi yeterli değil, tüm ekonomi yö-
ğu krizlerde toplum siyaseti değiştirmiş. 2019’da netiminin sahiplenmesi lazım. Ama bu olmuyor. Ör-
bunun sinyalini verdi. Ben, demokratik yollarla si- neğin; MB faiz artırımında yalnız bırakıldı. Yönetime
yasetin toplum tarafından değiştirileceğini düşünü- yakın isimlerden, baş danışmanlardan sakıncalı
yorum. O yüzden kimse karamsarlığa kapılmasın.” twitler geldi. Destek olunmasa dahi bir şeyler söyle-
Gürses, 2021’de büyüme için yüzde 2.5, enflasyonda meyin. Büyümeyle ilgili de garabet de şudur: Yüksek
ise yüzde 15 beklentisi olduğunu açıkladı. oynaklık var. Potansiyel büyümede ortalama yüzde
3.5’lara geldik. Enflasyonist baskıyı da düşünürsek
2021’de 220 milyar dolara ihtiyaç var iyiye giden bir şey yok. Önümüzde bizi zor bir dönem
TÜSİAD Baş Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, bekliyor. İlk yapılması gereken kur açısından güven-
Türkiye’deki enflasyon sorununun 2013-2014 yılları getiri ikilemine yerleşikleri sokmak gerekiyor.”
arasında bozulmaya başladığını hatırlatarak olma- Türkiye’nin hata yapma lüksü olmadığını savunan
yan kaynakla kredi büyümesinin sağlandığını ve bu Cevdet Akçay, birçok kesim tarafından dile getirilen
kaynağın israf edildiğini dile getirdi: “Düşük rezerv- reform söyleminin de içinin doldurulmasını istedi:
lerle kuru 6.80’de sabitlemeye çalıştık. Verilen kre- “Ben reform vs. istemiyorum, ayakları yere basan
di etkisi ve kurdaki yükseliş ile enflasyonu patlattık. mali ve para politikası istiyorum. Reform kaynak
Konu Merkez Bankası politikası ve reel faiz verme gerektirir ve zor dönemlerde olmaz. Dolayısıyla
durumu değil. Konu enflasyonla mücadelede bir inandırıcı politika verin. İşimiz zor, hiç rehavete ka-
mutabakat yok. Enflasyonla mücadele için tüm pay- pılacak lüksümüz yok.” Akçay, 2021 yılı için yüzde
daşların; hane halkı, bankalar, reel kesim, otoritenin 11.5-12 enflasyon, yüzde 4.5 büyüme öngördüğünü
aynı fikirde olması gerekiyor. Yüzde 12-13 sürdürü- açıkladı.

ìXEDW KobiEfor 73