Kişilik Tipleri ve Karar Verme Tarzları

İnsanları “Temkinli-Düşünceli ve Tezcanlı-Açık Sözlü” boyutu ve “Sorgulayıcı-Şüpheli ve Kabullenici-Sıcakkanlı” boyutlarından faydalanarak insanları dört gruba ayırabiliriz. Bu dört grup birbirinden farklı düşündükleri ve farklı davrandıkları için karar verme şekilleri de farklıdır.

Direktör (Yönlendirici-Baskınlık Yüksek): Başarıya, amaç ve hedefleri doğrultusunda kesin ve kararlı eylemlerde bulunarak ulaşır. Kendine güven yüksek, başkalarına güven düşük. İddiacıdır. İş, görev, özellikle de sonuç odaklıdır. Sloganı: “Benim tarzımla yapalım, hemen şimdi yapalım.” İnsanlardan hoşlandığı için değil, işlerin yapılması için onlara ihtiyacı olduğundan dolayı insanlarla birlikte çalışmayı öğrenmiştir. Şirket basamaklarında ilerleme arzusu çok yüksektir. Çabuk, hızlı ve verimli karar verir. Kararlarını olgulara, verilere dayanarak verir. Karar vermeden önce birkaç alternatife bakmak ister. Risk alır. Olgu ve verilerin sonucu nasıl etkilediğini bilmek ister. Sadece teknik bilgi ve verilerle ilgilenmez, teknik bilgilerin ve verilerin sonucu nasıl etkilediği ile ilgilenir.
Karar Verme Tarzı: Karar verirken ilk önem verdiği değer, kendi düşüncesi ve egosudur. Tek bildiği karar onun verdiği karardır. Başkalarının düşüncelerinden çok zor etkilenir, bu nedenle kendi başına karar verir. Genelde ne istediğini bilir, çok önemli ve karmaşık dahi olsa çok hızlı karar verir. Kararsızları sevmez. Verdiği önemli kararları, satın aldığı ürünleri kolay kolay değiştirmez.
Etkilemeci (Konuşkan-Etkileme Yüksek): Başarıya, başkalarını amacı doğrultusunda birlikte çalışmaya ikna ederek ulaşır. Kendine ve başkalarına güven yüksek. Yaklaşılabilir, sezgisel ve rekabetçi bir kişidir. Gücü ve politikayı kişisel ödül ve itibarını attırmanın önemli etkeni olarak görür. Kişisel ilişkilere önem verse de takipçileri ve destekçileri ile öncelikle kişisel amacına ulaşmasına yardımcı olacağı için ilişki kurar. Geleceğe odaklıdır, zamanını ve gayretlerini vizyonuna ulaşmak için harcar. Mevcut durumlarda pratik detaylara, ayrıntılara pek dikkat etmez. Kararlarını olgular ve verilerden ziyade kendinin ve başkalarının görüşlerine dayanarak verir. Risk alır. Çok çabuk harekete geçer. Sabırsızdır, seçeneklerini açık bırakır, fikirlerini kolayca değiştirir.

Karar Verme Tarzı: Sonuç ve eylem odaklıdır, çok hızlı karar verir. Çok yönlüdür, farklı fikirleri önplanda tutar. Egosu, analiz becerisi, duyguları işe karışır. Karar verirken değer verdiği kişilerin fikirlerine de önem verir. Kararsızlardan nefret eder. “En kötü karar, kararsızlıktan iyidir” der. Verdiği bir kararı kendi çıkarını etkilemiş ise değiştirebilir.

Sebatkâr (Barışçıl-Metaneti* Yüksek): Başarıya ulaşmak için başkalarıyla takım arkadaşı olarak çalışır. Kendine güven düşük, başkalarına yüksek. Yakın işbirliğine ve yakın ilişkilere önem verir. Güç ve otorite kullanmak yerine, karşılıklı saygı atmosferi oluşturur. İnsanlarla birlikte çalışarak amacına ulaşmak ister. Çok yavaş karar alır. Kararlarını, kararla ilgili kişilerle konuşarak verir. Kestirip atmaz. Risk almaktan kaçınır, güvenlik ve istikrar arar. Fikirlerini ağırdan alarak, istemeye istemeye gönülsüzce değiştirir.

Karar Verme Tarzı: Duygularına göre kalpten karar verir. Duygular değiştiği için, kararları da değişir. Çok beğenir, “yarın sözleşmeyi, teklifi getir, imzalayayım” der. Gittiğinizde bambaşka bir insanla karşılaşırsınız. “Komşuma / babama / müdürüme sordum, beni kandırıyormuşsunuz” der. Başkalarının düşüncelerinden çok çabuk etkilenir. Verdiği karar, başkalarını etkileyecekse onlarla görüşmek ister. Çok dikkatli hareket eder, garantici olduğundan karar verme konusunda gönülsüz davranır. Yenilikten kaçınan muhafazakâr bir insandır. İşleri yeni bir tarzda yapma, yenilikçi ürünleri kullanma konusunda pek gönüllü değildir. Yeni ürünlerin başkaları tarafından kullanıldığını gördüğünde daha kolay karar alır. En zor karar alan üsluptur. Bazıları çabuk, bazıları geç karar verir. Satın alma kararı vermeden önce, kararının mutlaka doğru olduğundan emin olmak ister. Karar verse de bir süre; “doğru mu yaptım, yanlış mı yaptım”, diyerek verdiği kararı sorgular. Satış sonrasında mutlaka izlenmelidir.
Analizci (Araştırmacı-Vicdanlı, Sorumluluk Yüksek): Başarıyı garantilemek için kurallar ve prosedürler dahilinde çalışır. Kendine ve başkalarına güven düşük. Olgu, veri, ilke, kuralları sever. Mantıklı davranır. Güç ve kişisel ilişkilerini, işi etkileme yöntemlerini kullanmadan yerine getirmeye çalışır. Planlı, disiplinli ve yavaş bir şekilde karar verir. Doğru karar vermek onu çok motive eder. Karar verirken ölçüleri, sistemleri düşünür. Geçmişi gelecekte olacakların işareti olarak analiz eder.
Karar Verme Tarzı: Bir şeyi görmeden karar veremez. Karar vermeden önce bütün seçenekleri dikkatlice inceler. Kararlarını duygu ya da sezgilerine göre değil, tarafsız malumata, bilgiye, veri, istatistiklere göre almayı sever. Yavaş karar verir, uçtaki analizciler çok yavaş karar verir. Karar verirken hata yapmaktan korkar. Daima doğru karar almak ister. Hata yaptığını görürse kararını değiştirir. Uzun süre dertlenir, içine kapanır, ‘’Ben bunu nasıl görmedim’’ diye hayıflanır.