Türkiye’de Ar-Ge kavramının hayat bulduğu Teknoparklar, üniversite sanayi işbirliğinin potansiyel gücünü ortaya çıkaracak nitelikte gelişiyor.
Kuruluşu 2003 ama 2008 yılından sonra hızlı gelişim sürecine giren Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi, Türkiye’nin sayılı ArGe merkezlerinden biri oldu. 50 bin metrekareyi bulan alanında ağırlıklı yazılım sektörü olmak üzere 180 işletmeye ev sahipliği yapan Teknopark’ta yaklaşık 3 bin kişi istihdam ediliyor. Sözkonusu bilgiler bugüne ait.
Yıldız Teknik Üniversitesi Teknopark’ının gelecek planlaması ise iddiasına uygun projelerle çiziliyor. Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. İsmail Yüksek, 2014 yılının Teknopark için büyüme iddiasını sürdüreceği yıl anlamına geldiğini belirterek inşaat çalışmalarının devam edeceğini ve 20 bin metrekareyi bulan bir alanın daha yatırımcılara tahsis edileceğini aktarıyor. Yeni alanda da yaklaşık 2 bin yeni Ar-Ge mühendisinin çalışması hedefleniyor.
Yazılım üssü kuruluyor
İsmail Yüksek, Davutpaşa’daki yerleşkede Türk Hava Yolları (THY) ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nin katılımı ile Türkiye’nin stratejik yazılımlarının yer alacağı güçlü bir yazılım üssü kuracaklarını açıklıyor. Sözkonusu alandan yapılacak yazılımları dünyaya ihraç etmek istediklerini aktaran Yüksek, “Sözkonusu yatırım toplam 40-50 milyon doları bulacak. Bu yatırımla Türkiye’nin yazılım ihracatını da artırmak istiyoruz” diyor.
Yatırım ile THY’nin kendi yazılım ihtiyaçları, dünyadaki diğer hava yollarının ihtiyaçları, rezervasyon şirketleri ile otel ve diğer hizmetlerin yazılım ihtiyaçlarının karşılanması hedefleniyor. Sözkonusu işbirliği içinde TÜBİTAK, Havelsan, İstanbul Teknik Üniversitesi de yer alıyor. Yüksek, yatırımın daha sonra farklı ülkelerde ofisler açarak büyütüleceğini ifade ediyor. Yatırım için daha önce arama konferansı yaptıklarını anlatan Yüksek, şu bilgileri veriyor: “Türkiye’de alanında dev olan yatırımcıları çağırdık. Onlara yüzde 1’lik veya 5’lik ortaklık önerdik ve sonuçlara göre bina yatırımını gerçekleştirdik. Kurulacak şirket içinde 500 mühendis istihdam edilecek.
Süper bilgisayar yatırımı geliyor
Büyük ölçekli veriyi işlemeyi sağlayan Süper Bilgisayar için işadamlarından da yatırım teklifi aldıklarını aktaran Yüksek, “İşadamımız sözkonusu yatırımı taahhüt etti ve sistemi kurmamızı istedi. Davutpaşa’da 400 metrekare alanı bu yatırım için tahsis ettik.
İşadamımız yüzde 12 ortak oldu. Haziran gibi binayı bitireceğiz ve sistemi kuracağız” diyor.
Türkiye’de TV kanallarının film ve animasyonları yurtdışına yaptırdığına dikkat çeken Yüksek, yatırım ile artık yurtdışına gidişi engelleyeceklerini ve askeri projeler dahil, birçok konuda süper bilgisayarın kullanılacağını söyledi.
Süper bilgisayar yatırımının aynı zamanda e-devlet projesinde önemli bir görev üsteleneceğini de aktaran Yüksek, konuya ilişkin şu bilgileri verdi: “edevlet projesinde yazılımlar önemli ama bunu taşıyacak sistem bir o kadar önemlidir. Süper bilgisayar ile Teknoparkımız e-devlet projesinin altyapı merkezi olacak. Hem THY projesi hem de süper bilgisayar ile Güney Kore’deki e-devlet projesini yürüten ekibi Türkiye’ye getirmeyi düşünüyoruz. Tersine beyin göçünden ziyade beyin satın alacağız.”
Yandex yatırımını Türkiye’ye yapacak
Teknoparkın bir diğer projesi de şu: Rus arama motoru Yandex’in Türkiye üzerinden hizmet verme konusunda kendileri ile görüşmeler yaptıklarını aktaran Yüksek, bunun için Türkiye’de Yandex Akademi’yi kurmak istediklerini belirtti.
Yüksek, YTÜ’den bir ekibin Rusya’ya gittiğini ve Yandex Akademi’yi ziyaret ettiğini aktardı. Yüksek, “Proje henüz istediğimiz aşamaya gelmedi ama YTÜ olarak bu projenin içinde yer alacağız. Proje hayat bulursa Ruslar Türk mühendislerine eğitim verecek ve yaklaşık 500 kişinin istihdam edilmesini amaçlıyoruz” diye konuşuyor.
İkitelli Teknopark Haziran’da açılıyor
Avrupa Yakası’nda sanayi içerisinde teknopark bulunmuyor. İkitelli Organize Sanayi Bölgesi’nde yer alan Demirciler Sanayi Sitesi Başkanı Mustafa Topçuoğlu’nun girişimleriyle Yıldız Teknik Üniversitesi’nin Teknopark’ı İkitelli’de de faaliyet yürütecek. İnşaat çalışmalarında sona gelinen projenin Haziran ayında bitmesi hedefleniyor. Bölgede henüz kendilerini istedikleri gibi ifade edemediklerinin altını çizen İsmail Yüksek, “İkitelli’de ekip oluşturuyoruz ve kendimizi tanıtmak istiyoruz. Türkiye İhracatçılar Meclisi ve İstanbul Sanayi Odası’nın desteğiyle İkitelli’de önemli projeler hayata geçireceğiz” diyor.
Uygulamalı mühendislik kuruluyor
Uygulamalı mühendislik kavramının Almanya’da çok gelişmiş olduğunu ve bu alanda eğitim veren 6 üniversite bulunduğunu hatırlatan Yüksek, “Türkiye’de benzer bir çalışmayı hayata geçirmek istiyoruz. Ülkemizde faaliyet yürüten FESTO firması ile böyle bir proje üzerinde çalışıyoruz. Almanya ile de görüşmelerimiz sürüyor. Almanların bizi ne kadar destekleyeceği de önemli. İkitelli OSB’de bu alanda bir çalışma planlıyoruz” açıklamasını yapıyor.
İsmail Yüksek, ayrıca yine TİM ve İSO ile ara eleman yetiştirmek için sürekli eğitim merkezi kurmak istediklerini aktarıyor. Türkiye’de ihtiyaca uygun nitelikte kaynakçı, CNC operatörü alanlarında eksikler bulunduğunun altını çizen Yüksek, özellikle Türkiye’nin ileri teknoloji kullanan nitelikli insana büyük ihtiyaç duyduğunu aktarıyor. Yüksek, bu yönde yürütecekleri çalışmaları şöyle aktarıyor: “Teknoparkın içinde 2 bin metrekare alanda eğitim merkezi açmak istiyoruz. Orada ayrıca uluslararası kuruluşlardan akredite olmuş laboratuvarlar kurmak istiyoruz. Bunun için sanayiciler ile görüşmelerimiz sürüyor.”
İnovasyon ve teknoloji atölyesi portatif üretim yapacak
YTÜ Teknopark Yönetim Kurulu Başkanı Erdem Bektaş, üniversite sanayi işbirliği kavramının Teknopark’larda hayat bulmasının önemli olduğunu belirterek, Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi’nin alanında iddialı bir kurum olarak önemli başarılara imza atacağını söyledi. Teknoparkta, Teknoloji Transfer Ofisi, küçük girişimciler için kuluçka merkezi bulunduğunu hatırlatan Bektaş, iddialı oldukları alanları ve yürüttükleri çalışmaları şöyle anlatıyor: “Teknoparkımızın önemli bir artısı var: İnovasyon ve Teknoloji Atölyesi’ni kuruyoruz. Sözkonusu atölye portatif üretimi mümkün kılacak. Teorinin pratiğe dönüşmesi açısından önemli bir hizmettir. Atölyede araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan üniversite öğrencilerinin teorik olarak yaptığı yeniliklerin portatif üretilmesine, yani ticarileşmesine zemin hazırlıyoruz. D2 Blokun zemin katında sözkonusu çalışmalar yürütülecektir.”
Teknopark olarak fiilen üretimi destekleyen bir yapıda olduklarını belirten Bektaş hem parasal hem malzeme olarak destek sağlayacaklarını ve sözkonusu alanda üniversite hocalarının da projelerini hayata geçireceklerini aktarıyor. Sözkonusu yatırımı TİM’in desteklediğini paylaşan Bektaş, İTÜ Teknopark olarak yürüttükleri projelerin de katkısıyla teknoparklar içinde en iddialı örnek olmak istediklerini anlatıyor. Bektaş, şu noktalara değiniyor: “Tüm toplantılarda, etkinliklerde inovasyon konuşuluyor. Kapsamlı bir sözcük ama bunun nasıl yapılacağı önemlidir. Teknopark olarak inovasyon yapılsın diye bunun mutfağını kurduk. Türkiye’de inovasyonun hakkıyla yapılabilmesi için mantalite değişikliğine gidilmelidir. Sanayicinin bakış açısını değiştirmesi gerekiyor. Zira araştırma ve inovasyon bir kültürdür.”
KOBİ’ler için inovasyon kelimesinin ürkütücü olduğunu hatırlatan Bektaş, bu önyargının yıkılması gerektiğini, zira Türkiye’nin devlet olarak destek ve kaynak sağlamada önemli bir misyon üstlendiğini açıklıyor. Bektaş, inovasyon ve Ar-Ge için bundan sonra özel sektörün katkı sağlaması gerektiğini dile getiriyor.
180 işletmenin ihracatı
Yıldız Teknik Üniversitesi Teknopark A.fi.’nin Genel Müdürü Dr. Mahmut Karaman uzun yıllar ABD’de yaşamış biri olarak teknopakların ülkenin gelişimine katkısına yakınen tanıklık etmiş. Yıldız Teknik Üniversitesi Teknopark’nın bu alanda önemli bir boşluğu dolduracağına inanıyor ve şu bilgileri aktarıyor: “180 firma faaliyet yürütüyor ve yaklaşık 3 bin kişi bölgede istihdam ediliyor. Bölgenin kuruluşundan bu yana yaptığı ihracat ise 2013 yılı itibarıyla 7 milyon doları aşıyor. Fiziki yatırımlarda ise D2 ve A2’nin inşaatları devam ediyor, alanların tamamlanmasıyla kapalı toplam alanın büyüklüğü 80 bin metrekareye ulaşmış olacak.”
Mahmut Karaman, 2008’den bu yana yapılan yatırım tutarının 200 milyon TL’yi bulduğunu açıklıyor. Bundan sonra yapılaşmanın yanı sıra üyelerinin gelişimi konusuna da ağırlık vereceklerini paylaşan Karaman, yürüttükleri çalışmaları şöyle detaylandırıyor: “Üyelerimizin gelişimi önceliğimiz konumunda. Bunun için üyelerimizin katılımı ile istişare kahvaltıları düzenliyoruz. Bu toplantılarda hem üyelerimizin birbiriyle ilişkisini geliştirirken hem de büyümeleri önündeki temel sıkıntılara çözüm sağlayacak fikir alışverişini sunuyoruz.”
Girişimcilere ve KOBİ’lere eğitimler
TÜBİTAK’tan ‘Girişimcilik Akademisi’ desteği aldıklarını hatırlatan Karaman, Yıldız Teknik Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi ortaklığıyla; gerektiğinde akademisyen ve öğrencilere eğitimler vereceklerini duyuruyor. Karaman, TÜBİTAK desteği olması nedeniyle bazı firmalara eğitimleri bedelsiz sunacaklarını, eğitimlerde; sunum yapmaktan proje yönetimine kadar çok çeşitli alanlarda programlar olduğunu paylaşıyor. Ayrıca Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Ar-Ge Mentörlüğü programına da başladıklarını dile getiren Karaman şu bilgiyi paylaşıyor: “Mentörleri belirleyeceğiz. fiu anda mentörlerin eğitim süreci devam ediyor. 3 ay sonra eğitimlere başlanacak. Daha çok KOBİ ölçekli işletmelerin bu eğitimlerden faydalanmasını istiyoruz. Özellikle de İkitelli’de kurduğumuz teknopark nedeniyle bölge sanayicisi bizim için önemli. Yıllık olarak en az çalışan sayısı 10 olan yaklaşık 1520 firmayı hedefliyoruz.”
Yüksek eğitimli çalışan sayısının az olması nedeniyle KOBİ’lerin kendilerine has problemleri olduğunun altını çizen Karaman, “Üniversitenin bilgisini KOBİ’lere ulaştırmada Ar-Ge mentörlerini araç olarak görüyoruz. Amaç işletmelerin rekabetçi olmasını sağlamaktır” diyor.
Teknopark’ın bünyesinde yer alan kuluçka merkezinde ise 35 firma faaliyet yürütüyor. Kuluçka merkezinde bir arada bulunan firmalar birbirinin etkisiyle de gelişimini sürdürüyor. Teknoloji Transfer Ofisi’nin desteğiyle de kuluçka merkezinden güzel firmaların çıkacağını umduğunu kaydeden Karaman, “Uzun vadede kuluçka merkezinin yapısını büyütme hedefimiz var. Büyük bir organizasyon ile partner bularak kuluçka merkezinde yer alan girişimcilerin kendi binası olan bir yapıya kavuşmasını istiyoruz” diye konuşuyor.
Girişimcinin büyüme desteğine ihtiyacı var
Ar-Ge teşviklerinde kamunun elinden geleni yaptığı sık sık dile getirilir. Mahmut Karaman da bu görüşe katılıyor ancak bir noktanın unutulmamasını istiyor: “Başlangıç destekleri gibi büyüme desteğinin de firmalara verilmesi önemlidir. Gelişim için ArGe’ye başlatmak yeterli değildir. TÜBİTAK’ın bu noktada 2. faz şeklinde destekler vermeye başlaması olumludur.”
Yazılımcıları buluşturacak
Birçok teknoparkta olduğu gibi Yıldız Teknopark’ın ağırlığını da yazılım firmaları oluşturuyor. Bu alanda gelişmeyi hızlandırmak adına bir dizi çalışma yapacaklarını duyuran Karaman, “Yazılım için yetenek haritalarını oluşturup yazılımcıların birbiriyle sinerji oluşturmasını, birlikte çalışmasını istiyoruz. Yazılımda gelişen bir firma küçük kümelenme yapısını oluşturuyor. Yazılım alanındaki iddiamızı sürdüreceğiz. Ayrıca savunma sanayi, ilaç ve biomedikal alandaki çalışmalarımız da artarak devam edecektir” açıklamasını yapıyor.
Sosyal donatı alanları inşa edilecek
Mahmut Karaman, bölgede yoğun bir istihdam yaşandığını hatırlatarak insanların mutlu ve verimli çalışmasını sağlamak adına bir dizi sosyal donatı alanı inşa edeceklerini açıklıyor. Üstü kapalı bir mekan üzerinde çalıştıklarını kaydeden Karaman, içinde halı saha, tenis kordu, masa tenisi ve fitness center kuracaklarını duyuruyor. Karaman ayrıca 3-4 ayda hem akademik bölümlerin yetkilileri hem de firma yöneticilerinin biraya geleceği kokteyl yapacaklarını ayrıca başarılı olan yatırımcılara ödül vereceklerini duyuruyor. Karaman ayrıca teknoparkta kariyer günlerine başladıklarını sözlerine ekliyor.
