Ekonomi, kadın girişimciliğine desteklerle büyüyor

Sürdürülebilir kalkınma için “Enerjide ve Üretimde Sürdürülebilirlik”

İçeriği Görüntüle

Bakanlıklar, kamu kurumları, özel sektör ve STK’lar; KOSGEB, TOSYÖV, TÜBİTAK, KGF, TOBB, KAGİDER gibi destek mekanizmalarıyla kadın girişimciliğini güçlendirmeye çalışıyor. Ancak daha etkili sonuçlar için finansal desteklere erişimin kolaylaştırılması, mentorluk ağlarının güçlendirilmesi ve sürdürülebilir iş modellerinin teşvik edilmesi gerekiyor.
Türkiye’deki ekonominin belkemiği girişim ekosisteminin önemli oyuncularından biri de kadın girişimciler. Kadın girişimciliği; kadınların kendi işini kurma, yönetme ve büyütme süreçlerini kapsıyor. Salt ekonomik bir faaliyet değil; toplumsal cinsiyet eşitliği, istihdam, gelir dağılımı ve sosyal dönüşüm açısından da yüksek etkisi olan bir alan. Araştırmalar ve uluslararası raporlar, kadın girişimciliğinin artırılmasının ekonomik büyümeyi hızlandırdığı, istihdam yarattığı ve toplumsal refaha olumlu katkı sunduğunu gösteriyor. Türkiye’de kadın girişimciliğinin hâlihazırdaki oranı artış gösterse de kadın girişimciler; finansmana erişim, eğitim/mentorluk, ağlara dahil olma gibi yapısal zorluklarla karşılaşıyor.
Türkiye girişimcilik ekosisteminde kadın girişimciliğinin güçlenmesi hem ekonomik büyüme hem de toplumsal adalet açısından kritik ve stratejik önemde. Türkiye’de hem kamu hem özel sektör ve STK’lar bu yönde kapsamlı destekler sunuyor; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB, TOSYÖV, TÜBİTAK, KGF (Kredi Garanti Fonu), TOBB, KAGİDER, bankalar gibi aktörlerin programları kadınların finansmana erişimini, kapasite gelişimini ve pazara erişimini kolaylaştırıyor. Ancak daha etkili sonuçlar için başvuru kolaylığı, teminat mekanizmalarının güçlendirilmesi, mentorluk ağlarının yaygınlaştırılması ve sürdürülebilirlik odaklı yatırım modellerinin teşvik edilmesi gerekiyor. Uzmanlar, bu adımlar atıldığında Türkiye girişimcilik ekosisteminin önemli oyuncularından kadın girişimciliğinin hem iş dünyasını hem de toplumun genel refahını olumlu yönde dönüştüreceğini söylüyor.

KobiEfor İmtiyaz Sahibi Dr. Nurdan Sönmez’in kadın girişimcilik ekosistemine katkısı
Dergimiz KobiEfor’un Onursal Başkanı ve Kocaeli Alikahya OSB Kurucu Başkanı Yalçın Sönmez’in vefatının ardından Yalçın Sönmez ile birlikte KobiEfor’un Kurucusu olan ve uzun yıllar Dergimiz’in Genel Koordinatörlük görevini başarıyla yürüten Dr. Nurdan Sönmez, bir kadın girişimci olarak derginin yönetimini 2024 yılının Temmuz ayında devraldı. Kadın girişimci olarak KobiEfor Dergisi’nin altyapı ve üstyapısını geliştiren projelerin yanı sıra KobiEfor İmtiyaz Sahibi Dr. Nurdan Sönmez, girişimcilik ekosistemini destekleyen ve Yalçın Sönmez’in anısını yaşatmak amacıyla 2 önemli projeyi hayata geçirdi: Yalçın Sönmez OSB Ödülü ve Yalçın Sönmez Girişimcilik Ödülleri. Ödüller, KobiEfor çözüm ortaklığıyla; 3 büyük uluslararası ve ulusal girişimcilik, teknoloji ve ekonomi platformunda verildi.
65 başvurunun yapıldığı Yalçın Sönmez Girişimcilik Ödülleri kapsamında finale kalan 30 girişimci; Ankara’da 6-7 Mayıs’ta, Girişim’23’te jüri tarafından değerlendirildi. “Kadın Girişimci”, “Genç Girişimci” ve “Geleceğin Genç Girişimcileri” olmak üzere 3 kategoride verilen toplamda 225 bin TL’lik Yalçın Sönmez Girişimcilik Ödülleri ile birlikte; 21 girişimci 28 iş fikriyle ödüllerin sahibi oldu, bazı girişimciler birçok farklı ödülü aynı iş fikriyle almaya hak kazandı. 165 başvurunun yapıldığı Yalçın Sönmez Girişimcilik Ödülleri kapsamında finale kalan 30 girişimci; Ankara’da 6-7 Mayıs’ta, Girişim’23’te jüri tarafından değerlendirildi. “Kadın Girişimci”, “Genç Girişimci” ve “Geleceğin Genç Girişimcileri” olmak üzere 3 kategoride verilen toplamda 225 bin TL’lik Yalçın Sönmez Girişimcilik Ödülleri ile birlikte; 21 girişimci 28 iş fikriyle ödüllerin sahibi oldu, bazı girişimciler birçok farklı ödülü aynı iş fikriyle almaya hak kazandı.
İstanbul’da 7-8 Mayıs 2025’te gerçekleştirilen 28. Avrasya Ekonomi Zirvesi’nde; Yalçın Sönmez OSB Ödülü, KobiEfor İmtiyaz Sahibi Dr. Nurdan Sönmez ve İşinsanı Öncücan Sönmez tarafından Gebze Güzeller OSB Yönetim Kurulu Başkanı Adem Ceylan’a takdim edildi. Yalçın Sönmez OSB Ödülü; OSB’ler konusunda öncülük ve liderlik yapan duayen Yalçın Sönmez’in anısını yaşatmayı ve bu alanda mücadele veren öncü ve lider insanlar ile OSB’lerin; Türkiye ekonomisindeki rolüne ve katkısına vurgu yapmayı amaçladı. Yalçın Sönmez Girişimcilik Ödülleri’ni kazananlara ödülleri ise; Ankara’da 14 Mayıs’ta düzenlenen XX. Ulusal, I. Uluslararası KOBİ Zirvesi’nde; Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Zekeriya Çoştu, TOSYÖV Yönetim Kurulu Başkanı Nezih Kuleyin ve Dr. Nurdan Sönmez tarafından; “Genç Girişimci” kategorisinde IAS Systems (IAS İleri Teknolojiler A.Ş.) Kurucu Ortağı Serhan Gürbüz’e, Geleceğin Genç Girişimcileri” kategorisinde Indufy Endüstriyel Dijital Dönüşüm Sistemleri Kurucu Ortakları; Ali Tamer Şensoy, Selçuk Vural ve Halis Ebrar Cengiz’e, “Kadın Girişimci” kategorisinde; Melsa Yazılım Teknoloji ve İnavosyon Kurucusu Melsan Zehra Yılmaz’a verildi. Girişimcilik ve inovasyonun ortak potansiyelini kadın ve genç girişimcilerle buluşturmayı hedefleyen Yalçın Sönmez Girişimcilik Ödülleri, kolektif etkiyle inovatif girişim ekosistemini güçlendirmeyi ve yenilikçi çözümler üreten bireylerin yetişmesine katkı sağlamayı amaçlıyor.
Yalçın Sönmez Girişimcilik Ödülleri’nde Kadın Girişimci kategorisini kazanan Melsan Zehra Yılmaz, sonrasında Güvenilir Ürün Platformu tarafından verilen Feed the Future Startup-Teknoloji Ödülü’nü de kazandı.

Kadın girişimciliğinin ekonomiye katkısı
•İstihdam yaratımı: Kadın girişimciler yeni iş alanları açıyor; mikro ölçekli işletmelerden KOBİ’lere kadar istihdam sağlıyor.
•Gelir dağılımı ve kapsayıcılık: Kadınların ekonomik katılımı hanehalkı gelirlerini artırıyor ve yoksulluk riskini azaltıyor.
•İnovasyon ve sektör çeşitliliği: Kadın girişimciler; sosyal girişimcilikten dijital girişimlere kadar geniş spektrumda yenilik getiriyor. Uluslararası kurumlar da cinsiyet eşitliğinin ekonomik faydalarını vurguluyor. Örneğin; Dünya Bankası, cinsiyet uçurumunun kapatılmasının küresel GSYH üzerinde önemli pozitif etkileri olacağını raporluyor.
Kaynak: TÜİK İşgücü İstatistikleri, 15+ yaş

Türkiye’de kadın girişimciliği
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, ‘Kadın Girişimcilerimizle Güçlü Yarınlara’ başlıklı, kadın girişimciliğini destekleyen eğitim, araştırma, finansal destek ve mentörlük çalışmalarını tek bir platformda toplayan, girişimci olmak için gerekli bilgilerin bir araya toplandığı https://www.kadingirisimci.gov.tr/ sitesini hayata geçirdi. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş ile Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır tarafından kadın girişimciliğinin geliştirilmesi ile kadınların gelir getirici faaliyetlerde bulunmalarının kolaylaştırılmasına yönelik iş birliği protokolü ile TÜBİTAK’la Bilimsel Araştırma-Geliştirme, Yenilik ve Bilimsel Etkinlik İş Birliği protokolü 30 Ocak 2024’te, Ankara’da imzalandı. Programda; ‘Kadın Girişimcilerimizle Güçlü Yarınlara’ başlıklı https://www.kadingirisimci.gov.tr/ sitesi de tanıtıldı.
www.kadingirisimci.gov.tr web sitesinde yer alan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; 2002’de kadınların işgücüne katılım oranı %27.9’dan 2024’te %36.8’e yükselirken; aynı dönem için kadın istihdam oranı %25.3’ten %32.5’e çıkmış ve kayıtdışı çalışan kadın oranı ise %72.5’ten %32.9’a geriledi.
www.kadingirisimci.gov.tr web sitesinde işgücü piyasasında kadınların güçlenmesi ve kadınların işgücüne katılımlarının artırılmasının Türkiye’nin temel öncelikleri arasında yer aldığı vurgulanıyor.
Kadınların sahip oldukları bilgi, beceri ve deneyimlerini yansıtabilecekleri en etkili alanlardan birisinin girişimcilik olduğundan hareketle; onların üretken hale getirilmesi ve girişimci olmaları yönünde desteklenmesinin önemine değinilen web sitesinde; Türkiye’de 2002 yılında %13.1 olan kadın girişimci (işveren ve kendi hesabına çalışan) oranının 2024 yılında %18.2’ye yükseldiği de ifade ediliyor.

Kadın girişimciliğinin sorunlarına çözüm önerileri
•Erişim & bilgi eksikliği: Başvuru süreçleri karmaşık; rehberlik merkezleri ve STK işbirlikleriyle çözülmeli.
•Teminat/kredi erişimi: KGF ve Hazine destekli kefalet paketlerinin bilinirliği artırılmalı.
•İş ağı ve görünürlük eksikliği: TOBB, KAGİDER gibi mekanizmalarla yerel görünürlük desteklenmeli.
•Başvuru süreçlerinin dijitalleştirilmesi ve tek portal üzerinden erişim (tek başvuru noktası) sağlanmalı.
•KGF teminat limitlerinin ve kadın paketlerinin sürekliliği sağlanmalı ve genişletilmeli.
•Yerel kadın girişimci merkezleri (mentorluk + hızlı hibeler + ofis altyapısı) oluşturulmalı.
•Banka-fintek (fintech) iş birlikleri ile dijital mikro-kredi çözümleri yaygınlaştırılmalı.

Türkiye’nin temel politika dokümanlarında kadın girişimciliği
Türkiye’nin temel politika dokümanlarında kadın girişimciliği ve kadın istihdamı alanında önemli hedef ve tedbirler yer alıyor.
12. Kalkınma Planı’nda (2024-2028); 2028 yılı sonuna kadar kadın işgücüne katılım oranının %40.1’e, kadın istihdam oranının %36.2’ye yükseltilmesi hedefleniyor. Planda kadın girişimciliği alanında yer alan tedbirler şöyle:
•Kırsalda kadın girişimciliğinin ve teknoloji okuryazarlığının artırılması, kadınlara yönelik sosyal alanların oluşturulması, bakım hizmetlerinin kaliteli, ekonomik ve erişilebilir olarak sunulması, tarım işçisi olarak çalışan kadınların ücretli ve kayıtlı hale getirilmesi için çalışmalar yürütülecektir.
•Kadınların işgücüne katılımlarını artıracak girişimcilik, finansal ve dijital okuryazarlık, kooperatifçilik gibi alanlardaki programlar kapsamları genişletilerek yaygınlaştırılacaktır.
Bununla birlikte, 2025-2027 Orta Vadeli Program’da (OVP); "Girişim şirketlerinin nitelikli personel istihdam etmeleri kolaylaştırılacak, başta kadınlar olmak üzere girişimcilik programları yaygınlaştırılacaktır” hedefi yer alıyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından uygulamaya konulan “Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı”nda; kadınların ekonomik konumlarının güçlenmesi, kadın girişimciliğinin desteklenmesi, iş ve aile yaşamının uzlaştırılması konularına öncelikli politika alanı olarak yer verildi. 2024-2028 dönemini kapsayacak şekilde yeni “Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı” oluşturuldu.

DESTEKLER VE TEŞVİKLER

AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı iş birliğinde yürütülen “Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi” kapsamında kadın kooperatiflerinin daha iyi ağ oluşturmalarına yardımcı olması ve bu sürece önemli katkı sağlaması amacıyla kadın kooperatiflerinin çalışma alanlarını ve iletişim bilgilerini içeren bir web portal oluşturuldu. Kadın Kooperatifleri Ağı Portalı’na şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.kadinkoop.org/
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş birliğinde, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Sabancı Vakfı tarafından yürütülen “Geleceğini Kuran Genç Kadınlar Projesi” kapsamında oluşturulan dijital portalda bulunan Fırsatlar Haritasında iş, staj, eğitim ve girişim destekleri yer alıyor. Portal’ın linki ise şöyle:
https://geleceginikurangenckadinlar.org/

Türkiye’nin Girişimci Kadınları
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Hepsiburada işbirliğinde kadın girişimcilerin ve kadın kooperatiflerinin e-ticaret ile büyümelerini ve e-ihracat ile global pazarlara açılmalarını sağlamak amacıyla kadın girişimcilere ve kadın kooperatiflerine farklılaştırılmış avantajlı koşullarla destek sağlanıyor. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.hepsiburada.com/staticpage/224306451888579

SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından girişimcilere yönelik çok yönlü destekler hayata geçirilmiş olup ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.sanayi.gov.tr/destek-ve-tesvikler/yatirim-tesvik-sistemleri
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destek ve Teşvikler / Yatırım Teşvik Sistemleri başlığı altında “Yatırım Teşvik Uygulamaları”nı şöyle sıralıyor:
Yatırım Teşvik Sistemi, Proje Bazlı Teşvik Sistemi, Faiz veya Kar Payı Desteği Uygulaması İçin Aracı Kurumlarla İmzalanan Protokol, Faiz veya Kar Payı Desteği Protokolünü İmzalayan Aracı Kurumların Listesi, Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sisteminde (E-TUYS) Düzenlenmeyen Yatırım Teşvik Belgesi İçin Tamamlama Vize Evrakları, Yatırım Teşvik Belgesi ile İlgili İşlemlerde Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarından Alınacak Belgeler ile İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Aranmayacak Yatırım Konuları, Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi (E-TUYS),
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı liderliğinde kurulan ilgili kurum ve kuruluşlarının destek ve teşvikleri hakkında ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.yatirimadestek.gov.tr/
www.yatırımadestek.gov.tr web adresinde “Teşvik Robotu”, “Yerel Kalkınma Hamlesi Yatırım Programı”, “Tedarik Zinciri Yerlileştirme”, “Küresel Girişimcilik Etkinliklerine Katılım Çağrısı” , “Yatırım Fırsatları”, “Yatırımcı Sözlüğü” ve “Güncel Destek Duyuruları” başlıkları altında destek ve teşvikler hakkında daha detaylı bilgilere ulaşmak mümkün. ‘Güncel Destek Duyuruları’nda; Kalkınma Ajansları’ndan TÜBİTAK’a, KOSGEB’den, TKDK’ya, İŞKUR’a kadar birçok kurum ve kuruluşun güncel destekleri, teşvikleri ve çağrıları yer alıyor.

Kalkınma Ajansları
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda, Kalkınma Ajansları tarafından kadınların işgücü piyasasına katılımını artırmak amacıyla gerçekleştirilen projelere destek veriliyor. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://ka.gov.tr/destekler?q=kalk%C4%B1nma%20ajanslar%C4%B1

Anadoludakiler
Topraklarımızın tarımsal bereketi, mutfak kültürümüzün kilerleri dolduran birikimi, zanaatkarlarımızın becerilerinin çeşitliliği ve zenginliğini hikayeler ile görünür kılarak, girişimciler ve kooperatifler için yenilikçi girişim fırsatlarını ortaya çıkarmak, yerel ve bölgesel kalkınmayı desteklemek amacıyla Anadolu’dakiler dijital platformu, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü (KAGM) tarafından hayata geçirildi. Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://anadoludakiler.org/

KOSGEB
KOSGEB girişimcilere ve KOBİ’lere destek sağlayan bir kurum olup bazı destek programlarında kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık uygulanıyor. Bu çerçevede; KOSGEB Girişimci Destek Programı kapsamında belirlenen destek tutarlarına ek olarak kadın girişimciler için daha fazla (geri ödemeli/geri ödemesiz) destek ödemesi yapılıyor. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.kosgeb.gov.tr/site/tr/genel/destekdetay/1231/girisimci-destek-programi

KOSGEB Girişimci Destek Programı
Destek Unsurları:
İş Kurma Desteği
Kuruluş Desteği: Gerçek Kişi İşletme: 10.000 TL
Sermaye Şirketi İşletme: 20.000 TL
Personel Giderleri Desteği: İşletmenin vergi mükellefiyetinin devam etmesi şartıyla iş kurma desteği başlangıç tarihinden itibaren 1’inci yıl birinci dönem, 2’nci yıl ikinci dönem ve 3’üncü yıl üçüncü dönem olmak üzere; işletmede çalışan personelin tahakkuk eden prim gün sayılarının toplamı 360 ve üzeri olduğu her bir dönem için 1 aylık brüt asgari ücretin işverene toplam maliyet tutarı kadar destek sağlanır.
Destek Oranı: %100 Geri Ödemesiz
Destek Süresi: 36 ay
Girişimcinin genç, kadın, engelli, gazi veya birinci derecede şehit yakını olması durumunda kuruluş desteğine 10.000 TL ilave edilir.

İş Geliştirme Desteği
Destek Unsuru:
Personel Giderleri Desteği
Makine Teçhizat ve Kalıp Giderleri Desteği

Yazılım Giderleri Desteği
Hizmet Alım Giderleri Desteği (eğitim, danışmanlık ve yönderlik, belgelendirme, test ve analiz, pazarlama, tasarım, sınai mülkiyet hakları giderleri)
Destek Tutarı: 1.500.000 TL
Destek Oranı: %80 (Geri Ödemeli)
Proje Süresi: 36 ay
Girişimcinin genç, kadın, engelli, gazi veya birinci derecede şehit yakını olması durumunda destek üst limitine 150.000.-TL ilave edilir.

Kredi Garanti Fonu (KGF)
Kadın yönetici bulunan işletmelere destek sağlanarak kadınların iş hayatına daha fazla katılımını sağlamak amacıyla TURWIB Programı yürütülüyor. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://kgf.com.tr/tr/urunlerimiz/hazine-destekli-kefaletler/aktif-destek-paketleri-2025/turwib-programi-destek-paketi

TURWIB Programı Destek Paketi
Kefalet için kullanılan kaynak: Hazine Fonu
İlgili finans kuruluşları / kurum: Akbank, Denizbank A.Ş., QNB Finansbank, TEB, Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
Ürün Vadesi: İşletme kredilerinde azami 12 ay ödemesiz dönem dahil azami 60 ay
Yatırım kredilerinde azami 36 ay ödemesiz dönem dahil azami 120 ay
Kefalet limiti ve kefalet oranları:
Kullandırılabilecek kredi ürünleri: Nakit kredi / Gayrinakit kredi
Ücret ve komisyon: KGF, verdiği kefaletler karşılığında yararlanıcılardan her bir kefalet kullandırımı için bir defaya mahsus ve peşin olarak kefalet tutarının %1’i oranında banka aracılığıyla komisyon tahsil eder. Yapılandırma durumunda yararlanıcılardan, kefalet bakiyesi üzerinden %1 oranında banka aracılığıyla peşin olarak komisyon tahsil edilir.

Özel şartlar
•TURWIB programı uygulamasının koşulları gereği, %49 ve üzerinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne ait olan kurumların ortaklığına sahip firmalara kredi kullandırılamayacaktır.
•TURWIB programı kapsamında sadece KOBİ ölçekli firmalara kredi kullandırımı yapılabilecektir.

TİCARET BAKANLIĞI
Ticaret Bakanlığı tarafından kadın ve genç girişimcilerin ihracata yönlendirilmesi ve ihracattan aldığı payın artırılması için destek mekanizmaları uygulanıyor ve ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://ticaret.gov.tr/destekler
www.ticaret.gov.tr.destekler web sitesinde; İhracat Destekleri, E-İhracat Destekleri, Hizmet Sektörü Destekleri, Yurt Dışı Teknik Müşavirlik Destekleri, Kolay İhracat Platformu, Ticaret Bakanlığı Destek Yönetim Sistemi (DYS) başlıkları altında destekler ve teşvikler hakkında daha detaylı bilgilere ulaşmak mümkün.
Ticaret Bakanlığı tarafından, daha fazla kadın girişimci firmasının kurumsal kapasitesinin geliştirilerek ihracat süreçlerine entegre edilmesi, ihtiyaç duydukları iletişim ağını oluşturmaları ve ihracat süreçlerine entegre edilmeleri amacıyla Bakanlık tarafından “W2W-Ulusal Kadın İhracatçı Network Platformu” da oluşturuldu. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://w2w.ticaret.gov.tr/
Ticaret Bakanlığı Esnaf, Sanatkârlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatiflerine yönelik eğitim, girişimcilik ve danışmanlık destekleri ile birlikte KOOP-DES Programı (Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı) kapsamında hibe desteği de sağlıyor. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://ticaret.gov.tr/kooperatifcilik/koop-des

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI ve HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın https://www.csgb.gov.tr/cgm/projeler/ linkinde Çalışma Hayatında Kadının Güçlendirilmesine Yönelik Projeler ana başlığı altında Çalışma Hayatında Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi Projesi, Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Duyarlı İstihdam Politikalarının Desteklenmesi Projesi, Cinsiyet Eşitliği Odağında Geleceğin İnsana Yakışır İşleri Yaklaşımının Desteklenmesi Projesi, Kadın İstihdamının Desteklenmesi için Büyükanne Projesi başlıkları yer alıyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)
Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi (WOMEN-UP 2) Projesi
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yürütülen Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi (WOMEN-UP 2) Projesi kapsamında Ankara, İstanbul, Aydın ve Samsun illerinde faaliyet gösteren 2.100 kadın işverene, istihdam edeceği yeni bir kadın işçi için (2.100 kadın işçi) 8 ay hibe desteği sağlanıyor. Projeye ilişkin detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.sgkkadinistihdaminindesteklenmesi.org/
WOMEN-UP 2 Projesi, Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortaklaşa finanse edilen ve SGK tarafından yürütülen bir mali destek uygulaması.
Kadın işverenlere istihdam edeceği yeni bir kadın işçi için 8 ay boyunca net asgâri ücret tutarına kadar destek sağlanıyor. Women-Up 2 hibe başvuruları başladı.

Genç Girişimci Teşviki
18-29 yaş aralığında olup 01.06.2018 tarihinden itibaren ilk defa işyeri açan gerçek kişilerin asgari ücret alt sınırı üzerinden hesaplanan 4-1/b kapsamındaki sigorta primleri, 1 yıl süreyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca karşılanıyor. Teşvik’e ilişkin detaylara şu linkten ulaşılabiliyor:
https://destekal.sgk.gov.tr/#/destek/17
Adi ortaklıklar ve şahıs şirket ortaklıklarında sadece bir ortak bu teşvikten yararlanabiliyor.
Teşvik tutarı (SPEK Tabanı x %34.75):
Günlük: 301.23 TL
Aylık: 9.036,91 TL

İŞKUR-Türkiye İş Kurumu
Kayıtlı kadın istihdamının artırılması amacıyla mesleki eğitim, teşvik ve hibe gibi destekler veren kamu kurumları tarafından kadınlara yönelik sunulan tüm hizmetlerin tek noktadan ulaşılacağı “İş Pozitif” Platformu oluşturuldu. Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://ispozitif.iskur.gov.tr/

İş Pozitif’te kimler var?
•Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
•Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
•Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
•İçişleri Bakanlığı
•Ticaret Bakanlığı
•Gençlik ve Spor Bakanlığı
•Tarım ve Orman Bakanlığı
•Milli Eğitim Bakanlığı
İş Pozitif’ten kimler faydalanabilir?
•Kamu Kurum ve kuruluşları
•81 ilde yaşayan “Kadınlar”
•İŞKUR’a kayıtlı olan “Kadın İşsizler”
•Sanayi ve Ticaret Odaları
•Sivil Toplum Kuruluşları
•Özel Sektör Kuruluşları
•Kadın Kooperatifleri

İş Pozitif’te neler var?
•İstihdam
•Mesleki Eğitim
•Mali Destek
•Hibe
•İstihdam Teşvikleri
•Mesleki Yeterlilik Belgelendirmesi
•İhracat
•Ortaklık
•İş Birliği
•Bilgilendirme ve Danışmanlık

İş Pozitif’te hangi fırsatlar var?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
•AB Mali Destekleri
•İŞKUR İstihdam Destekleri
•İŞKUR Danışmanlık Destekleri
•Kadın İstihdamı İçin Pozitif Ayrımcılık Projesi

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
•KOSGEB Girişimcilik Mali Destekleri
•Kalkınma İdareleri Mali Destekleri
•Kalkınma Ajansları Mali Destekleri
•TÜBİTAK Mali Destekleri
•Yatırım Destekleri

Tarım ve Orman Bakanlığı
•Tarımsal ve Kırsal Kalkınma
•Hayvancılık Mali Destekleri

Milli Eğitim Bakanlığı
•Mesleki Eğitim Destekleri

Ticaret Bakanlığı
•Kooperatif Destekleri
•İhracat Destekleri

Engelsiz İŞKUR
Engelsiz İŞKUR Platformu; engeli olan bireylerin istihdama katılması yolunda desteklenmesi ve engelli birey istihdam etmek isteyen işverenler için tek bir platform üzerinden İŞKUR hizmetlerine ve diğer birçok hizmete erişim imkanı ve bilgi sağlamak için oluşturuldu. Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://engelsiz.iskur.gov.tr/
www.engelsiz.iskur.gov.tr web adresinde platformun faaliyetleri şu başlıklar altında özetleniyor: Engelsiz İşgücü Uyum Programı, Aday Havuz Sistemi, Engelli İş Koçluğu, Engelli Hibe Desteği Projeleri, Geleceğin Mesleklerinde İşbaşı Eğitim Programı, İş Kulüpleri, İŞKUR Gençlik Programı, İşgücü Uyum Programı, İşbaşı Eğitim Programları (İEP), Kadın İstihdamında Ayrımcılık Projesi (KİPAP), Kariyer Günleri, Mesleki Eğitim Kursları, MEB ile İş Birliği, Meslek Tanıtım Günleri, Nitelikli İşgücü Yetiştirme Programı (NİYEP), Sanal İstihdam Fuarı, Staj Portalı, Toplum Yararına Programlar (TYP), Toplu İş Görüşmesi, Üniversitelerle İş Birliği, Üretim Sürecine Katılım Programı (ÜSKAP).
www.engelsiz.iskur.gov.tr web adresinde platformun Hibe Projeleri şu başlıklar altında sıralanıyor:

•Engelli Kendi İşini Kurma Hibe Desteği
•Engelli Mesleki Eğitim ve Rehabilitasyon Projeleri
•Engellinin İstihdamını Sağlayacak Destek Teknolojilerine İlişkin Projeler
•Engellinin İşe Yerleştirilmesi, İşe ve İşyerine Uyumunun Sağlanmasına Yönelik Projeler

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, kırsal alanda yaşayan kadın girişimcilere ve kadın kooperatiflerine yönelik eğitim, girişimcilik, danışmanlık ve proje desteği sağlanmaktadır. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye aşağıdaki linkten ulaşılması mümkündür:
https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Tarimsal-Destekler
www.tarimorman.gov.tr/Konular/Tarimsal-Destekler web sitesinde “Tarımsal Destekler” başlığı altında Alan Bazlı Destekler (Bitkisel Üretim Yapan Küçük Aile İşletmesi Desteği, Fındık Alan Bazlı Gelir ve Alternatif Ürün Desteği, İyi Tarım Uygulamaları Desteği, Organik Tarım Desteği, Toprak Analizi Desteği), Biyolojik ve Biyoteknik Mücadele (Açık Alanda Paket Toplamı, Örtüaltı Paket Toplamı), Diğer Tarımsal Amaçlı Destekler (ÇATAK Desteği, Geleneksel Zeytin Bahçelerinin Rehabilitasyonu Desteği, Sertifikalı Fidan Üretim Desteği, Sertifikalı Fidan/Fide ve Standart Fidan Kullanım Desteği, Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Desteği, Yurtiçi Sertifikalı Tohum Kullanım Desteği, Yurtiçi Sertifikalı Tohum Üretim Desteği, Fark Ödemesi Destekleri), Hayvancılık Desteklemeleri; Arıcılık (Arıcılık Desteklemesi, Bombus Arısı, Atık Desteği), Büyükbaş Hayvancılık Desteklemeleri, Çiğ Süt Desteği, Damızlık Ana Arı Desteklemesi, GAP-DAP-KOP-DOKAP Hibe Desteği), Hayvan Genetik Kaynakları (Arı Koruma, Büyükbaş Koruma, Damızlığa Ayrılan Manda Yavrusu Desteği, Damızlık Erkek Materyal (Koç ve Teke), Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Elit Sürü, Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Taban Sürü, Halk Elinde Manda Islahı, Küçükbaş Koruma, Sığır Pedirgili Koruma) Hayvan Hastalığı Tazminatı Desteği, Hayvancılığın Geliştirilmesi (Hayvansal Üretimin Artırılması) Projesi, İpek Böceği (Yaş Koza) Desteklemesi, Küçükbaş Hayvancılık Desteklemeleri, Su Ürünleri, Sürü Yöneticisi İstihdam Desteği, Süt Primi, Tiftik Üretim, Yem Bitkileri.

TKDK-Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu
TKDK tarafından, Avrupa Birliği Katılım Öncesi Kırsal Kalkınma Aracı (IPARD) kapsamında proje destekleri sağlıyor. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.tkdk.gov.tr/
www.tkdk.gov.tr web sitesinde Destekler başlığı altında; Yatırım Konuları (Tarımsal İşletmelerin Fiziki Varlıklarına Yönelik Yatırımlar; süt üreten tarımsal işletmeler, kırmızı et üreten tarımsal işletmeler, kanatlı et üreten tarımsal işletmeler ve yumurta üreten tarımsal işletmeler; Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanmasıyla İlgili Fiziki Varlıklara Yönelik Yatırımlar, Tarım-Çevre İklim ve Organik Tarım Tedbiri(201), LEADER Yaklaşımı Yerel Kalkınma Stratejilerinin Uygulanması (202), Çiftlik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme (302)), Desteklerle İlgili Diğer Bilgiler (Başvuru Çağrı İlanları, Başvuru Çağrı Rehberleri, İmzalanan Sözleşmeler, Fesih Edilen Sözleşmeler, Sözleşme Sona Erme Listeleri, AB Standartları Rehberler, Uyarıcı Levhalar, Protokol İmzalayan Bankalar, Ücretsiz Proje Hazırlanması İçin İşbirliği Protokolü İmzalanan Kuruluşlar, TSE Belgeli Danışman Firma Listesi) ile Başvuru ve Sözleşme İşlemleri (Online Başvuru, LEADER Online Başvuru, Sözleşme İşlemleri, Yeni Uygun Harcama Talep Formu) yer alıyor.
www.tkdk.gov.tr web adresinde verilen bilgiye göre IPARD 10. Başvuru Çağrı İlanı: Çağrı, TKDK 2021-2027 IPARD Programı (IPARD III Dönemi) kapsamında yatırım yapmak isteyen işletmeler tarafından destek almak üzere yapılacak başvuruları kapsıyor.
Programın kaynağı: Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye Cumhuriyeti eş finansmanından oluşturulan IPARD Program Fonu.
Başvuru yapılacak iller: 81 ilden başvuru yapılabilecek.
Desteklenecek tedbirler ve destek bütçesi: “Tarım ve Balıkçılık Ürünlerinin İşlenmesi ve Pazarlanması ile İlgili Fiziki Varlıklara Yönelik Yatırımlar” tedbirinden yapım işi, makine-ekipman, hizmet ve görünürlük alımları desteğine ilişkin başvurular kabul edilecek.
Online Proje Başvuru Sistemi: 24.12.2025 saat 18:00’de kapatılacak.
Başvuruların son teslim tarihi: 29.12.2025 saat 18:00
Yatırım süreleri: Yatırım süreleri yapım işi içermeyen yatırımlarda en fazla 9 (dokuz) ay, yapım işi içeren yatırımlarda en fazla 18 (on sekiz) ay.

BANKALAR
Bankacılık sektörü, toplumsal kalkınmanın ve ekonomik büyümenin sağlanmasına önemli katkılar sağlayacak kadın girişimciliğini farklılaştırılmış finansman kaynaklarıyla ve bankacılık işlemlerinde ücret muafiyetleri gibi finansal kolaylıklarla destekliyor. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.tbb.org.tr/bankalarin-kadin-girisimciligine-ozel-faaliyetleri

Bankaların Kadın Girişimciliğine Özel Faaliyetleri
Bankacılık sektörü kadın girişimciliğini geliştirecek; özel avantajlı finansman imkanları, bankacılık işlemlerinde ücret muafiyetleri gibi finansal destekler sunuyor, bunların yanı sıra kadın girişimcilere özel; mentörlük, ücretsiz danışmanlık hizmeti ve finansal okuryazarlık eğitimleri gibi çeşitli faaliyetlerde bulunuyor.

Akbank T.A.Ş.
https://www.akbank.com/kurumsal/kobi/kobi-paketleri linkinde; Dijital Çözümler, İndirimli POS Paketleri, Ticari Kartlı Paketler, Ticari Kredili Paketler, KOBİ Eko Dönüşüm Paketi, Eczacım Kazansın Paketi, KOTA Dış Ticaret Paketleri, Findeks Paketleri, Teknogirişim ve Startup Paketi ile Kadın KOBİ Paketi yer alıyor.

Alternatifbank A.Ş.
Alternatif Bank’tan Hepsiburada Girişimci Kadınlara Özel Paket: Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.alternatifbank.com.tr/kurumsal/kredi-urunleri/nakdi-krediler/hepsiburada-girisimci-kadinlara-ozel-paket

Anadolubank A.Ş.
Kadın Girişimci Paketi: Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor: https://www.anadolubank.com.tr/isiniz-icin/krediler/kadin-girisimci-paketi

DenizBank A.Ş.
TurWİB-Kadın İşletmelerine Finansman ve Danışmanlık Desteği Programı: KGF teminatlı TurWIB Destek Paketi ile kadın girişimcilere özel finansman. Detaylı bilgilere şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.denizbank.com/krediler/kobi-bankaciligi/teminatli-kredi/kadin-girisimci-turwib-destek-paketi

QNB Finansbank A.Ş.
Dış Ticaret-QNB Global Trade: Detaylı bilgilere şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.qnb.com.tr/dis-ticaret-qnb-global-trade

Şekerbank T.A.Ş.
Finansal Kapsayıcılık ve Kadın Bankacılığı: Detaylı bilgilere şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.sekerbank.com.tr/esnaf-kobi/kapsayici-finans-ve-kadin-bankaciligi

Türk Ekonomi Bankası A.Ş. (TEB)
TEB’in ilgili web sayfasında Türk Eximbank ve TEB İş Birliği İle Kadın İhracatçılara Destek, Kadına Değer Sigortası, Dijital Teminat Mektubu, CEPTETEB İŞTE, Kadın Patrona Özel, Finansman, Nakit Yönetimi, Dış Ticaret, Altın, Sigorta başlıkları yer alıyor. Konuyla ilgili detaylı bilgilere şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.teb.com.tr/kadin-bankaciligi/

Türk Eximbank
Türk Eximbank’ın kadın girişimci ihracatçı firmalara özel destek uygulamaları bulunuyor. Türk Eximbank, İhracatta Kadını Destekleme Projesi-TİM WINGS Projesi kapsamında, kadın girişimci belgesi almaya hak kazanan ihracatçı firmalara %33 faiz oranı ile 3 yıla kadar vadeli uygun faizli kredi imkânı sunuyor.
TİM WINGS çatısı altında; Türk Eximbank, İhracatı Geliştirme (İGE) A.Ş. ve Türk Standardları Enstitüsü (TSE) ile bir ilk olarak başlatılan ‘İhracatta Kadını Destekleme Projesi’ kapsamında, girişimci belgesi olan kadın ihracatçılar için 13 milyar liralık farklı finansman destek paketleri açıklandı.
Türk Eximbank, kadın girişimci-ihracatçı firmalara QNB Finansbank, Türkiye İş Bankası, Türkiye Garanti Bankası, Türk Ekonomi Bankası (TEB), Denizbank aracılığıyla döviz kredisi kullandırıyor.
Dünya Bankası fonundan sağlanan 500 milyon Euro kaynağın %10’u ‘Kadın Katılımı’ tanımına giren ihracatçı firmalara kullandırılıyor. Azami 2 yıl geri ödemesiz, azami 8 yıla kadar işletme sermayesi veya yatırım amaçlı kullandırılabilecek kredide kadın katılımı sağlayan firmalara 0.10 puan faiz indirimi uygulanıyor.
Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB) kaynağından 250 milyon ABD Doları kaynak sağlandı. Kredi programı kapsamında azami %5’i belirlenen ‘Kadın Katılımı’ tanımı altında kullandırılacak. Türk Eximbank bu koşul altında ek %5 daha kullandırım yapmak için çaba gösterecek.
Yabancı kaynaklardan sağlanan fonlarda “Kadın Katılımı” şöyle tanımlanıyor: (i) kadın mülkiyetinde (uygun şekilde belgelenmiş temsilciği ve yönetim gücü olan en azından bir kadın hissedar/ortak); ya da (ii) kadın tarafından yönetilen (en azından bir kadın üst seviye yöneticisi olan (Genel Müdür/Genel Müdür Yardımcısı) ya da orta seviye yöneticilerinin en az %25’i kadın olan); ya da (iii) ilgili sektördeki ortalama kadın istihdam oranından daha yüksek oranda kadın istihdam eden; ya da (iv) son 1 yılda kadın istihdam oranını en az %5 oranında artırmış olan.

Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş.
Kadın girişimcilere yönelik olarak mevcutta Ziraat Bankası web sitesinde yer alan bir kurumsal kredi ürünü bulunmamakla birlikte, fiyatlama yapısı dahilinde kadın girişimci müşterilerin kredi ürün talepleri için özel fiyatlama tanımlamaları uygulanabiliyor. Ayrıca, Banka web sitesi https://www.ziraatbank.com.tr/tr/ticari/tarim/genc-ciftci-akademisi linki üzerinden ulaşılabilen Ziraat Bankası Genç Çiftçi Akademisi projesi kapsamında kadın çiftçilere öncelik veriliyor.

Türkiye Garanti Bankası A.Ş.
Garanti Bankası’nın https://www.garantibbvakadingirisimci.com/ web sitesinde Garanti BBVA ile Kadın Girişimcilik, Mesleki Gelişim, Yeni Pazarlar, Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması başlıkları yer alıyor.
Garanti Bankası’nın https://www.garantibbva.com.tr/isim-icin/esnaf-ve-kobilere-ozel/kadin-girisimci-bankaciligi web sitesinde Kadın Girişimci Bankacılığı bölümünde; Kadın Girişimci Destek Programı, Kadın Girişimci Yarışması, Türkiye Kadın Girişimci Akademisi, Ticaretin Kadınları Platformu, Hepsiburada Kadın Girişimciliği İşbirliği başlıkları yer alıyor.

Türkiye Halk Bankası A.Ş.
Türkiye Halk Bankası, kadın girişimcilere özel, avantajlı ürün ve hizmetler sunuyor ve ve uçtan uca tüm finansal süreçlerde kadın girişimcilere destekler sağlıyor. Türkiye Halk Bankası’nın Halkbank Üreten Kadınlar Yarışması’na ilişkin detaylara şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.halkbank.com.tr/tr/ureten-kadinlar.html. Web sitesinde ayrıca Kadın Girişimci Kredileri, Kredi Kartı, Mevduat ve Sigorta, Üreten Kadınlar Akademisi başlıkları da yer alıyor. Halkbank Üreten Kadınlar Yarışması 2026’nın ödül töreni Şubat 2026’da gerçekleştirilecek.
Halkbank tarafından ilk defa iş kuracak ya da işini kurmuş kadın girişimcilerin finansmana erişimlerinin kolaylaştırılması, cesaretlendirilmesi ve teşvik edilmesi amacıyla “Kadın Girişimci Kredisi” veriliyor. Krediyle ilgili detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor: https://www.halkbank.com.tr/tr/ureten-kadinlar/kadin-girisimci-kredileri/kadin-girisimci-kredisi.html
https://www.halkbankkobi.com.tr/tr/kobi/dijital-kredi-platformu/kadin-girisimcilere-dijital-kredi-paketi.html linkinde, Halk Bankası’nın kadın girişimcilere dijital kredi paketi yer alıyor.

Türkiye İş Bankası A.Ş.
İş Bankası’nın ‘Girişimci Kadınlara Özel Çözümler’i ile ilgili bilgilere şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.isbank.com.tr/is-ticari/kadin-girisimci. Web sitesinde; Girişimci Kadın Destek Paketi, İhracatta Kadını Destekleme Paketi, Girişimde Kadın Gücü Projesi, El Emeği İle Üretim Yapan Girişimci Kadınlara Pazarama’daki Satışları 50.000 TL’ye Ulaşana Kadar %0 Komisyon Desteği, Girişimci Kadınlara Özel Restoran Kampanyası, DijiKolay, Girişimci Kadınlar Winfluencer ile Satışlarını Arttırıyor başlıkları ile birlikte Girişimci Kadınlara ve Genç KOBİ’lere Beyhan Budak’tan Öneriler başlıklı video serileri yer alıyor.

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. (TSKB)
TSKB’nin kadın girişimciliğine yönelik faaliyetlerine ilişkin bilgilere şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.tskb.com.tr/hizmetler/kurumsal-bankacilik/kurumsal-krediler/kadin-istihdami-ve-firsat-esitligi Web sitesinde Kadın İstihdamı ve Fırsat Eşitliği, Kadın Dostu Şirket Öncelikleri, Kadın Dostu İşletme ve Yatırım Kredilerinin Finansman Modeli başlıkları yer alıyor. Kadın istihdamının artırılması için özel sektöre fon sağlayan TSKB, 2016’da Fransız Kalkınma Ajansı (AFD- Agence Française de Développement) ile kaynak anlaşması imzaladı ve Türkiye’de faaliyet gösteren, çalışma ortamında cinsiyet eşitliğini gözeten ve kadınların istihdama katılmasına fırsat tanıyan firmaların yatırımlarına finansman sağlandı. TSKB, 2018’de Dünya Bankası’ndan sağlanan 400 milyon dolar kredi ile kadın istihdamına ilave olarak geçici koruma altındaki Suriyeliler’in de yoğunlukta yaşadığı gelişmekte olan bölgelerde faaliyet gösteren işletmeleri 2020’de desteklemeye devam etti. 2019’da AFD ile 2016’dan beri süre gelen iş birliğinin devamı niteliğinde 85 milyon Euro tutarında kredi anlaşması imzaladı. Cinsiyet eşitliği ve kadın istihdamı temasıyla finansman sağlanan projelerle 2020 sonunda 1.500’ün üzerinde kadına iş olanağı yaratıldı. 2018-2021 döneminde Kadın Dostu Kredi Programı’na katılan firmalarda; politikalar, eğitim, çalışma koşulları, yönetimde temsil gibi gelişim alanlarında %25 performans artışı kaydedildi. TSKB Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Politikası yayımlandı. TSKB, SKD Türkiye (Sürdürülebilir Kalkınma Derneği iş birliğinde Eşit Adımlar (www.esitadimlar.com) dijital platformunu hayata geçirdi. TSKB’nin kültür-sanat alanındaki çalışmalara desteği kapsamında İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen Müzik Festivali’nde başlattığı ‘Yarının Kadın Yıldızları’ Eğitim Destek Fonu ile üstün yetenekli genç kadın müzisyenlerin çalgı, şan ve şeflik branşlarında uluslararası arenadaki kariyerlerinin ilerlemesine destek oluyor. TSKB, Türk Eğitim Vakfı (TEV) iş birliğiyle kurduğu Eğitimden Üretime Burs Fonu ile her yıl, 3. ve 4. Sınıflarda okuyan üniversite öğrencisi kızları destekliyor. Proje, mentorluk, eğitim ve staj gibi adımlar da sunuyor. TSKB, Ağustos 2021’den itibaren UN Global Compact Target Gender Equality Programı’na katılım gösteriyor.

Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. (VakıfBank)
VakıfBank ile KOSGEB arasında imzalanan protokolle Salgın Destek Kredisi kapsamında kadın girişimcilere ayrıcalıklı kredi desteği sağlanıyor.

Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (Yapı Kredi)
Yapı Kredi Bankası’nın kadın girişimcilere sağladığı desteklere; https://www.yapikredikobi.com.tr/kobi/kobi-kredileri başlıklı linkten ulaşılabiliyor. Yapı Kredi Bankası’nın KOBİ’lere yönelik iş birliklerinin yer aldığı https://www.yapikredi.com.tr/kobi/is-birliklerimiz/ linkinde ise şu başlıklar yer alıyor: Yapı Kredi ve Alibaba.com iş birliğiyle ihracatta sınırları kaldıran avantajlar!, Yapı Kredi ve Trendyol iş birliğiyle size özel avantajlarla işinizi dijitale taşıyın!, Yapı Kredi ve Hepsiburada iş birliğiyle KOBİ’lere çok özel avantajlar!, Yapı Kredi ve Hepsiburada iş birliğiyle kadın girişimcilere e-ticarette sınırları kaldıran destekler! Yapı Kredi ve Çiçeksepeti iş birliğiyle e-ticarette size özel avantajlardan yararlanın!, Yapı Kredi ve Ticimax iş birliğiyle özel avantajlı paketlerle dijital dünyada satış yapmaya başlayın!, İhracatçı KOBİ kadın girişimcilerimize İGE teminatlı krediler Yapı Kredi’de!

Kuveyt Türk Katılım Bankası A.Ş. (Kuveyt Türk)
Kuveyt Türk’ün https://www.kuveytturk.com.tr/isim-icin/diger-urun-ve-hizmetlerimiz/profesyonel-meslek-gruplarina-ozel-ayricaliklar linkinde Profesyonel Meslek Gruplarına Özel Ayrıcalıklar ana başlığı altında şu alt başlıklar yer alıyor: Eczacılar, Doktorlar, Diş Hekimleri, Optisyen ve Gözlükçüler, Veterinerler, Avukatlar.

Vakıf Katılım Bankası A.Ş. (Vakıf Katılım)
Vakıf Katılım, “Kadın Girişimci Finansmanı” ile kadın girişimciler, 1 milyon TL’ye kadar, aylık eşit taksit ödemeli veya 6 ay anapara ve kâr payı ödemesiz, 36 aya varan vade imkanlarından faydalanabiliyor ve avantajlı oranlarla; İhracat Destek Finansmanı, KOSGEB KOBİ Destek Finansmanı, Teminat Mektubu, Özel Üye İşyeri/POS Fiyatlaması imkanları sağlanıyor. Doğal ve yerli ürünlerin üretimini yapan kadın girişimcilere, kooperatifler ve yerel yönetimler aracılığıyla destek sunan Vakıf Katılım, KOSGEB, Kalkınma Ajansları ve il özel idareleriyle yapacağı ortak projelerde kadın istihdamına desteğini sürdürüyor.

Ziraat Katılım Bankası A.Ş. (Ziraat Katılım)
Ziraat Katılım, kadın girişimcilere KOSGEB/KGF iş birlikleriyle KOSGEB/KGF Destek Finansmanları uygun kar oranları ve ödeme koşulları sunuyor. Banka, ürün ve hizmetleri kapsamında kadın girişimcilere daha uygun limitler, daha uygun kar oranları ve daha uygun masraf/komisyon oranları uyguluyor.
Kadın Çiftçi Kredisi: Ziraat Bankası tarafından tarım alanındaki kadın girişimci sayısının artırılması, kadınların tarımsal üretime yönelik yatırımlarının ve faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla Kadın Çiftçi Kredisi veriliyor. Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.ziraatbank.com.tr/tr/kurumsal/tarim/kadin-ciftci-kredisi
Kadın Girişimci Destek Paketi: Ziraat Bankası tarafından Kadın Girişimci Destek Paketi kapsamında kadın girişimcilerin ticari yaşamda daha da güçlenmesi için avantajlı bankacılık ürün ve hizmetleri sunuluyor. Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.ziraatbank.com.tr/tr/ticari/krediler/nakdi-krediler/kadin-girisimci-destek-paketi

Mikrokredi Uygulamaları
Yoksulluğu ve işsizliği azaltmak için banka ve benzeri yollarla kredi alamayacak dar gelirli kişiler, özellikle de kadınların kendi kendine gelir getirici bir faaliyette bulunabilmesini teşvik etmek amacıyla Türkiye genelinde 69 ilde Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA) tarafından mikro kredi desteği sağlanıyor. Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.tgmp.net/mikrokredialma/
Web sitesinde yer alana bilgilere göre; TGMP’nin (Türkiye Grameen Mikrofinans Programı) Türkiye’de 85 şubesi bulunuyor.
•Öncelikle TGMP’ye mikrokredi başvurusunda bulunacak olan adayın aklında bir iş fikrinin olması gerekiyor. İlk defa mikrokredi alacak olan üyeler en fazla 10.000 TL mikrokredi kullanabilirler.
•Bir iş fikri olan ve 5 kadından oluşan bir grup oluşturulması gerekiyor. Grupta yer alan kadınlar yakın akraba olamaz. Örneğin; anne ve kızları veya kardeşleri, vb. kişiler aynı grupta yer alamaz.
•5 kadının yer aldığı bir grup oluşturulduktan sonra 3 gün sürecek olan eğitimlerde, kurum işleyiş sistemi ve mikrokredi geri ödemesi hakkında bilgi veriliyor.
•Verilen eğitim sürecinin tamamlanmasının ardından, mikrokredi almaya hak kazanan grup üyeleri kredilerini alıyor.

TOBB Kadın Girişimciler Kurulu
Kadın girişimci potansiyelinin nicelik ve nitelik bakımından geliştirilmesi ve daha donanımlı hale getirilmesi amacıyla politika belirlemek ve girişimcilik kültürünün kadınlar arasında gelişmesine öncülük etmek amacıyla kurulan TOBB Kadın Girişimciler Kurulu bünyesinde 81 ilde faaliyet gösteren İl Kadın Girişimciler Kurulları aracılığıyla kadın girişimcilerin desteklenmesi amacıyla önemli çalışmalar ve projeler yürütülüyor: Konuya ilişkin ayrıntılı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.tobb.org.tr/TOBBKadinGirisimcilerKurulu/Sayfalar/AnaSayfa.php

TOBB2B
TOBB2B, şirketler arası pazarlama ya da satış uygulamaları biçimindeki ticaret şeklinden esinlenilerek, yerli ve yabancı iş dünyasını bir araya getiren, iş birliği olanaklarını geliştiren ve KOBİ’lerin potansiyel iş ortaklarını tanımaları için kurulan profesyonel bir eşleştirme e-platformu. Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://tobb2b.org.tr
Kadın Girişimciliğine Destek ve Teşvik veren kurumlar, kuruluşlar, STK’lar

ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından bilimsel, teknolojik ve sürekli kendini yenileyen eğitim anlayışıyla Türkiye’ye katkı sağlayacak alanında öncü, tanınmış, güvenilir ve saygın bir eğitim merkezi oluşturmak amacıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından BTK Akademi kuruldu. Konuya ilişkin detaylı bilgilere şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.btkakademi.gov.tr/portal

Destek Al Web Sitesi
İstihdamın artırılmasını sağlamak amacıyla oluşturulmuş teşvik, destek ve indirimleri anlaşılır ve kolay erişilebilir şekilde bir araya getiren Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından oluşturulmuş web sitesine şu linkten ulaşılabiliyor: https://destekal.sgk.gov.tr/#/

Geleceğini Kuran Genç Kadınlar Projesi
Proje, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş birliğinde, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Sabancı Vakfı tarafından yürütülüyor. Projenin amacı, NEET(ne eğitimde ne istihdamda olan) grubundaki genç kadınların sorunlarını ve ihtiyaçlarını daha görünür hale getirmek, yerel ve ulusal gündemdeki yerlerini pekiştirmek ve bu sorunların belirlenmesi ve ihtiyaçların karşılanması için mekanizmalar oluşturmak. Konuyla ilgili mevcut durum ve ihtiyaçları tespit etmek amacıyla saha araştırması gerçekleştirilmiş, saha araştırmasından çıkan eğitim talepleri çerçevesinde eğitim ve mentorluk programları düzenleniyor. Proje kapsamında oluşturulan portala şu linkten ulaşılabiliyor:
https://geleceginikurangenckadinlar.org/

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
Bilgi Teknolojileri (BT) alanında kariyer sahibi olmak isteyen vatandaşların özgeçmişlerinin oluşturulması kapsamında “1 Milyon İstihdam” Projesi geliştirildi. Proje, sektörün bilgi teknolojileri personeli ihtiyacına büyük oranda karşılık verecek bir çalışma olarak tasarlandı. Bu kapsam dâhilinde kişilerin öz geçmişlerinin dijital ortamda işverenlerin erişimine açık olması amaçlanıyor. Proje kapsamında bir başka uygulama olan BTK Akademi Platformu da bilgi teknolojileri alanında online eğitim hizmeti sunuyor. Bu uygulamayla kullanıcılar 1 Milyon İstihdam sistemi veya e-devlet sistemiyle ile giriş yapıp, sistemde yüklü olan derslere kaydolduktan sonra, eğitimleri takip edebilecekler. Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://1milyonistihdam.hmb.gov.tr/

Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi
Kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesi, sürdürülebilirliklerinin sağlanması, kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesi, görünürlüklerinin arttırılması ve yaygınlaştırılmaları hedefi ile “Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlendirilmesi Projesi”, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı iş birliğinde yürütülüyor. Proje kapsamında, kooperatif ortağı kadınlara, kooperatif ortağı erkeklere ve kooperatif ortağı olmak isteyen kadınlara yönelik eğitimler, pazarlama ağı, danışmanlık hizmetleri ve yerel paydaş toplantıları gerçekleştiriliyor. Proje kapsamında oluşturulan portala şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.kadinkoop.org/

Türk Standartları Enstitüsü (TSE)
Türk Standartları Enstitüsü (TSE) koordinasyonunda ilgili kurumların katkılarıyla kadın girişimci standartlarının belirlenmesi amacıyla SE K 645 numaralı “Kadın Girişimci-Temel Tanımlar ve Genel Kurallar” kriteri hazırlanarak 16 Aralık 2022 tarihinde yayımlandı. Söz konusu Standart ile kadın girişimcilerin ihracata yönlendirilmesi, istihdamlarının artırılması ve uluslararası tedarik zincirlerinde yer edinmelerinin sağlanması açısından önem arz ediyor. Detaylı bilgilere şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.ihkib.org.tr/bilgi-bankasi/ihkib-duyurular/kadin-girisimci-temel-tanimlar-ve-genel-kurallari-hk

TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu) Girişimcilik Destek Programı
TÜBİTAK Girişimcilik Destek Programı ile girişimcilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmeleri için, fikir aşamasından pazara kadar olan faaliyetlerin desteklenmesi, böylece nitelikli girişimciliğin özendirilmesi ve uluslararası rekabet gücü olan, yenilikçi, teknoloji düzeyi yüksek ürün ve hizmetleri geliştirebilen başlangıç firmalarının oluşturulması amaçlanıyor. Detaylı bilgilere şu linkten ulaşılabiliyor:
https://bigg.tubitak.gov.tr/tr

Türkiye’de Kadın Erkek Eşitliğine Duyarlı Planlama ve Bütçeleme Projesi
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın ana yararlanıcı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın eş yararlanıcı, UN Women’in uygulayıcı ortağı olduğu Türkiye’de Kadın Erkek Eşitliğine Duyarlı Planlama ve Bütçeleme Projesi’nin paydaşları arasında TBMM Plan Bütçe Komisyonu ile Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu da yer alıyor. Proje ile Türkiye’de kadın erkek eşitliğine duyarlı planlama ve bütçelemenin sistematik ve sürdürülebilir bir şekilde geliştirilmesi yoluyla kadınları ve kadın erkek eşitliğini daha da güçlendirmek amaçlanıyor. Proje kapsamında hem merkezi hem de yerel düzeyde yönetici pozisyonundaki kamu görevlilerine yönelik farkındalık seminerleriyle ilgili kamu kurum ve kuruluş personelinin katılımıyla teknik eğitimler gerçekleştirildi; aynı zamanda merkezi düzeyde yürütülen bazı programlarla ilgili kadın erkek eşitliğine duyarlı bütçe analizi çalışmaları tamamlandı. Proje web sitesine şu linkten ulaşılabiliyor:
https://esitbutceleme.org/#gsc.tab=0

Türkiye’nin Mühendis Kızları Projesi
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Limak Vakfı iş birliğinde “Türkiye’nin Mühendis Kızları Projesi” yürütülüyor. Proje ile mühendis olmak isteyen kız öğrencilerin her alanda desteklenerek, mesleğin örnekleri haline gelebilmeleri amaçlanıyor. Projenin web sayfasına şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.turkiyeninmuhendiskizlari.com/

Üreten Kadınlar Akademisi
Halkbank tarafından kadın girişimcilerinin iş kurma ve işlerini geliştirme sürecinde en çok ihtiyaç duyduğu konularda eğitimler düzenleyen Üreten Kadınlar Akademisi kuruldu. Detaylı bilgiye şu linklerden ulaşılabiliyor:
https://www.uretenkadinlarakademisi.halkbank.com.tr/Portal.html

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

Mesleğim Hayatım
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından; mesleki ve teknik eğitime erişimin geliştirilmesine, kapasitesinin artırılmasına, eğitim sektörünün toplumla ve iş dünyası ile ilişkilerinin geliştirilmesine ve nitelikli işgücünün istihdamının sağlanmasına katkıda bulunmak amacıyla, bir yol haritası niteliği taşıyan Mesleğim Hayatım Portalı oluşturuldu. Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://meslegimhayatim.meb.gov.tr/

Finansal Okuryazarlık Platformu
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) öncülüğünde hazırlanan ve kadın girişimcilere bütçe yapabilme, riskleri yönetebilme, finansal plan yapabilme, finansal piyasaları anlayabilme ve finansal kararlar verebilme yetkinlikleri kazandıracağı düşünülen “Finansal Okuryazarlık Platformu” oluşturuldu. Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://finansalokuryazarlik.gov.tr/

Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK)
Mesleki Yeterlilik Kurumu, kadınların yoğun çalıştığı turizm, konaklama ve yiyecek-içecek hizmetleri sektörü, iş ve yönetim sektörü, tekstil-hazır giyim-deri sektörü, toplumsal ve kişisel hizmetler sektörlerinde yayınlanan ulusal meslek standartları ile ulusal yeterliklerine ulaşma ve bu alanlardaki belgelendirme faaliyetlerini yürütüyor. Detaylı bilgiye şu linkten ulaşılabiliyor:
https://www.myk.gov.tr/tr

Avrupa Birliği (AB) ve uluslararası kuruluşların Türkiye’de kadın girişimciliğine verdiği destekler
AB doğrudan projeler, hibeler, program finansmanı
• WOMEN-UP (Supporting Registered Women Employment): AB-Türkiye ortak finansmanı ile yürütülen program, kadın istihdamını ve kadın girişimciliğini geliştirmeyi hedefliyor. Projeyle kadın girişimcilere yönelik ücret desteği, hibe ve istihdam teşvikleri ile eğitim-mentorluk faaliyetleri sunuldu; proje, seçili illerde (Ankara, İstanbul, Samsun, Aydın, Denizli, Şanlıurfa, Kahramanmaraş vb.) doğrudan binlerce kadına ulaşmayı hedefledi. AB katkısı ve co-finansmanlı model sayesinde hem doğrudan mali destek hem de kapasite geliştirme sağlandı.
•IPA ve Diğer AB Fonları aracılığıyla destekler: AB’nin Türkiye’ye yönelik IPA (Instrument for Pre-Accession Assistance) ve diğer sivil toplum / yerel kalkınma fonları; sivil toplum kuruluşlarına, yerel yönetimlere ve KOBİ’lere kadın odaklı projeler için hibeler açıyor. Bu çağrılar içinde kadın girişimciliğini doğrudan hedefleyen çağrılar, kapsayıcı ekonomi ve kadın istihdamını güçlendiren programlar yer alıyor.
•AB-UN Women iş birlikleri / WOMEN’S ENTREPRENEURSHIP EXPO: AB finansmanı ve UN Women ortaklığıyla düzenlenen Women’s Entrepreneurship EXPO gibi inisiyatifler; kadın girişimcilere görünürlük, yatırımcı ile bağlantı, eğitim ve pazara erişim fırsatları sunuyor. Bu platformlar hem satış/revenue hem de ağ kurma açısından önemli fayda yaratıyor.
•EBRD (European Bank for Reconstruction and Development)-Women in Business (WiB) Programı: EBRD’nin Türkiye’de yıllardır uyguladığı “Women in Business” programı kadın-yönetimli KOBİ’lere doğrudan kredi hattı sağlayan, yerel bankaları teknik yardım ve kredi verme kapasitesi açısından güçlendiren, ayrıca kadın girişimcilere eğitim-mentorluk ve ağ erişimi sunan bir paket. EBRD, sınırlı hibeleri ya da fon katkısını yerel bankaların kredi hattını destekleyecek şekilde “blended finance” ile çarpar; böylece bağış fonu ögesi her 1 € hibeyle çok daha fazla kredi (ör. 1:8 oranına kadar) devreye girebiliyor. Program hem finansmana erişimi kolaylaştırıyor hem de bankacılık tarafındaki değerlendirme mekanizmalarını kadın dostu hale getiriyor.

UN Women ve BM/diğer uluslararası kuruluşlar
•UN Women-Women’s Entrepreneurship EXPO & kapasite destekleri: Bölgesel/ulusal etkinlikler, masterclass’lar, startup/scale-up destek programları, mentorluk ve dijital pazarlama/iş geliştirme eğitimleri ile kadın girişimcilere teknik ve ticari destek sağlıyor. UN Women aynı zamanda STK’lar ile iş birliği yaparak finansal okuryazarlık ve kadınların pazar erişimi projeleri yürütüyor.
•Dünya Bankası & IFC raporları ve programları: Dünya Bankası’nın Türkiye’de kadın girişimciliğini inceleyen analizleri, politika önerileri, istihdam-yaratma projeleri ve bazı hibe/teknik yardım programları bulunuyor; IFC ise kadın liderli startuplara yönelik yatırım/finansman ve kapasite programlarıyla pazara erişimi kolaylaştırmaya çalışıyor. Bu kurumların raporları, politika yapıcılar ve uygulayıcılar için rehber niteliğinde.

Horizon / Empowomen / Avrupa Ar-Ge ve İnovasyon Çağrıları
•EmpoWomen ve HORIZON bağlantılı çağrılar: Avrupa Komisyonu ve Horizon çerçevesinde kadın liderli teknoloji projelerine yönelik çağrılar var; örneğin; EmpoWomen gibi projeler kadın liderli deeptech girişimlerine hibe, mentörlük ve hızlandırma desteği sağlıyor. Bu destekler genellikle Avrupa ortaklığı gerektiriyor ancak Türkiye’den kuruluşlar/şirketler konsorsiyumlarda yer alarak faydalanabiliyor. (UfukAvrupa / Horizon çağrıları üzerinden hibe + hızlandırıcı desteği sunan programlar aktif.)

Diğer uluslararası aktörler: EIB, IFC ve ajanslar
• European Investment Bank (EIB) ve diğer kalkınma bankaları: Kadın girişimciliğine yönelik fonlar veya kadın odaklı kredi hatları zaman zaman EIB aracılığıyla yerel bankalara tahsis ediliyor; ayrıca EBRD/DFID/Swedish SIDA gibi donörlerin kaynakları WiB gibi programlara entegre oluyor.
• Kalkınma ajansları (GIZ, USAID, British Council vb.): Teknik yardım, girişimcilik eğitimleri, kadın-odaklı istihdam projeleri ve hibe programları sağlıyor. Bu programlar çoğunlukla STK iş birlikleri ve yerel uygulama ortakları (üniversiteler, odalar) aracılığıyla yürütülüyor.

Türkiye özelinde AB/uluslararası iş birliklerinin somut destek türleri
•Doğrudan hibeler / küçük hibe programları: Prototip-market pilotları, yerel üretim yatırımları, kadın kooperatifleri için makine-teçhizat hibeleri. (Örnek: TKDK-similar hibelerle eşleştirilmiş projeler.)
•Ücret/istihdam teşviki: WOMEN-UP örneğinde olduğu gibi işletmeye eklenen kadın çalışanlara yönelik stipend/ödeme destekleri.
•Eğitim, mentorluk, hızlandırıcılar: UN Women EXPO ve EBRD WiB gibi programların sağladığı kapasite geliştirme, mentorluk, yatırımcı tanıştırma.
•Kredi hatları ve kefalet mekanizmaları (blended finance): EBRD gibi kurumların yerel bankalara sağladığı kredi hatları ve KGF bağlantılı kolaylıklar.
•Pazar erişimi & fuar/EXPO destekleri: Kadın üreticilerin fuarlara katılımı, ihracat danışmanlığı, dijital pazarlama eğitimleri.

Kadın girişimcilerin karşılaştıkları sorunlar
•Finansal kaynak bulmakta yaşanan güçlükler
•Sermaye yetersizliği
•Kredi kullanmak için izlenmesi gereken bürokratik süreçlerin karmaşıklığı
•İş deneyimi yetersizliği
•Özgüven eksikliği
•Pazara erişimde yaşanan sıkıntılar
•Koçluk ve danışmanlık ihtiyacı
•Teşvik mekanizmalarına erişememe
•İş ve aile yaşamını uyumlaştırmada yaşanan sıkıntılar.

Elif Ufluoğlu - TOSYÖV Yönetim Kurulu Başkanı
TOSYÖV Akademi Kadın Girişimci Hızlandırıcısı ile kadın girişimcilere destek
TOSYÖV olarak kadın girişimciliğini büyümenin merkezine koyuyor, eğitim, mentorluk, finansman ekseninde somut adımlar atıyoruz.
Gündemdeki fırsatlar net; KOSGEB’in Girişimci Destek Programı (İş Geliştirme), kadın girişimcilere +150.000 TL ilave üst limit ve %80 oranla 1.5 milyon TL’ye kadar geri ödemeli destek sunuyor; başvurular dönemsel olarak açılıyor.
TÜBİTAK tarafında BİGG ve BİGG+ çağrıları teknoloji temelli kadın girişimciler için tohum/erken aşama yatırım yolunu açık tutuyor.
AB ekosisteminde Women TechEU ve Open Horizons gibi çağrılar kadın liderliğinde derin teknoloji girişimlerine hibe ve mentorluk sunuyor.
Bölgesel ölçekte Ankara Kalkınma Ajansı’nın “İkiz Dönüşüm” teknik destek programı, dijital ve yeşil dönüşüm eğitim/danışmanlıklarını 400.000 TL’ye kadar karşılayabiliyor.
TOSYÖV, bu fonlara erişimi kolaylaştırmak için “TOSYÖV Akademi Kadın Girişimci Hızlandırıcısı” ile proje yazımı, finansal planlama, e-ticaret/ihracat, yeşil-dijital dönüşüm ve yatırımcıyla buluşturma hizmetleri sunacak; mentor havuzumuz ve kurum ortaklıklarımızla etkiyi ölçerek ölçekleyeceğiz. İş dünyasında kadın-erkek ayırt etmeden herkesin “iş insanı” kimliğiyle eşit fırsatlara ulaşmasını savunuyor, kapsayıcı program tasarımları yapıyoruz. Ayrıca kadın odaklı sivil toplum kuruluşları ve yerel kadın kooperatifleriyle iş birlikleri kurarak; illerde farkındalık toplantıları, hibe/teşvik bilgilendirmeleri ve başvuru klinikleri planlıyoruz. Dünya Bankası/IFC’nin kadın girişimciliğini güçlendiren programlarıyla eşgüdüm içinde finansmana erişim köprülerini de güçlendireceğiz. Hedefimiz net: daha çok kadının işini büyütmesi, istihdam ve ihracatta kalıcı artış yaratmasıdır.

Neslihan Nigiz Ulak - LEAD Network Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı
“Kadınların cesur adımlarıyla büyüyen girişimler, topluma ilham veriyor”
Bir ülkenin gerçek kalkınması, kadınların ekonomik hayatta aktif ve güçlü bir şekilde yer almasıyla mümkün olabilir. Bugün artık kadın girişimcilerin cesaretle adım attığı, iş dünyasında kendi hikâyelerini yazdığı bir dönemin içindeyiz. Onların artan görünürlüğü ve ekonomiye kattıkları değer, yalnızca bireysel başarı değil; aynı zamanda toplumumuzun geleceğine yön veren bir kazanım. LEAD Network Türkiye olarak, kadınların iş dünyasında daha etkin rol almalarını ve girişimcilik potansiyellerini ortaya çıkarmalarını her zaman destekliyoruz.
Her 2 kadından 1’i “kariyer fırsatları” nedeniyle işten ayrılıyor!: Bugün her ne kadar kadınların iş gücündeki varlığı artıyor olsa da kariyer gelişimi ve fırsat eşitliği konularında halen kat edilmesi gereken uzun bir yolumuz var. Türkiye geneline baktığımızda TÜİK verilerine göre kadın istihdam oranı 2022’ye kıyasla %6 artmış durumda. Ayrıca kendi üye firmalarımız içinde yaptığımız araştırma, her 10 firmadan 7’sinin kadın istihdamını artırmaya yönelik stratejisinin bulunduğunu gösteriyor. Bu da şirketlerin bu alandaki stratejik yaklaşımlarının somut sonuçlar verdiğinin en önemli göstergelerinden biri olarak öne çıkıyor. Buna karşın, “kariyer fırsatları” sebebiyle işten ayrılma her 2 kadından 1’i için geçerli bir durumken, her 4 firmadan yalnızca 1’i kadınlara özel kariyer geliştirme programları sunuyor. Bu da istihdamda yaşanan olumlu gelişmelere rağmen; kariyer gelişimi alanında atılması gereken önemli adımlar olduğunu gösteriyor.
“Kadın girişimciliği, ekonomik kalkınmanın temel unsurlarından biri”: LEAD Network Türkiye olarak, kadınların iş dünyasında daha fazla temsil edilmesi ve liderlik pozisyonlarında yer alması için değerli çalışmalar yürütüyoruz. Kadın girişimciliğini teşvik etmek ise yalnızca bireysel başarıların değil, ülkemizin ekonomik kalkınmasının da temel unsurlarından biri. Çünkü biliyoruz ki kadınların cesur adımlarıyla büyüyen girişimler; sadece iş dünyasına değil, toplumun geleceğine de ilham veriyor.

Garanti BBVA ve BÜYEM iş birliğiyle Türkiye Kadın Girişimci Akademisi eğitimleri Ordu’da başlıyor
Kadın girişimcilerin bilgi birikimi, yönetim becerileri ve kapasitelerini artırmak ve aynı zamanda iş hayatındaki sürdürülebilir varlıklarını güçlendirmek amacıyla gerçekleşen Türkiye Kadın Girişimci Akademisi, yeni eğitim döneminde Tunceli’nin ardından Ordu’da başladı. Garanti BBVA ve Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi (BÜYEM) iş birliğiyle 2012’de hayata geçirilen Türkiye Kadın Girişimci Akademisi, kadın girişimcilerin iş hayatlarında gelişimini desteklemek hedefiyle yoluna devam ediyor. Ordu’daki kadın girişimcilerin katılımıyla 22 Ekim’de başlayan akademi, TOBB Ordu İl Kadın Girişimciler Kurulu ve Ordu Ticaret ve Sanayi Odası iş birliğiyle gerçekleşti.
22 Ekim-5 Aralık 2025 tarihleri arasında sınırlı kontenjanla düzenlenen eğitimler, Ordu Ticaret ve Sanayi Odası ev sahipliğinde ve Zoom Cloud Meetings Platformu üzerinden, Boğaziçi Üniversitesi’nin deneyimli akademisyenleri ve alanında uzman profesyonelleri tarafından hem fiziksel hem de çevrim içi olarak veriliyor. Katılımcılar; dijital pazarlama, insan kaynakları, müşteri deneyimi, kurum içi iletişim, sosyal medya ve e-ticaret, finansal yönetim, liderlik, sürdürülebilir şirket yönetimi, yenilikçi iş modelleri, ticaret hukuku ve sözleşmeler gibi iş hayatına doğrudan katkı sağlayacak konularda bilgi edinecekler. Türkiye Kadın Girişimci Akademisi, Garanti BBVA’nın 2006’dan bu yana sürdürdüğü kadın girişimcilere destek programlarının önemli bir parçasını oluşturuyor. Banka, kadın girişimcilerin finansmana erişimlerinin yanı sıra eğitim ve network geliştirme imkanlarını artırarak iş hayatında daha güçlü ve sürdürülebilir bir varlık göstermelerine katkı sağlamayı amaçlıyor. Programı başarıyla tamamlayan girişimciler, BÜYEM tarafından düzenlenen sertifikanın sahibi olacak.

Sivil toplum ve sektör kuruluşlarının kadın girişimcilik ekosistemine katkıları
•KAGİDER (Türkiye Kadın Girişimciler Derneği): Mentorluk, kapasite geliştirme, yatırımcı eşleştirme, farkındalık kampanyaları düzenliyor.
•TOBB Kadın Girişimciler Kurulu: Yerel ağlar ve il kurulları aracılığıyla eğitim, ihalelere erişim, ulusal politika önerileri sağlıyor.
•Diğer STK’lar ve Uluslararası Programlar: UN Women, Dünya Bankası, Avrupa Birliği fonları, BM fonları ve uluslararası kalkınma ajanslarının programları ile kapasite geliştirme, finansman ve mentorluk fırsatları sunuluyor. Pratik Rehber; nasıl başvurulur, hangi kanaldan erişilir?
•Hedefi netleştir: İnovasyon/teknoloji mi, üretim mi, ihracat mı, yoksa istihdam-artırma mı hedefliyorsun? (Proje türü, uygun fonu belirler.)
•AB fonları / proje çağrılarını takip et: Avrupa Komisyonu, UfukAvrupa, IPA çağrı panoları ve Türkiye’deki AB Delegasyonu duyuruları düzenli takip edilmeli. (EU Delegation & AB çağrı portalları).
•EBRD WiB ve benzeri programlara bankalar aracılığıyla eriş: Yerel bankaların EBRD veya diğer bankalarla imzaladığı kredi hatları hakkında şube/proje ofisi ile görüş.
•UN Women / EXPO gibi ağlara katıl: Bu platformlar görünürlük, yatırımcı teması ve eğitim sunuyor; EXPO/mağaza gibi etkinliklerde yer almak doğrudan satış fırsatı yaratabilir.
•Konsorsiyum­­ kur: Horizon/Empowomen gibi EU projelerinde yer almak için Avrupa/orta bölge ortaklarıyla konsorsiyum oluşturmak gerekiyor; üniversiteler veya kurumsal partnerlerle iş birliği avantaj sağlar. Dikkat çeken uygulamalar ve iyi uygulama örnekleri
•Kadın Kooperatifleri & Kırsal Yatırımlar: TKDK hibeleriyle desteklenen kadın kooperatifleri, ürünlerini markalaştırıp yerel ekonomiyi canlandırıyor.
•Fintech + Mikrofinans İş birlikleri: Dijital mikro-kredi platformları, kadınların daha hızlı kredi başvurusu yapmasını ve takip etmesini sağlıyor.
•Eğitim + Mentorluk Paketleri: TÜBİTAK-BiGG, KOSGEB iş geliştirme programlarıyla birlikte verilen girişimcilik eğitimleri, kadın projelerinin yatırım almasını kolaylaştırıyor. Kadın girişimcilere başarı için adım adım yol haritası
• İş fikrini somut bir plan haline getir: İş modeli, hedef pazar, gelir projeksiyonu, maliyet tablosu.
•Hedef kurumu seç: (Ar-Ge/teknoloji ise TÜBİTAK BiGG; işletme yatırımı ise KOSGEB İş Geliştirme; tarımsal ise TKDK vb.).
•Gerekli belgeleri hazırla: Nüfus, ikamet, eğitim, iş planı, mali öngörüler, varsa prototip/demo.
•Kefalet opsiyonlarını araştır: KGF destek paketleri ve bankaların kadın paketleri başvurusunu paralel planla.
•Mentor ve ağlara katıl: TOBB, KAGİDER, yerel iş ağları, üniversite kuluçka merkezleri.
•Dijital yetkinlik kazan: E-ticaret, dijital pazarlama, finansal yönetim araçları, e-fatura/e-defter.
•Sürdürülebilirlik ve ESG’yi entegre et: Hibelerde ve yatırımcı seçimlerinde avantaj sağlar.
1000 Çiftçi 1000 Bereket Programı’nda Kadın Çiftçi Modülü Cargill’in 2019’da hayata geçirdiği 1000 Çiftçi 1000 Bereket kurumsal sorumluluk programı, Türkiye’de tarımsal üretimin gelişimine katkı sağlayarak çiftçilerin refahını ve tarımsal verimliliği artırmaya devam ediyor. 2019’da 6 ilde 1.072 çiftçinin katılımıyla 264.780 dekarlık mısır tarlasında başlayan program, yedinci yılında 27 ilde, 1 milyon dekardan fazla bir alanda 7 binin üzerinde mısır, ayçiçeği ve kanola üreticileriyle büyümeye devam ediyor. Adana, Afyon, Aksaray, Amasya, Ankara, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bursa, Çanakkale, Edirne, Eskişehir, Hatay, İstanbul, İzmir, Karaman, Kırıkkale, Kırklareli, Kocaeli, Konya, Manisa, Mersin, Osmaniye, Samsun, Sinop, Tekirdağ ve Tokat illerinde uygulanan program kapsamında katılımcılara özel tarımsal eğitim, dijital tarım araçlarına erişim ve ihtiyaçlarına yönelik danışmanlık hizmetleri ücretsiz sunuluyor. Böylece çiftçilerin veriminde %20’leri aşan, kârlılıklarında %39’lara varan oranlarda artış yaşanırken, iklim değişikliğinin olumsuz etkileri de azaltılıyor.
Tarımsal üretimde kadınların gücünü görünür kılmak amacıyla 2024’te programın en önemli sosyal dönüşüm boyutlarından birini oluşturan Kadın Çiftçi Modülü de eklendi. 2019-2024’te 167 kadın çiftçinin yer aldığı programa 2024’te Kadın Çiftçi Modülü ile birlikte 100 kadın çiftçi daha eklendi. Kadın çiftçilerinin sayısının her yıl üç katına çıkarılması hedefleniyor. Modül ile kadın çiftçilere tarımda verimlilik ve sürdürülebilirlik için eğitimler, teknoloji desteği ve danışmanlık hizmetleri sağlanıyor. Kadın Çiftçi Modülü ile birlikte mısır, ayçiçeği ve kanola üreticilerinin yanı sıra zeytin üreticileri de ilk kez programa dâhil edildi. Önümüzdeki yıllarda ise farklı bitkisel üretim alanlarında faaliyet gösteren kadın çiftçiler de programa katılabilecek.
Cargill Gıda Türkiye, Orta Doğu ve Afrika Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Murat Tarakçıoğlu, Kadın Çiftçi Modülü ile bu dönüşümün odağına kadınları aldıklarını söylüyor. Programın Kadın Çiftçi Modülüne dâhil olan ve Bandırma’da zeytin üretimi yapan kadın çiftçilerden İpek Zivane de deneyimini ve başarı hikâyesini paylaşarak, programa tarlasını daha bilinçli yönetmek amacıyla katıldığını anlattı. Programa katılan kadın çiftçilerden Belma Dağara, Program ile tarımda daha bilinçli ve sürdürülebilir yöntemler kullanmayı öğrendiğini anlattı.