Page 63 - KobiEfor Eylül 2024

“Olumsuzluklarına rağmen istihdamını %9.1 arttırdı”

altında bir büyüme kaydederken, bu şirketlerin ihraca-
tının da bir önceki yıla göre %6.5 daralması dikkat çekti.
Öte yandan, sanayi istihdamının nispeten durağan sey-
rettiği bir yılda İSO İkinci 500’ün ücretli çalışan sayısın-
daki %9.1’lik artış dikkat çekici ve takdire değerdir. İSO
İkinci 500’ün, İSO 500’le kıyaslandığında daha çok küçük
ve orta ölçekli firmaları içermesi bakımından finansal
koşullardaki dalgalanmalara karşı daha hassas oldu-
ğunu söylemek mümkün. Nitekim finansman giderleri,
kambiyo zararları ve ödenen faizlerin net katmadeğer-
deki payı gibi veriler, 2023’ün ikinci yarısına başlayan
Erdal ekonomideki politika değişiminin ilk yansımalarını su-
Bahçıvan
nuyor. Şirketler faaliyet karlılığını büyük oranda korusa
da artan finansman maliyetleri ve kambiyo zararlarının
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, dönem karlılığını zayıflattığı görülüyor.”
1968’den bu yana her yıl açıkladıkları İSO 500 gibi, “Sanayi kuruluşlarımız önemli bir sınav verdi”:
1997’den bu yana Türkiye’nin en büyük 1000 şirketi- Erdal Bahçıvan, şunları ifade etti: “İSO 500’de de her
ni kapsayan araştırmaların ikinci versiyonu İSO İkin- yıl dikkatle takip ettiğimiz Ar-Ge ve teknoloji faaliyet-
ci 500’ün de sanayinin genel görünümünü en az İSO lerine ilişkin göstergelerin İSO İkinci 500’deki görünü-
500 kadar güçlü bir şekilde ortaya koyduğunu söyle- müne baktığımızda; 2023’te İSO İkinci 500’ün teknoloji
di: “İSO 500 ile kıyaslandığında görece daha küçük ve yoğunluklarına göre katmadeğer dağılımı kısmi bir
orta ölçekli firmaları kapsayan İSO İkinci 500 kuruluş- iyileşme sinyali verse de ulaşılan noktanın tıpkı İSO
larımızın 2023 performansına bakıldığında; dünyada 500’de olduğu gibi tatmin edici olmadığı açık. Özellikle
yüksek jeopolitik gerilimler, artan kutuplaşma ve sıkı üretimden satışlara oranla Ar-Ge harcamalarının son
para politikaları gibi küresel büyümeyi baskılayan bir üç yıldır patinaj yapmasını, dijitalleşme ve yeşil dönü-
dizi gelişmenin etkilerini görüyoruz. Ülkemizdeki ge- şümün küresel rekabete damga vuracağı bir gelecek
lişmelere baktığımızda da 6 Şubat deprem felaketi ve açısından üzerinde durulmaya değer görüyoruz. Özet-
ekonomi politikalarındaki radikal dönüşümün yansı- lemek gerekirse, İSO İkinci 500’ün performansını de-
maları var İSO İkinci 500 sonuçlarında.” ğerlendirirken 2023’ün iç ve dış dinamikler açısından
Özellikle ekonomiyi yeniden rasyonel bir zemine rahat bir yıl olmadığını, ülkemiz ekonomi politikala-
çekmeye yönelik politikalar çerçevesinde faizlerin ka- rında kritik bir sürece girerken sanayi kuruluşlarımı-
demeli fakat güçlü bir şekilde yükseltilmesinin doğal zın yeni zorluklarla karşılaştığını ve önemli bir sınav
olarak sanayinin finansman ve faaliyet koşullarına yan- verdiğini unutmamamız gerekiyor. Yine de sonuçlar,
sıdığını belirten Bahçıvan, dolayısıyla İSO İkinci 500’ün sanayicimizin en zor faaliyet koşullarında dahi ülke-
ekonomik ve finansal büyüklüklerini değerlendirirken mize karşı olan sorumluluklarını fedakârca yerine ge-
bu gelişmeleri de göz önünde bulundurmakta yarar tirdiklerini ortaya koymaktadır. Yaşanan tüm zorluk-
bulunduğunu kaydetti: “Örneğin; İSO İkinci 500’ün üre- lara rağmen, yatırımlarıyla ekonomik büyümemize,
timden satışları 2023’te ivme kaybederek enflasyonun ihracatımıza ve istihdama katkılarını sürdürmektedir.”

sinde yer alan şirketlerin üretimden satışları ise 2 milyar altında bir performansa işaret eden bu durum, nispeten
54 milyon TL ile 886 milyon TL bandında gerçekleşmişti. daha küçük ve orta ölçekli kuruluşların dış pazarlara açıl-
76 yeni kuruluş İSO İkinci 500’de; 37 kuruluş İSO ma ve rekabet gücünü koruma anlamında önemli ölçüde
500’den İSO İkinci 500’e geriledi: 2023’te 76 yeni kuruluş zorlandığını gösterdi.
İSO İkinci 500 sıralamasında yer alma başarısı gösterdi. Bu gelişmeler sonucunda İSO İkinci 500’ün Türkiye
37 kuruluş geçen yıl İSO 500’de iken bu yıl İSO İkinci 500’e sanayi ihracatı içindeki payı 2023’te 0.4 puan azalarak
geriledi. 387 kuruluş ise son iki yılda da İSO İkinci 500 sı- %6.1’e geriledi.
ralamasında yer aldı.
İhracatta %6.5 düşüş: 2023’te zayıflayan küresel bü- Satışların yanı sıra karlılıkta
yüme dinamiklerine rağmen Türkiye’nin ihracatı binde 5 zayıf performans
artarak 255.4 milyar dolara yükseldi. Aynı yılda Türkiye 2023’te İSO İkinci 500, satışlarının yanı sıra karlılıkta da
sanayi ihracatı binde 2 düşüşle 245.6 milyar dolara geri- zayıf bir performans ortaya koydu. İSO İkinci 500’ün faa-
ledi. İSO İkinci 500’ün ihracatı ise %6.5 düşüşle 15 mil- liyet karı %44.9 artarak 100.4 milyar liradan 145.5 milyar
yar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye geneli ve İSO 500’ün liraya çıktı. Buna karşılık aynı dönemde faaliyet karlılığı
(\OÖO KobiEfor 63