Page 47 - KobiEfor Mart 2022

Herkül, Sokrates, Europa, Athena, Kyble ziyaretçilerin dikkatini çektiğini anlatan Serkan Ge-
Müze’de bulunan eserlerin hepsi birbirinden dük, şunları dile getiriyor: “Sokrates büstü gerçeğe
değerli olsa da özellikle ‘müze girişinde bulunan en yakın mermer büstü olarak anılır. Roma döne-
Roma dönemine tarihlenen, kolossal mine tarihlendirilmiş, Kybele sunağı,
açıdan dünyada sayılı örneklerden ünik bir eser olarak nitelendirilmek-
biri olan Herakles’e (Herkül) ait hey- tedir. Eserin yerel bir ustanın elinden
kel, müzenin bahçesinde yer alan yaz, çıkmış olduğu ve bir benzerinin daha
kış ve sonbaharı temsil eden mevsim olmadığı bilinmektedir. Kerpe sual-
heykelleri, Europa kabartmalı stel, tı kazılarından çıkarılmış amphora-
büyük boyutlardaki lahitler, iyon, ko- lar, Antik Kerpe Limanı’nın kullanım
rint ve kompozit sütun başlıkları, teş- gördüğü dönemlerde Akdeniz’in Gü-
hir salonunda yer alan ve Sokrates’e ney Avrupa, Kuzey Afrika, Ege Denizi,
ait mermer büst, Çukurbağ Arkeolojik Marmara Denizi, Doğu Karadeniz kı-
Kazı alanında çıkarılmış frizlere ait yılarında bulunan ticaret merkezleri
olan üzerinde İmparator Diokletianus ile alışveriş içinde olduğunu gösterir
ve Nike’nin kabartmalarının bulundu- Sokrates kanıtlar niteliğinde olmasıyla oldukça
ğu rölyef, Kandıra’da bulunan bir ma- önemli eserlerdir. Müze bahçesinde
ğaradan çıkarılmış Kybele kabartmalı yazıtlı sunak, yer alan adını Avrupa kıtasına verdiği rivayet edilen
zırh kuşanmış Athena heykeli, içinde Kerpe sualtı Europa kabartmalı steli dikkat çeken parçalardan-
kazılarında gün yüzüne çıkarılmış Antik Dönem dır. Teşhirde bulunan Diokletianus ve Nike rölyefi ise
amphoraları, Antik Dönem altın takı eserler ve kral Roma döneminden günümüze dek renkleri koruna-
mezarı canlandırma vitrininde yer alan altın taç’ın rak kalmış çok nadide bir eserdir.”

Kocaeli’de müzeciliğin başlangıcı

Serkan Gedük, Kocaeli’de müzeye dair eser topla-
ma ve sergileme hareketinin ilk olarak 1889-1892 yıl-
larında İzmit Mutasarrıfı olan Sırrı Paşa (1844-1895)
zamanında başladığını anlatıyor. Sırrı Paşa Konağı
inşa edilirken; Roma Dönemi kartal süslemeli mer-
mer ostothek, Medusa başı bezeli mermer sütun
başlığı ve benzeri mimari parçalar, konak bahçesinin
güney istinat duvarı içine bilinçli olarak, sergileme mayun, 28 Haziran 1967’de ‘İzmit Arkeoloji Müzesi’ ola-
amaçlı yerleştirilmiş. İzmit’te müze kurulmasıyla il- rak açılış yapmış ve nihayet şehir gerçek anlamda bir
gili düşünce; 1930’lu yıllarda ortaya çıkmış, bu tarih- müzeye sahip olmuş. İzmit’te günümüze kadar ayakta
ten önce yapılan kazılarda ortaya çıkan buluntular ise kalabilmiş en erken tarihli Türk evi olan (inşa tarihi 1776
İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne götürülmüş. yılı) Saatçi Ali Efendi Konağı, Kültür Bakanlığı tarafından
1934-1936 yıllarında Seka Fabrikası inşaatı sı- 1987 yılında Etnografya Müzesi olarak hizmete açılmış.
rasında ortaya çıkan buluntuların çokluğu SEKA Böylece müze sayısı ikiye çıkmış. Daha sonraki yıllar-
Fabrikası’nın Kurucu Müdürü Mehmet Ali Bey’in ileri da 1873’te Gar binası olarak yapılan ve değişik yıllarda
görüşü sayesinde temel kazma çalışmalarıyla ortaya eklenmiş yapı topluluklarından oluşan gar alanının 11
çıkan eserlerin bir kısmını ‘Müze Dairesi’ adını ver- dönümlük kısmı 2006’da Kültür ve Turizm Bakanlığı’na
diği bir salonda koruma altına almış. Büyük boyutlu tahsisi edilerek Arkeoloji ve Etnografya Müzesi fonksi-
eserlerin bir kısmı ise Hükümet Konağı bahçesinde yonu verilmiş.
getirilerek burada sergilenmiş. İzmit Halkevi, Tarih ve Yeni müzenin tamamlanmasıyla Kasr-ı Hümayun’da
Müze Şubesi, SEKA kazılarından çıkan eserlerin hem ve fuar alanında bulunan arkeolojik eserlerle Saatçi
kaydını tutmuş hem de 1935’te İzmit’te müze kurul- Ali Efendi Konağı’ndan bulunan etnografik eserle-
ması adına girişimde bulunmuş. Eserlerin bir bölü- rin bu alana taşınmasıyla 20 Haziran 2007’de çağdaş
müyse İzmit Milli Eğitim Müdürlüğü’nün gayretleriyle müzecilik anlayışı çerçevesinde Kocaeli Arkeoloji ve
Necatibey İlkokulu’nda muhafaza edilmiş, okul adeta Etnografya Müzesi olarak açıldığını kaydeden Serkan
bir tür depo-müze olarak kullanılmış. Gedük, günümüzde Kocaeli Müze Müdürlüğümüze
1964’te Kasr-ı Hümayun (İzmit Sarayı), Milli Eğitim bağlı dört müze bulunduğunu paylaşıyor. Bunlar; Ar-
Bakanlığı’nca, Müze-Kütüphane olarak kullanılmak keoloji Müzesi, Kasr-ı Hümayun (Saray Müze), Ata-
üzere onarıma alınmış, Necatibey İlkokulu’ndaki eser- türk, Redif ve Etnografya Müzesi ve Osman Hamdi Bey
ler Kasr-ı Hümayun bahçesine nakledilmiş. Kasr-ı Hü- Evi Müzesi ve Müştemilatı.

Mart 2022 KobiEfor 47