Page 91 - KobiEfor_Haziran_2020
P. 91
ve bunu 5-6 y›l boyunca sürdürdük. Bu nedenle de
2008’deki küresel ekonomik krizden yara almadan “EKONOM‹ DENGE ÜZER‹NE
ç›kt›k. Bundan sonra kemer s›kmaya teknik olarak KURULUDUR”
ihtiyaç yok. Ama sak›n kemeri geniflletmeyelim.”
Geçen y›l›n büyümede iyi geçti¤ini ve bu y›l Orta
Murat Ali Yülek’e
Vadeli Program’da belirtildi¤i gibi yüzde 4 büyüme
göre ekonominin
sa¤laman›n kafi olaca¤›n› belirten Yülek, ancak da-
temel özelli¤i den-
ha kal›c› ad›mlar at›lmas› zaruretine de iflaret edi-
gedir. Oysa ekono-
yor: “Geçen y›l ki büyümede teflvikler baflar›l› oldu. minin dengesinde
KGF baflar›l› bir flekilde devreye sokuldu, flirketler
flu aflamada baz› s›-
rahatlad›. Ancak bizim ihtiyac›m›z kal›c› uzun vade-
k›nt›lar var. Yülek,
li büyüme stratejileridir.”
geliflmifl ve gelifl-
mekte olan ülkeler
Kur iflletmelere yük getiriyor üzerindeki ekono-
Kurdaki hareketlili¤in TL’de yüzde 70 oran›nda
mideki dengeyi flöy-
de¤er kayb›na neden oldu¤unun, KOB‹’ler olmak
le anlat›yor: “K›sa
üzere iflletmelere ciddi yükler getirdi¤inin alt›n› çi-
dönemde h›zl› büyü-
zen Murat Yülek, özel sektörün ise bu yükleri bafla-
yen ülkeler a¤›rl›kl›
r›l› flekilde tafl›d›¤›na dikkat çekiyor. Kurun son dö- iç talebe yo¤unlafl›r.
nemde sadece ihracatç›ya büyük avantaj sa¤lad›¤›-
Uzun dönemli sür-
n›n alt›n› çizen Yülek’in konuya iliflkin de¤erlendir-
dürülebilir büyümeye sahip ülkeler ise d›fl talep
mesi flöyle: “Yap›sal reformlar yapmad›¤›m›z için
a¤›rl›kl› büyür.
ithal ikameci bir ekonomimiz var. ‹thalat ihracata
Örne¤in; Japonya, Almanya, Güney Kore buna
göre büyürse ülke büyümesinden çal›yordu. fiimdi örnektir. Gösteriflsiz ve yavafl büyürler. Bu ülke-
ise ihracat h›zl› kofltu¤u için büyümeye olumlu kat-
ler tüm dünyaya ürün satmak ister. Hedefi be-
k› sa¤l›yor. Ama flu da bir gerçek; ihracat›m›z itha-
lirlenmifltir. Çin, ucuz mal alan 5 milyar insan›
lata çok ba¤›ml›. Esas yap›sal reformlar bu ba¤›m-
hedefliyor. Almanya pahal› ürün alan 1 milyar
l›l›¤› y›kmaktan geçer.”
insan› hedefliyor. K›sa vadeli büyüyen ülkelerde
ise halk› afl›r› borçland›r›p, kredi kanallar› aç›p
Yeni Nesil Kalk›nma Bakanl›¤› flirketlere ifl sa¤lamak yöntemi kullan›l›yor. Do-
Büyük flirketlerin bu dönemde yeniden yap›lan-
lay›s›yla Türkiye de iç talep a¤›rl›kl› büyüyen bir
d›rma istemesine Murat Yülek’in bak›fl› flöyle: “Tür-
ülke. ‹ç pazara dayal› büyümede kredi musluk-
kiye’de 2 büyük flirket 10 milyar dolarl›k bir yap›-
lar› durdu¤u anda flirketler de duruyor. ‹n, ç›k
lanma istedi ve yap›ld›. Bu flirketler bankac›l›k sek- ekonomisi oluyor. D›fla dayal› büyüme dengeli
töründen 40-50 milyar TL finansman kullanm›fl.
büyümenin anahtar›d›r.
Müthifl bir rakam. Ve flunu da gösteriyor: Bizim fi-
Ekonomide denge olmamas›n›n baz› göster-
nansal çeflitlendirmede s›k›nt›lar›m›z var. Bir gru-
geleri de var; enflasyonun yüksek olmas›, iflsiz-
bun bu kadar borçlanm›fl olmas› finans sektörü
li¤in yüksek olmas› ve cari dengenin sa¤lana-
aç›s›ndan iyi durum de¤il. Ayn› zamanda reel eko- mam›fl olmas› gibi.”
nomi için de iyi de¤il.”
Türkiye’de finansmana eriflimin hala AB stan-
dartlar›na göre düflük oldu¤unun alt›n› çizen Yü- gelir tuza¤›ndan ç›kamayan bir yap› içindeyiz.”
lek, flu bilgileri aktar›yor: “Bankac›l›k sektörü
önemli bir aflama kaydetti. Sadece devlete ve bü- “2019 y›l›nda kriz beklemiyorum”
yük flirketlere borç veren yap› art›k KOB‹’lere özel Kriz olas›l›¤›na iliflkin görüfllerini paylaflan Yü-
bölümler açarak hizmet veriyor. Ama halen daha lek’in öngörüsü flu flekilde: “Bankac›l›k taraf›nda
istenilen noktada de¤il. Ve finans piyasas›n› kal- flu anda ola¤anüstü durum yok. Bütçe taraf›nda
k›nmay› destekleyecek flekilde yap›land›rmazsa- biraz aç›k olmakla birlikte bu ülke için s›k›nt› an-
n›z böyle devam eder. Özellikle de kalk›nmay› fi- lam›na gelmiyor. Dövize olan talebin reel bir kar-
nanse edecek bir yeni nesil kalk›nma bankas› ku- fl›l›¤› oldu¤unu düflünmüyorum. Morallerin bozuk
rulmal›yd›. Türkiye’de iki tane bu alanda banka olmas›ndan kaynakl› bir fley var. Benim kiflisel gö-
var. Bunlar 40-50 y›l önceki yöntemlerle ifl yap›- rüflüm; dolar kuru seçimden sonra oluflacak gü-
yor. Sadece bizde de¤il tüm dünyan›n yüzde 95’in- ven ortam›nda bu noktalarda kalmayacakt›r. Ge-
de bu sistem yok. Topu topu geliflmifl 10-15 ülke- nel bakarsak Türkiye ekonomisinde barda¤›n bü-
de bu sistemler hayata geçirilmifl. Dolay›s›yla orta yük k›sm› doludur.”
Haziran 2018 KobiEfor 91
