Page 67 - KobiEfor_Ekim_2012
P. 67
flikli¤inde dozun kaçt›¤› düflüncesinde; kulvar de¤i- de¤erlendiriyor:
flikli¤inin nedenlerini ve yaflan›lan geliflmeleri flöyle “Aç›kça; dünya iyi iken rüzgar arkam›zda iyiydi.
aktar›yor: “D›fl kaynak giriflleri, tüketici ve ifl kredile- Dünya kötü olmaya bafllad› ve siyasi olarak tüm ül-
rinde h›zlanmalarla ekonomi ›s›n›yor ifadeleri kulla- keler ile s›k›nt›s› var. Ekonomi politikalar›nda yöne-
n›lmaya bafllanm›flt›. MB, bu dönemde ekonominin tim s›k›nt›s› oldu¤unu ve daha da artaca¤›n› düflü-
›s›n›yor olmas›ndan çekinerek hem kredilere müda- nüyorum. Ekonomi biraz daha yavafllayacak kana-
hale etti hem de para miktar›n› bir miktar daraltarak atindeyim. Y›l› yüzde 3 civar›nda bitiririz ama ondan
daha istikrarl› tarafa çekmeye çal›flt›. Asl›nda MB, sonraki y›l daha kritik olacakt›r. E¤er biraz daha
büyümenin bir balon gibi olmaktan ziyade kendi özenli olmasak...”
kontrolünde olmas›n› istiyordu, ‹kincisi ise kredi ve
kaynak girifli nedeniyle cari aç›k büyüyordu. Bunun
sürdürülemez oldu¤unu düflündü. ‹çeride ise enflas- AVRUPA KR‹Z‹
yona odakl›yd›. Bu yap›da MB ender görülen bir de- NEREYE G‹DER?
ney yapmaya bafllad›. 2010’un sonbahar›ndan baflla-
y›p bugüne kadar süren dengede faizi mümkün oldu- Türkiye’nin ihracatta alternatif pazar ç›k›fllar›-
¤u kadar geri plana çekip, miktar müdahaleleri yap- na ra¤men Avrupa ile 150 y›ll›k bir ba¤› var. Tür-
t›. Ayr›ca dolayl› olarak kura müdahalede bulundu. kiye bu süreçte Avrupa’n›n olumsuz yap›s›ndan
Sermaye hareketlerinin serbest oldu¤u, yani konver- negatif etkileniyor. Çünkü AB büyüyemiyor. Son
tibilitenin oldu¤u ekonomilerde merkez bankalar› 2 aya kadar Almanya pazar› a¤›rl›kl› ihracat yap›l-
hem faize hem de döviz kuruna müdahale etme gü- mas› nedeniyle AB ekonomisinin krizsel yap›s›n-
cüne sahip de¤ildir, birini tercih eder. Türkiye Merkez dan Türkiye fazla etkilenmedi. Almanya 2 ayd›r
Bankas› ise bu ikisini de bir arada yapmaya çal›fl›yor. negatif olmaya bafllad›. Türkiye’de flirketlerin al-
Faizi kendisi kontrol ederken kura da müdahale et- ternatif pazarda baflar›l› bir performans göster-
meye çal›fl›yor. Bunu arada bir sözel, bazen de fiilen mesi iyi bir geliflmeydi ama ‘Arap Bahar›’ olum-
gerçeklefltiriyor. Tabi bunu yaparken bir miktar ken- suz etkiledi. AB’ye dönersek; Aral›k ay›nda ger-
di öngörüsünün üstüne ç›kt› ve s›k›flm›fl oldu.” çekleflen Avrupa Birli¤i Zirvesi sonras›nda Avru-
pa’n›n gelece¤i netleflti. Çünkü teknik araflt›rma-
Geliflmelerde siyasetin sorumlu¤u yok lar gösteriyor ki; AB’den bir tafl çekerseniz hepsi
Merkez Bankas›’n›n giriflimlerini ve deneyini bir y›k›l›r. Bunun fark›na vard›lar ve Euro’ya sahip
kenara b›rak›rsak, hükümetin de ekonomiyi so¤utma ç›kt›lar.
ad›na söylemler gerçeklefltirdi¤ini hat›rlat›yor Berk- Ben bundan sonra
soy ama so¤utma politikalar›na etkisi olmad›¤›n› dü- AB temelli bir kriz bek-
flünüyor. Berksoy, hükümetin do¤rudan merkez ban- lemiyorum. AB sanc›l›
kas›na ‘flunu yap’ deme gücünün olmad›¤›n› ama ve yavafl bir süreçte to-
yüksek faizden hofllanmad›klar›n›n belli edildi¤ini parlanacakt›r. AB bir
vurguluyor. Berksoy, “Bir miktar bu etkilemifl olabi- birliktir ama homojen
lir ama temel sorun Merkez Bankas› ekonomiyi so- de¤ildir. AB’de siyasi
¤uturken birazc›k frene fazla basm›fl odu” diyor. birli¤in olmamas› so-
rundur. AB’nin kamu
Ekonomide MB, faiz ve siyaset maliyesi alan›nda kon-
Seçim ekonomisi ile ekonominin gevfletilece¤i te- solidasyona ihtiyac›
zine Taner Berksoy temkinli yaklafl›yor. Ak Parti’nin var. Bu da bir miktar
bundan önceki süreçlerde seçim ekonomisini kullan- egemenlik haklar›ndan
mad›¤›n› hat›rlatsa da flimdi rüzgar›n tersine döndü- feragat anlam›na geli-
¤ünün de yads›nmamas›n› istiyor. Berksoy, “Ben de yor. Dolay›s›yla eski
bu dönem Ak Parti’nin stratejisini merak ediyorum. Avrupa’y› bundan son-
Geçmiflte seçim ekonomisini kullanmamas› gayet ra hiç göremeyece¤iz.
normaldi ama flimdi konjonktür de de¤iflti. Bekleyip Avrupa’n›n dünya bü-
görece¤iz” diye konufluyor. Taner Berksoy, acil ön- yüklü¤ü içinde yeri kü-
lem bekledi¤i 3 noktay› ise flöyle özetliyor: çülecek. Buna raz› ol-
“1-Merkez Bankas›’n›n bir miktar belirsizlik yaratt›- malar› gerekiyor. Orta-
¤›n› ve bunun daha fleffaf olabilece¤ini düflünüyorum. l›k sakinleflti¤inde ise
“2-Faizin biraz daha düflmesi gerekti¤ini düflünü- Türkiye AB iliflkileri
yorum. farkl› seyredebilir. Çünkü yeni Avrupa ile Türkiye
“3-K›r›lganl›¤›n artt›¤› bir dönemde siyasetin ilave tepeden afla¤›ya bir kez daha müzakereye otura-
risk yaratmamas› gerekti¤ini düflünüyorum. cakt›r. Onlar Türkiye’yi isteyecektir ama Türkiye
için özel statülü bir üyeli¤in ekonomik geliflmiflli-
2013 daha k›r›lgan olabilir ¤i aç›s›ndan daha cazip olaca¤›n› düflünecektir.”
Berksoy, hükümetin ekonomi politikas›n› flöyle
Ekim 2012 KobiEfor 67