Page 83 - KobiEfor_Eylul_2010

k›n bizden daha genifl ticari ve siyasi iliflkiler yelpa-
zesine sahipler. ‹stiyorlar ki, Türkiye çizdikleri kal›- “MAL‹ KURAL”IN ERTELENMES‹
b›n d›fl›na ç›kmas›n, dünya ifllerine fazla kar›flmas›n, R‹SK OLUfiTURMAZ
söylenileni yaps›n yeter.
Mali Kural’›n uygulanmamas› ekonomide
Rekor büyüme rakam› aç›kland› küçümseyen sorun yarat›r m›?
de var önemseyen de nas›l bakmal›y›z? Mali kural, bütçe harcama-
Evet 2010’un ilk çeyre¤inde yüzde 11.7’lik bir bü- lar›na ve borçlanmaya s›n›r
yüme oran›na ulafl›ld›. Bunda baz etkisinin pay› bü- getiren bir düzenleme. Hedef,
yük ama h›zl› bir toparlanma oldu¤u da gerçek. Tür- bütçenin güvenilirli¤ini art›r-
kiye bu a¤›r küresel krizi üzerinden att›. ‹fli mevsim- mak, bir disiplin oluflturmak.
lik etkilere ve detaylara bo¤up bu büyümeyi küçüm- Dünyada 80 civar›nda ülke
seyenler de oldu. Ama ayn› çevreler kriz s›ras›nda bunu uyguluyor ama ne ölçü-
yaflanan küçülmeyi rekor olarak de¤erlendirdi. O za- de? AB’ye bak›n. Maastricht
man mevsim ve takvim etkisine bakmad›lar. E¤er tu- Kriterleri’ne kim ne kadar uy-
tarl› bir tav›r sergileyecek, insafl› davranacak olur- mufl? Yunanistan neden bu
sak, kaydedilen büyümenin ne kadar k›ymetli oldu- hale düfltü? Kural› koymaktan
¤unu teslim etmemiz gerekir. çok uygulamak önemli. Türki-
Büyüme verileri bir yana, onu ilgilendiren öncü ye son y›llarda mali kurals›z
göstergeler de iyi yolda gitti¤imizi gösteriyor. Kapa- idare etti bütçeyi. Buna ra¤-
site kullan›m oran› art›yor, enerji tüketimi yükselifl- men, kriz y›l›n› hariç tutarsak,
te. Sanayi üretimi endeks de¤erleri 2008 yaz aylar›n- yak›n tarihte gördü¤ümüz en
daki seviyeye, yani kriz öncesine dönmüfl. ‹stihdam- iyi bütçe performanslar›n› ya-
daki art›fl da sürüyor. flad›k. IMF ile yeniden masaya oturmayan ekono-
mi yönetimi, güveni temin için mali kural› düflün-
Türkiye ihracata dayal› büyümeyi benimsemifl. müfltü. Mali kurala geçifl için zaten sa¤lam bir ze-
‹hracatç› senelerdir kur politikas›ndan flikayetçi. mine sahip olman›z gerekiyor. O da vard›. Ancak
Bu sorunu kim nas›l çözecek? baz› itirazlar sebebiyle görüflülmesi yeni yasama
‹hracat odakl› büyümek istiyoruz ama yapam›yo- y›l›na kald›. Ertelemeyi ben risk olarak görmüyo-
ruz. Uzun y›llard›r devam eden yap›sal sorunlar›m›z. rum. Birileri bu ertelemeye dayanarak olumsuz
Büyüme h›zland›kça ithalat patl›yor. ‹hracat art›fl›na bir hava estirmeye çal›flt› ama tutmad›. Son bir
paralel olarak ithalat da art›yor. Yurtiçinde üretimin kaç seçimde de gördük ki, eskinden oldu¤u gibi
s›k›nt›lar› var. Özellikle Uzakdo¤u rekabeti, son y›l- bir seçim ekonomisi yaflamad› Türkiye. Bu kez de
larda bu durumu daha da belirgin hale getirdi. Türk olaca¤›n› ve buna mali kural ertelemesinin yol
üreticisi, ihracatç›s› rekabette zorlan›yor. Mevcut ya- açaca¤›n› sanm›yorum.
p›sal sorunlara bir de döviz kurundaki düflüfl ekle-
nince ifl iyice güçlefliyor. ‹hracatç› kurlar›n yeniden day›z. Ayr›ca istihdam yo¤un çal›flan sektörler iyi
gerilemesi sebebiyle Merkez Bankas›’na yüklenmeye analiz edilmeli, içinde bulunduklar› s›k›nt›lara çözüm
bafllad›. Yerli kaynaklar› daha çok kullanan, daha aranmal›. Tekstil ve haz›r giyim bunlar›n en bafl›nda
yüksek katma de¤er üreten sektörleri teflvik etmek geliyor.
durumunday›z. Hükümetin bu yönde çal›flmalar› var
ama her fleyin bugünden yar›na bir anda de¤iflebile- Avrupa ekonomisi bu haldeyken ihracat› Euro
ce¤ini düflünmüyorum. Bu bir süreç ve sorun haki- bölgesine endeksli Türkiye’nin aç›klad›¤›
katen derin bir sorun. Bu noktada, üreticisiyle tüke- iyimser büyüme hedefi gerçekçi midir?
ticisiyle herkesin bilinçli davranmas› laz›m. Üç befl Tahminin y›l sonunda yüzde 6-7 civar›nda bir bü-
kurufl daha ucuz diye ithal mala sar›lmamal›y›z. yüme görebiliriz. Bunun tutturulabilmesi elbette pa-
Özellikle Uzakdo¤u menfleli ara mal› ve nihai ürün- zarlar›n›zdaki ekonomik geliflmelere de ba¤l›. Sade-
lerde s›rf ucuzlu¤undan dolay› tercih edilen ürünler ce iç pazarla bu rakam› yakalayamay›z. Avrupa’n›n
büyük problem. baz› pazarlar›nda hareketlenmeler bafllad›. Bilhassa
en önemli pazar›m›z olan Almanya’da olumlu gelifl-
Sizce Hükümetin gerçekçi yeterli bir istihdam meler var ama geneldeki hava çok parlak say›lmaz.
politikas› var m›? Böyle olsa bile, daha önce de bahsetti¤imiz gibi,
Evet hükümetin özellikle kriz döneminde istihdam› art›k Türk özel sektörü Avrupa’n›n d›fl›ndaki pazarla-
teflvik için ald›¤› tedbirler takdire flayan. Fakat soru- r›n da fark›na vard›. Sadece Orta Asya, Rusya ve Or-
nun kökünden çözülebilmesi için konufltu¤umuz üre- tado¤u’da de¤il, art›k Afrika’n›n göbe¤inde, Güney
tim ve sanayi politikalar›m›z›n, al›flkanl›klar›m›z›n da Amerika’da, Uzakdo¤u’da ihale alan, üretim yapan
de¤iflmesi laz›m. ‹thalat› ve cari ifllemler a盤›n› patla- flirketlerimiz var. Say›lar› h›zla art›yor. Dünya genifl,
tan bir büyüme, istihdam kayb›na da yol aç›yor. ‹hra- dar bir alana t›kan›p kalmad›ktan sonra bekledi¤imiz
catla ithalat aras›ndaki uçurumu kapatmak durumun- büyüme neden olmas›n.
Eylül 2010 KobiEfor 83