Page 78 - KobiEfor_Eylul_2010

UZMAN Seçeneksizlik

bir seçenek midir?

R eferandum -Latince, halk resizli¤e, seçeneksizli¤e, mecbu-
oylamas›-
yaklafl›rken
riyete ve do¤al olarak k›s›rl›¤a
“evet” ve “hay›r” günlük
götürecektir; son günlerin moda
hayat›m›z› yönlendirmeye devam sözü olan “Çaresiz iseniz çare
ederken ben bu sözcüklerin ha- sizsiniz” tekerlemesi bile size
yat›m›zdaki yerlerini ve bizi ne yard›mc› olmayacakt›r. Ancak üç
gibi durumlara sokabilece¤ini; seçenekten daha fazla seçene¤e
izninizle sizlerle bunun yarenli¤i- sahipseniz daha yarat›c›, daha
ni yapmak istiyorum. kendinden emin ve daha isteni-
“Evet” ve “hay›r” hayat›m›zda len yönde karar verme e¤iliminiz
önemli bir sözdür ve birçok an- olur. Örnekle aç›klayal›m; Bir
lamda ve manada s›kça ve bazen gömle¤iniz varsa her zaman onu
de ne getirece¤ini bilmeden kul- giymek zorunda kal›rs›n›z. ‹ki
lan›r›z. Baz› evetler bizi mutlu gömle¤iniz varsa ikisini de¤iflti-
ederken baz› evetler ise mutsuz- rerek giyerseniz ama yine de
Prof. Dr. lu¤a götürebilir. Tersi de do¤ru kendinizi güvende, zengin ve ra-
TURGAY B‹ÇER hay›rlar bile bazen güçlü bir du- hat hissetmezsiniz. Her iki du-
rufl olurken baz› durumlarda ise rumda da s›n›rl› say›da seçene¤i-
turgay@marmara.edu.tr
hay›rlar›n getirisi götürüsünden niz vard›r. Bu durumda do¤al
daha y›k›c› olabilir. olarak iki seçenek tek seçenek-
Her durumda bu sözler bir seçe- ten daha iyidir kuflkusuz ama ya-
nektir; içinde bulundu¤umuz ko- ran›za derman olmaz.
“Evet” ve flullar ve durumlar nas›l bir karar Yarat›c› düflünmenin önemi so-
vermemiz gerekti¤ini belirleye- runlara daha farkl› aç›lardan ba-
“hay›r” cektir ve bu kararlar› vermek de karak daha zengin ve çok seçe-
hayat›m›zda san›ld›¤› kadar kolay olmayabilir. nekli çözümlere gitmektir. Yarat›-
As›l önemli soru bence s›n›rs›z c› düflünmek için de s›n›rl› dü-
önemli bir bir evrende bizim gibi ak›ll› in- flünce sisteminden daha zengin
sözdür ve birçok sanlar neden tek seçene¤e tak›- düflünme sistemine, kuflkuculu-
l›p kal›r veya tek seçenekte ›srar ¤a, akl›n yol göstericili¤ine, ço-
anlamda ve ederler? Bu seçeneklerin d›fl›nda cuk do¤all›¤›na, sezgilere, do¤ru
manada s›kça ve daha baflka seçenekler yok mu- ve bilimsel bilgilere, do¤ru göz-
dur? Baflka seçenekleri seçenek lem yetene¤ine, iyi niyete ve
bazen de ne olarak kabul etmek daha yarat›c› olumlu gerçekçili¤e gereksinim

getirece¤ini bir çözüm olamaz m›? duyar. Bunu yapabilmek için de
Olabilir tabii ki ama bunun için özgeliflime aç›k, do¤malardan
bilmeden daha önceden kendinizi s›n›r- uzak, tutarl› olmak ve kiflisel bü-
kullan›r›z. land›rmaman›z; yarat›c› çözüm- tünlü¤ü bir tav›r olarak yaflam›n›-
za sokman›z gerekir.
ler üzerine odaklanarak daha
baflka çözümlerin de var oldu- ‹nsan, evren gibi s›n›rs›z ve bir o
¤unu kabul etmek gerekir. Son- kadar da potansiyeli olan bir
ra bu çözümlerinizin baflka in- varl›kt›r ve varl›klar›n en ak›ll›s›
sanlar›n da çözümleri olmas›, olarak kabul edilir. Erdem, do¤-
onlar›n hayatlar›n› da kolaylafl- ruluk, sevgi ile harmanlanmad›-
t›rmalar› gerekir. ¤›nda ise ak›l y›k›c› olabilir; in-
Herhangi bir sorunu çözerken sanlar ak›llar›n› kullanarak bafl-
tek seçene¤iniz varsa her türlü kalar›n›n hayatlar›n› zindana çe-
yapt›r›ma açmazdas›n›zd›r. ‹ki virmeye çal›flabilirler.
seçenekle karfl› karfl›ya iseniz ça- Her durumda daha zengin seçe-
resizsinizdir. Yani do¤al olarak nekleri üretmek amac›m›z olmal›
her durumda istedi¤iniz seçenek- ve seçeneksizli¤in bir seçenek
ten uzaktas›n›zd›r. Bu insan› ça- olmad›¤›n› bilmeliyiz.

78 KobiEfor Eylül 2010