Page 138 - KobiEfor Şubat 2022

’larda şirketler çoğunlukla envanter işleme üzerine odak-
ERP’nin 1960tam zamanında teminine dayalı stoklama sistemlerinin
lanmıştı. Yazılım paketlerinin geliştirilmesi, malzemelerin

oluşturulması amacıyla ele alınıyordu. İlk olarak IBM tarafından ön muhasebe ve

stok kontrolüne dayalı öncü sistemler geliştirilmiştir. 1970’lerde Malzeme Kaynak
Planlaması (Material Resource Planning, MRP) adı verilen sistem, işletmelerin

malzeme planlama sürecini planlamaya yönelik atılmış ilk büyük adımdır.

Tarihçesi MRP, üreticinin ürettiği her bir mal için gereken belir- Bu dönemin odak noktası iş süreçlerinin entegrasyonuy-
li hammaddeleri içeren malzeme listelerinden olu-
du. Bu nedenle işletmelerdeki stok kontrol, operasyonel
şan bir ana üretim çizelgesine (Master Production planlama ve kontrol, fi nans, muhasebe gibi amaçlarla ayrı
Schedule, MPS) sahipti. Stok kontrolünün yanı ayrı işletilen bilgi sistemlerinin entegre bir şekilde çalış-
sıra operasyonel planlama ve kontrol amaçlı masına odaklanıldı.
kullanılıyordu. Ürün ağaçları, rota bilgileri, sa- 1980’lere bakıldığında göze çarpan bir diğer sistem
tış tahminleri gibi bilgilerin girildiği sistem, Bilgisayarla Bütünleşmiş İmalat (Computer Integrated
üretim için gerekli hammadde miktarını be- Manufacturing) şeklinde çevirebileceğimiz kısaca CIM
lirleyip mevcut stokları ve önceden verilmiş sistemleridir. O dönemde İngiltere’deki imalat sanayi yük-
siparişleri de dikkate alarak tedarik için gere- sek maliyetler, inovasyon eksikliği, düşük kalite, yatırım
ken miktarı ve temin süresini belirlemektey- eksikliği gibi nedenlerle hızlı bir düşüşe geçti. Bu neden-
di. Aynı dönemlerde IBM tarafından gelişti- le, CIM, küresel pazarda rekabet edemeyen bir sektörün
rilen COPICS (Communications Orientated kurtarıcısı olarak görülmeye başladı. CIM sistemlerinin
Production Information & Control System), temelinde, aslında günümüzde de sıklıkla duyduğumuz
üretim sistemindeki veri akış yapısını detaylan- “karanlık fabrikalar” gibi tam otomatik bir fabrika felse-
dırmıştır. İlerleyen yıllarda Kapasite İhtiyaç fesi yatmaktadır. CIM için yapılan donanım ve yazılım
Planlaması (Capacity Resource Planning) ile geliştirmeleri daha çok ürün tasarımına odaklıdır. Bu
Satış ve Operasyon Planlaması (Sales and sistemler Bilgisayar Destekli Tasarım (Computer Aided
Operations Planning) sistemleri birleş- Design, CAD) ve Bilgisayar Destekli Üretim (Computer
tirilerek kapalı devre MRP adı verilen Aided Manufacturing, CAM) gibi günümüzde halen kul-
sistemler kullanılmaya başlanmıştır. lanılan tasarım uygulamaları ile entegrasyonu mümkün
1980’lerde istemci-sunucu sis- kılmaktadır. Farklı bilişim sistemleri arasında kurulma-
temler, DOS tabanlı bilgisayarlar, sı istenen bu entegrasyon ihtiyacı, eldeki teknolojilere

metinsel arayüzler gibi tekno- aynı arayüz üzerinden ulaşma veya grafiksel bir arayüz
lojik gelişmelerin de etkisiyle kullanmayı gerektiren standartlar geliştirme ve uygula-
İmalat Kaynak Planlaması ma konusundaki ihtiyacı da beraberinde getirdi. 1978’de
(Manufacturing Resource Uluslararası Standartlar Organizasyonu (International
Planning, MRP II) adı veri- Standards Organization, ISO), OSI (Open Standards
len sistemler, üretim ve mal- Interconnection) referans modelini yayınlayarak ağ sis-
zeme yönetim sistemleri ile temleri arasındaki tüm veri iletişimini standartlara bağ-
birlikte finansal muhasebe layan bir çerçeve sundu. Bu çerçeveye dayanarak, Üretim

sistemi ve finansal yönetim Otomasyon Protokolü (Manufacturing Automation

Dr. Gülay EKREN sistemini içerecek şekilde ge- Protocol, MAP) gibi üretime yönelik yeni standartlar ge-
Sinop Üniversitesi liştirildi. Böylece stok tabanlı üre- liştirdi. Diğer yandan mevcut teknolojilerin sorunsuz bir
timden sipariş tabanlı üretime geçiş dönemi şekilde ortak bir arayüzde birleşmelerine olanak sağlayan

Dr. Gülay EKREN başladı ve tüm üretim kaynakları birleştiri- birçok gelişme (örneğin Ethernet, Token Ring, TCP/IP

Sinop Üniversitesi lerek finans fonksiyonu ile ilişkilendirildi. vb.) yaşanmıştır.

14 ERP SATIN ALMA REHBERİ