Page 87 - Dijital KobiEfor-Aralık 2021
P. 87
Blokzincir (Blockchain) nedir?
Blokzincir (Blockchain); “Bir riski azaltır ve işe dahil olan tüm tanım ise şöyle: “Kriptografi kul-
iş ağındaki işlemlerin kaydedil- maliyetlerin düşürülmesini sağ- lanılarak bağlanan ve güvenli hale
mesi ve varlıkların takip edilmesi lar” diye tanımlanıyor. Bir başka getirilen, bloklar adı verilen, sü-
sürecini kolaylaştıran, paylaşılan tanıma göre; “Blokzincir, merkezi rekli büyüyen bir kayıt listesidir.”
ve üzerinde değişiklik yapılama- bir sunucunun veya güvenilir bir Bir başka tanım da ise; “Blokzin-
yan bir büyük defterdir. Varlıklar otoritenin kaldırılmasına olanak ciri, verileri güvenli şekilde depo-
somut (ev, araba, nakit, toprak) sağlayarak, merkezi güvenin in- lamak ve üçüncü taraflarla veri
veya soyut (fikri mülkiyet, patent, ternet ortamında dağıtılmasına alışverişini sağlamak için kullanı-
telif hakları, marka) olabilir. De- denir. Blokzincir teknolojisi yaygın lan/paylaşılan bir dijital altyapıdır.
ğerli hemen hemen her şey bir olarak Bitcoin ve Ethereum gibi Bu tür blokzincirleri, belirli bir da-
blockchain ağında izlenebilir ve sanal paraların altındaki teknolo- ğıtık veri tabanı türü olarak kabul
üzerinde işlem yapılabilir, bu da ji olarak bilinmektedir.” Bir diğer edilebilir” deniliyor.
ğı için teknik olarak güven sağlıyor. Değiştirilemez yapısı, sağladığı şef- imkânları sağlayacak blokzinciri
Blokzincirin yapısına bağlı olarak, faflıkla bilginin doğruluğunu garanti altyapıları için çalışmalar sürüyor.
kurulacak sistemde kullanıcıların altına alan blokzincir teknolojisi,
mahremiyetleri tam olarak sağla- önümüzdeki dönemde de gündemin Blokzincir teknolojileri,
nabiliyor. Sistem bir ya da birkaç üst sıralarında yer almaya devam uygulamaları, çözümleri
otoriteden değil, pek çok sayıda kü- edecek. Finans alanında uluslarara- Bloklar. Kayıtlar. Güven Protoko-
çük kullanıcı üzerinden oluşturulup, sı para transferi, ticaret finansmanı, lü. Kriptografik Özet Algoritmala-
sürdürülebiliyor. dijital kimlik gibi kullanım alanla- rı. İleri Kriptografik Mekanizmalar
Blokzinciri sektörü 2025’te 25 rında mesafe kat eden teknoloji, (Özet Fonksiyonlar, Açık Anahtar
milyar dolar büyüklüğe ulaşacak: günümüzde oldukça popüler olan Altyapısı, Dinamik Üyeli Çok Partili
Global Markets Insights’ın küresel teknoloji şirketleri öncülüğünde İmzalama, Taahhüt Şemaları, Sıfır
blokzinciri piyasası üzerine hazır- hayata geçirilmesi planlanan dijital Bilgi Protokolleri, Eşleme Tabanlı
ladığı ‘Blokzinciri Teknolojisi Pazar paraların ve merkez bankalarının Kriptografi vs.). Dağıtık Sistemler /
Büyüklüğü 2019-2025 Raporu’na dijital para çalışmalarının da teme- Dağıtık Veritabanı Sistemi. Oyun. Di-
göre; sektör 2025’e kadar 25 milyar lini oluşturuyor. jital İmza. Dijital Varlık. Kripto Para
dolar büyüklüğe ulaşacak. İşlet- (Dijital Para / Sanal Para). Bitcoin.
melerin dijital devrimini, süreçlerin Ethereum. Akıllı Kontratlar. Genel
dijitalleştirilmesi, otomasyon, fiziki Erimli Dağıtık Muhasebe Teknolo-
kaynakların tookenlaştırılması ve jileri. Kütük. Kayıt Defteri. Dağıtık
akıllı sözleşmelerin geliştirilmesiy- Sanal Bilgisayarlar. Dağıtık Veri Ka-
le yönlendiren endüstride, 1.2 mil- yıt Sistemi / Veri Tabanı / Girdi / Çık-
yardan fazla insanın blokzinciri hiz- tı / Özüt / Kriptografik Özüt (Hash)
metlerine ihtiyacı bulunduğu ifade Fonksiyonları. Blokzinciri Proto-
ediliyor. kolleri / Açık Blokzincirleri / Özel
Blokzincir trendleri: Uzmanlar, Blokzincirleri / İzin Gerektiren Blok-
2021’de takip edilmesi gereken 4
Blokzincir teknolojisinin blokzincir trendinden sözediyor: Te- zincirleri / İzin Gerektirmeyen Blok-
geleceği darik Zinciri Optimizasyonu. Merkez zincirleri. Mutabakat Algoritmaları
Bitcoin altyapısı oluşturan blok- Bankası Dijital Para Birimleri (CBDC). / Mutabakat Algoritması. Program-
zincir, olgunlaşmaya devam eden ve Hizmet Olarak Blokzincir. NFT’lerin lama Dili. Akıllı Sözleşme / Akıllı
gelecek vadeden bir teknoloji. İsviç- (Non-Fungible Token, yani değiştirile- Sözleşme Desteği / Akıllı Sözleşme
re merkezli Credit Suisse tarafından meyen ‘token’lar) Yükselişi. Dili. Geniş Erimli Dağıtık Muhasebe
hazırlanan rapora göre, blokzincir Blokzincirlerinin İnterneti ge- Defteri Teknolojileri / Dijital Defter
sadece dijital para birimleri veya liyor: Blokzincir teknolojisinin Teknolojisi. Blokzinciri Tabanlı Akre-
finansal hizmetler için değil birçok geleceğinde, protokollerin birbir- ditif. NFT’ler. Yapay Zeka. Bulut Tek-
alanda kullanılıyor. Dünya Ekono- leriyle haberleştiği bir dünya hayal nolojileri. Büyük Veri (Big Data). Veri
mik Forumu’nun anketine göre; yö- ediliyor. Blokzincirlerinin interneti Madenciliği. Süreç Madenciliği.
Kaynakça: https://www.ibm.com/tr-tr
neticilerin yüzde 58’i küresel Gayri olarak tanımlayabileceğimiz bu https://blokzincir.bilgem.tubitak.gov.tr/
Safi Milli Üretimin yüzde 10’unu, yeni yapıda, zincirler arası ça- https://bkm.com.tr/
“2025’ten önce blokzincirde buluna- lışacak dağıtık uygulamalar ve https://home.kpmg/tr/tr/
cak” öngörüsünde bulunuyor. Rapo- yepyeni iş yapma biçimlerinin ha- https://tr.wikipedia.org/wiki
https://bctr.org/
ra göre; bu yıl olgunluğa erişim yılı. yatımıza gireceği öngörülüyor. Bu https://baslangicnoktasi.org/
$UDOÜN KobiEfor Dijital 87