Page 63 - KobiEfor-Aralık-2020

TSE’nin endüstriyel metroloji ve kalibrasyon çalışmaları

TSE (Türk Standardla- ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda
rı Enstitüsü) Başkanı Prof. mevcut kalibrasyon kapsamımızın
Dr. Adem Şahin, KobiEfor’a daha da genişletilmesi hedeflen-
özel açıklamalarda bulun- mektedir. Kapsam genişletme ça-
du: “TSE, endüstriyel metro- lışmalarımızda, TÜBİTAK UME ile
loji ve kalibrasyon alanında işbirliğimiz devam etmektedir.
ülkemizde Ankara, Bursa ve İşbirliği çalışmaları: TSE ile Sa-
Adem
Gebze’de yerleşik laboratu- Şahin nayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında
varlarında ve mobil olarak 2019 yılında yapılan protokol kapsa-
hizmet sunmaktadır. Kalibrasyon konusunda yürü- mında Sanayi İl Müdürlükleri tarafından periyodik
tülen çalışmalar; boyut, sıcaklık, elektrik, kuvvet, muayene faaliyetlerinde kullanılan etalonların ka-
tork, sertlik, basınç, mekanik, nem, kütle, hacim, librasyonları, TSE Kalibrasyon Laboratuvarları ta-
optik, akustik ve biyomedikal alanlarıdır. rafından gerçekleştirilmektedir. TSE ile TÜBİTAK
Üç Boyutlu Ölçüm Cihazları; X, Y, Z koordinat ek- UME arasında geçmişte yapılan üç adet proje bu-
senlerinde çalışarak, parça boyutlarını bu koordi- lunmaktadır. Bunlar TSE Marmara Bölge Koordi-
natlar ile eşleştirerek, diğer bir deyişle karşılaştır- natörlüğü Gebze Kalibrasyon Müdürlüğünde Tork,
ma yaparak ölçümlerini gerçekleştiren cihazlardır. Kuvvet ve Sertlik kalibrasyon laboratuvarlarının
Endüstrinin hemen hemen her kesiminde uygulama kurulması projeleridir. Kurulumu yapılan labora-
alanına sahip olan bu cihazların kalibrasyon işlem- tuvarlarla sanayimizin ilgili alanlarda kalibrasyon
leri, yapılan ölçümlerin önemi ve hassasiyeti dikka- ihtiyaçları düşük ölçüm belirsizlikleri ve akredite
te alındığında çok özel bir kalibrasyon alanı olarak sertifika verilerek sağlanmaktadır. Sanayimizin ih-
karşımıza çıkmaktadır. Bu alanda; TSE tarafından tiyaç ve beklentileri doğrultusunda yeni kalibras-
1996 yılında Üç Boyutlu Ölçüm Cihazlarının (CMM) yon alanlarında kapsamımızı geliştirmek ve hizmet
Kalibrasyonları yapılmaya başlanmıştır. 2014 yılında profilimizi arttırmak adına TÜBİTAK UME ile gele-
TÜRKAK tarafından Uluslararası Standartlara göre cekte yapılması planlanan işbirliği çalışmalarımız
akreditasyonu gerçekleştirilmiş olup, halen akredi- devam etmektedir. Basınç ve nem alanlarında TSE
te olarak bu kalibrasyon hizmeti verilmeye devam Gebze Kalibrasyon Müdürlüğü’nde, mevcut labo-
edilmektedir. Üç Boyutlu Ölçüm Cihazlarının (CMM) ratuvarlarımızın kapsamlarının genişletilmesi ve
kalibrasyonu konusunda Enstitümüzün, lazer inter- ölçüm kabiliyetinin artırılması, ayrıca akışkanlar
ferometre, step mastarlar, küre plaka, küre, paralel alanında yeni bir laboratuvar kurulması planlan-
blok mastar gibi özel referans cihaz ve ekipmanlar maktadır.
ile sunduğu bu kalibrasyon hizmeti ile sanayimize ve Endüstriyel ve yasal metrolojiye yönelik de-
sanayicimize desteğini sürdürmektedir. vam eden projeler: Türkiye çapında Oto Ekspertiz
TSE metroloji ve kalibrasyon alanında nitelikli Hizmeti veren firmalarımız için bu hizmette kul-
personeli, standartlara uygun olarak sağlanan çev- lanılan cihazların kalibrasyonu TSE tarafından ya-
resel şartları ve yüksek hassasiyetli referans cihaz pılmaktadır. Bu proje kapsamında dinamometre,
altyapısıyla güvenilir kalibrasyon hizmeti vermekte- Süspansiyon Test, Fren Test, Yanal Kayma Test,
dir. TSE Kalibrasyon Laboratuvarları TS EN ISO/IEC Akü Test Cihazı, Lastik Dış Derinlik Ölçme, Lastik
17025 standardına göre TÜRKAK tarafından akre- Hava Basınç Saati ve Boya Kalınlık Ölçme Cihazla-
dite edilmiştir. 2021 yılı içerisinde, müşterilerimizin rının kalibrasyonları yerinde yapılmaktadır.”

ri olarak kalibre ettirilmek zorundadır. Ülkemizde Ölçüm işlemlerinde uluslararası düzeyde güveni-
3516 sayılı kanun ile T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı lir ve kabul edilir ölçüm sonuçlarını elde edebilme-
bu konuda görevlendirilmiştir. nin yolu yine bu konuda uluslararası kuralları uy-
Metre Konvensiyonu: Doğru ve güvenilir bir ölç- gulaması ile sağlanabilir. Bu kuralların temeli ise;
me sistemi, ölçme organizasyonu ve farklı seviyeleri “izlenebilirlik” ve “döngülü karşılaştırmalar”dır.
belirlemek, ülkeler arasındaki farklı uygulamaları
ortadan kaldırmak ve aynı fiziksel büyüklüğü aynı Uluslararası Metroloji ve
birimle veya eşleştirilebilir birimlerle ölçmeyi sağ- Kalibrasyon Organizasyonu
layacak kararlar almak ve bunları uygulamak üzere CGPM: Metre konvansiyonunun en üst karar or-
1800’lü yılların ortalarında kurulan ve bugün içinde ganıdır. Üye ülkelerin delegelerinden oluşur ve en az
farklı birçok komitenin yer aldığı, yaklaşık 50’yi aş- altı yılda bir toplanır.
kın ülkenin üye olduğu konvensiyondur. CIPM: CGPM’deki katılımcı delegeler arasından
$UDOÜN KobiEfor 59