Page 129 - KobiEfor_Kasım_2019

enerji kaynaklar› gibi alanlar da dahil yerli teknolo- m›fl kömür rezervi olan Türkiye’nin 115 y›ll›k üretim
jiye dönük yat›r›mlar›n önü aç›k. Sadece ‘Kamu- kapasitesi bulunuyor. Linyit rezervinin yaklafl›k
Özel Sektör ‹flbirli¤i’ kapsam›nda son 30 y›lda 28.8 yüzde 46’s› Afflin-Elbistan havzas›ndad›r.
milyar dolar tutar›nda sözleflme yap›l›rken 9.4 mil- Do¤al gaz: Birincil enerji kaynaklar› içinde do¤al
yar dolarl›k yat›r›m yap›ld›. gaz tüketimi, Türkiye’de petrol ve kömürün ard›n-
Sektör kat›l›mc›lar› yat›r›mlar› genellikle yurtiçi dan üçüncü s›radad›r. Do¤al gaz tüketiminin dörtte
ve yurtd›fl› piyasalardan yabanc› para cinsinden biri konutlarda ve bir di¤er dörtte biri sanayide ya-
borçlanarak gerçeklefltirmektedirler. Enerji sektö- p›l›rken elektrik baflta olmak üzere dönüflüm/çev-
rünün toplam bankac›l›k kredi hacmi içindeki pay› rim santrallerinde toplam tüketimin yüzde 38’i ger-
2010 bafl›nda yüzde 5’in alt›ndayken 2018 üçüncü çeklefliyor.
çeyrekte yüzde 8’i aflt›. Sektörün d›fl borcu ise ayn› Türkiye do¤al gazda da ithalata ba¤›ml›d›r. Y›ll›k
3
dönemde 10.7 milyar dolardan 15.8 milyar dolar 55.2 milyar m seviyesine ç›kan do¤al gaz ithalat›
seviyesine ç›kt›. 2018’de yüzde 7.3 azalt›labilmifltir. Türkiye’nin do-
¤al gazda ithalata ba¤›ml›l›¤›n›n yüzde 99 oldu¤u
söylenebilir ama Yunanistan’a y›lda 600-700 milyon
3
m ihracat yapt›¤› da kaydedilmeli.
Nükleer: Türkiye’nin nükleer santral kurma hede-
fi, Türkiye ile Rusya Federasyonu Aras›nda Akkuyu
Sahas›nda Bir Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve
‹flletimine Dair ‹flbirli¤ine ‹liflkin Anlaflma’n›n 12 Ma-
y›s 2010 tarihinde imzalanmas›yla gerçekleflmeye
bafllad› ve 19 Ekim 2017’de ‘S›n›rl› Çal›flma ‹zni’ onay-
Piyasa özellefliyor land›, 2 Nisan 2018’de ilk ünitesinin temeli at›ld›.
Kurulu güç aç›s›ndan kamunun pay› y›llar itiba- Yat›r›m: Türkiye enerji sektörü 2002-2017 döne-
r›yla azal›rken özel sektörün pay› art›yor. Kas›m minde 21 milyar 686 milyon dolar do¤rudan yaban-
2018 itibar›yla 88.347 MW olan kurulu gücün sade- c› yat›r›m çekerken Türkiye’nin en büyük do¤rudan
ce yüzde 20.9’u, Elektrik Üretim A.fi.’ye (EÜAfi) ait d›fl yat›r›mc›s› SOCAR’›n 6.3 milyar dolarl›k yat›r›m-
iken kalan k›sm› özel sektörün kapasitesini olufltu- la hayata geçirdi¤i STAR Rafineri 2018 y›l›nda aç›l-
ruyor. Piyasa, sektörün alt kollar› yönünden flöyle d›. Rafinerinin y›ll›k 10 milyon ton ham petrol iflle-
bir tablo arzediyor: me kapasitesiyle Türkiye’nin petrol ürünü ihtiyac›-
Elektrik üretimi: Kas›m 2018 itibar›yla toplam n›n dörtte birini karfl›lamas› bekleniyor.
elektrik üretiminin yüzde 25.4’ü do¤al gaz, yüzde
11.5’i petrol ve yüzde 10’u yerli ve ithal kömür ve Türkiye’nin enerji vizyonu
yüzde 0.3’ü fuel oil ve di¤er fosil yak›tlar olmak • Enerjide Bat›’dan Do¤u’ya do¤ru bir de¤iflimin
üzere toplamda yüzde 47.2’si fosil yak›tlardan elde söz konusu olmas› stratejik konumdaki Türkiye’nin
ediliyor. varl›¤›n› öne ç›kar›yor.
Yenilenebilir enerji: Ülkemizde de yenilenebilir • Yenilenebilir enerji üretiminin henüz bafllang›ç
kaynaklar›n kurulu güç kapasitesi içindeki pay› son düzeyinde ve geliflmeye aç›k olmas› sektör aç›s›n-
10 y›lda ciddi biçimde artt›. fiubat 2019 verilerine dan önemli f›rsatlar yarat›yor.
göre; geçen y›l hidrolikten üretilen elektri¤in pay› • Pazar›n, enerji üretimi ve da¤›t›m›nda teknolo-
yüzde 17.03 olarak hesaplan›rken bu y›l yüzde 30’a ji kullan›m›na son derece aç›k olmas› geliflimin
yükseldi. Rüzgar›n elektrik üretimindeki pay› yüzde önünü aç›yor.
7.21’den yüzde 8.40’a, güneflin pay› yüzde 0.99’dan • Enerji depolama konusunda hükümetin teflvik
yüzde 1.52’ye ç›kt›. Jeotermal kaynaklardan ger- edici, yat›r›mc›n›n istekli oluflu görünür bir avantaj.
çeklefltirilen elektrik üretiminin pay› da yüzde • Enerji teknolojilerine yat›r›mlar›n art›fl› h›zla-
2.48’den yüzde 2.96’ya yükseldi. n›yor.
Petrol: 2017 y›l›n›n ilk 9 ay›nda 20.1 milyon ton
ham petrol ithal eden Türkiye, bu senenin ayn› dö-
neminde sadece 15.7 milyon ton ithalat yapt›.
2018 y›l›n›n ilk üç çeyre¤inde yurt içi sat›fl (tüke-
tim) y›ll›k bazda sadece fuel oil ve gazya¤›nda da-
rald›; di¤er alanlarda yüzde 2.6 ile yüzde 23 aras›n-
da büyüdü.
Kömür: Türkiye’de keflfedilmifl kömür rezervle-
rinin yüzde 96.3’ü linyittir, 11.4 milyon ton ispatlan-
Kas›m 2019 KobiEfor 129