Page 42 - KobiEfor_Eylul_2012
P. 42
KAPAK
E¤itime yat›r›m yapmak
zorunday›z
Orta Gelir Statüsü’nde tak›l›p
kalma durumu örneklerle
somutlanabilir mi?
Türkiye 88 y›ll›k Cumhuriyet döneminde
GSY‹H’s›n› reel olarak y›lda ortalama yüzde 4.7 TANIL KÜÇÜK
oran›nda büyütebilmifltir. Türkiye bu y›ll›k ortala- ‹SO Baflkan›
ma büyüme oran› ile kendi içinde çok önemli me-
safe kat etmifl olsa da baflka ülkelerle karfl›laflt›r- buna geçebilmek için Türkiye’nin Ar-Ge ve inovas-
d›¤›m›zda daha iyisini de yapabilece¤imiz görül- yon yoluyla üretkenli¤ini art›rmas› gerekmektedir.
mektedir. Örne¤in, 1960’lar›n ortas›na do¤ru Tür- Böyle bir üretimin temel flart›, yüksek becerilere
kiye ile benzer bir gelir kategorisinde olan Güney sahip, e¤itimli iflgücüdür. E¤itime yat›r›m yapmak
Kore, 1960’lar›n ikinci yar›s›ndan bafllayarak eko- zorunday›z.
nomisinde s›çrama gerçeklefltirmeyi ve 1990’lar›n
bafl›nda kifli bafl›na gelirini ABD’nin yar›s›na ulafl- ‹SO 500-2011’in olumsuz sonuçlar›
t›rmay› baflarm›flt›r. Oysa Türkiye böyle bir at›l›m› hangi konjonktürel veya hangi
gerçeklefltirememifl ve 1960-2000 aras›nda sat›n yap›sal nedenlere dayan›yor?
alma gücü paritesine göre kifli bafl›na milli geliri ‹SO 500 araflt›rmam›z, 2011 y›l›nda sanayi kuru-
ABD’nin kifli bafl› gelirinin yüzde 21’i seviyesine lufllar›nda, üretimden sat›fllar ve toplam sat›fllar bir
tak›l›p kalm›flt›r. Türkiye’ye benzer flekilde Latin önceki y›la göre artarken, karl›l›¤a iliflkin gösterge-
Amerika ülkeleri de 1960’l› y›llarda orta gelirli ül- lerde düflüfl gerçekleflti¤ini ve mali yap›n›n bir ön-
ke seviyesine ulaflmalar›na ra¤men o tarihten bu ceki y›la göre bozuldu¤unu ortaya koymufltur. Bu
yana gelir düzeylerinde daha ileri bir s›çrama ger- durumun nedeni, bu y›lda, özellikle y›l›n ikinci ya-
çeklefltirmeyi baflaramam›fllard›r. Orta gelirden üst r›s›nda kurlar›n yukar› do¤ru hareket etmesi ve
gelir grubuna ç›kan ülkeler aras›nda, Hong Kong, kredi faizlerinin artmas›d›r. Kurlar›n yükselmesi,
‹rlanda, ‹srail, Japonya, Singapur, Tayvan dikkat kurulufllar›n yabanc› para cinsinden borçlar›n›n TL
çekmektedir. karfl›l›¤›n› art›r›rken faiz oranlar›n›n yükselmesi ile
kredi maliyetlerinin artmas› da finansman giderle-
Türkiye’nin 2023’te geliflmifl ülkeler statüsünü rinin bir önceki y›la göre yükselmesine yol açm›fl-
kazanabilmesi için hangi yap›sal reformlara t›r. Son üç y›ldaki ‹SO 500 sonuçlar›, finansman
odaklanmas›n› zorunlu görmektesiniz? maliyetlerinin, sanayi kurulufllar›n›n karl›l›k ve kay-
Türkiye’nin önemli eksiklikleri olarak, yetersiz nak yaratma kapasitesi aç›s›ndan ne kadar büyük
iç tasarruf oran›, son y›llarda artsa da hala düflük önem tafl›d›¤›n› aç›kça ortaya koymufltur.
olan Ar-Ge harcamalar› yan›nda, kifli bafl›na 6.5 y›l Kriz y›l› 2009’da üretimden sat›fllar düflerken
tahmin edilen e¤itim süresini söyleyebiliriz. Türki- karl›l›k ve katma de¤er yükselmifl, bu beklenme-
ye üretti¤i nihai mal ve hizmetin çok büyük bir yen durum üzerine, ‹SO 500’deki kurulufllar›n kü-
k›sm›n› tüketmektedir. Bunun sonucunda yaratt›¤› mülatif gelir tablolar› üzerinde yapt›¤›m›z ayr›nt›-
gelirden giderek daha küçük oranda tasarruf eden l› inceleme, üretimden sat›fllar düflerken finans-
bir ekonomi durumuna gelmifltir. Geliflen ekono- man maliyetlerindeki gerileme nedeniyle, karl›-
milerde iç tasarruf oranlar› yüzde 30’lara ulafl›rken l›k ve katma de¤erin yükseldi¤ini ortaya koymufl-
Türkiye yüzde 20’ler civar›nda olan iç tasarruf ora- tu. 2011’de ise üretimden sat›fllardaki art›fla kar-
n›n› 2000’li y›llarda yüzde 13’lere kadar düflürmüfl fl›n, kurlar›n ve kredi maliyetlerinin yükselmesi,
bulunmaktad›r. Türkiye yüksek oranda cari aç›k finansman giderlerini yükseltmifl ve bu da, ‹SO
vererek büyümeyi sürdüremez. Cari aç›k sorununu 500’de karl›l›k, katmade¤er ve mali yap›y› olum-
tafl›nabilir seviyelere çekmek ve yüksek gelir gru- suz etkilemifltir.
bilece¤i bir sorun mudur? ‹flte biz bu sorunun ceva- yap›s›n› da müdahaleci olmaktan ç›kar›p yönlendi-
b›n› bilmiyoruz, çünkü bu cevab›, TOBB Baflkan› Hi- ren, merkezi olmaktan ç›kar›p demokrasiye riayet
sarc›kl›o¤lu’nun da önemle dikkat çekti¤i gibi, siya- eden, bürokratik de¤il “ak›ll›” ve “teknik” bir yap›ya
set verecek. Siyasette ise Türkiye’nin bildi¤i “dün dönüfltürmemiz mümkün olur. Bu arada, ekonomiyi
baflka, bugün baflka”d›r. büyütmekle kifli bafl›na geliri art›rman›n ayn› fley ol-
Orta Gelir’den Yüksel Gelir’e s›çrama tart›flmas›n›n mad›¤›n› da kaydetmeliyiz. Hedef insani geliflmifllik
iktisadi bir tart›flma olmad›¤›n›, tümüyle siyasi bir düzeyimizi bir bütün olarak yukar›lara ç›karmakt›r.
tart›flma oldu¤unu bilirsek, Türkiye’nin ekonomi üze- Bu da, söylemekten çekinmeyelim; ‘bir fley’e bak-
rinde bugüne kadar belirleyici olmufl kadim siyasi makla olmaz, ‘her fley’e birden bakmakla olur.
42 KobiEfor Eylül 2012