Page 59 - KobiEfor_Haziran_2012

KONU⁄UMUZUN KONU⁄U: PROF. DR. ZEYYAT HAT‹PO⁄LU

Böyle giderse en geç Haziran 2013’te kriz olur

Halil Seyido¤lu ile röportaj›m›za yatlar›ndaki art›fla neden olmakta-
sürpriz bir isim kat›ld›: Prof. Dr. Zey- d›r. Emek fiyatlar› inan›lmaz derece-
yat Hatipo¤lu. 220’nin üzerinde ese- de art›yor. Emek fiyatlar›n› düflür-
riyle iktisatç›lar›n duayeni olarak mek bir hükümetin yapaca¤› en zor
an›lan Hatipo¤lu, Harvard Business fleydir. Zaten düflürmeye de hakk›
School ve The London School of yoktur. Onun için flu anda hükümet
Economics gibi alan›n›n en önemli bunu bilmiyor. Türkiye’de hiçbir ikti-
kurumlar›nda görev yapt›. Haz›r ya- satç› da bilmiyor. Ben bunu 220 ki-
kalam›flken Hatipo¤lu’na da sorular tapta anlatmaya çal›flt›m. Bu yükü
yönelttik. Özellikle Avrupa Bölge- ekonomi tafl›mayacakt›r. Hükümet
si’ndeki kriz, Ortado¤u’daki ‘Arap elindeki imkanlarla onu geciktirme-
Bahar›’n›n karmafl›kl›¤› derken Tür- ye çal›fl›yor. fiimdi dolar› 180o ku-
kiye’nin bölgesinde nas›l büyümeye ruflta tutamayaca¤›n› biliyor ama sa-
devam etti¤ini sorduk. Hatipo¤lu hip oldu¤u 100 milyar dolarl›k rezer-
anlatt›: “Türkiye ekonomisi bugün- vi düflünerek ve yabanc› sermaye gi-
lerde ‘Sultan Süleyman’›n dönemin- riflleri nedeniyle buna devam ediyor.
den daha iyi durumda. Hatta olma- Bu ifl yürüyemez. Benim kanaatime
mas› gerekti¤i kadar iyidir. Bunun göre en geç 2013’ün Haziran ay›nda
birçok ölçüleri var. Fakat bu olay›n arkas›na gitmek ciddi ekonomik sorunlar olacakt›r. Türkiye’de ifla-
laz›md›r. dam› ve piyasa herkes etkilenecek ve 2011’den da-
Örne¤in; Türkiye tarihinde hiçbir zaman tasarru- ha da kötü olacakt›r. Çok ciddi tedbir almak gere-
fun milli gelire oran› yüzde 12’ler seviyesine düfl- kiyor. Bu tedbirleri almak ise çok zordur. fiu anda
memifl. Öbür taraftan yat›r›mlar yüzde 18-20 aras›n- 4 parti var. Bu partiler aras›nda do¤ru dürüst ted-
da. Aradaki fark; yurtd›fl›ndan borçlanarak karfl›la- bir alabilecek tek parti ise Ak Parti’dir. fiu aflama-
n›yor. Bilinmeyen bir fley var; cari a盤›n milli geli- ya kadar tedbir al›nmamas›n›n nedeni ise olay›n
rin yüzde 10’u olmas› ise dünyan›n hiçbir ülkesin- fark›nda olunmamas›d›r. S›k›nt›n›n oldu¤unu bilse-
de yok. Fevkalade yüksek bir orand›r. Bu cari aç›k ler de o tedbirleri ald›klar› takdirde ekonomide cid-
ile yüzde 12’yi bir araya getirince enteresan bir so- di sorunlar olacakt›r. Göze alam›yorlar. Bu tedbirle-
nuç ç›k›yor. Cari a盤› konufluyoruz ama cari a盤›n re göre dolar›n örne¤in 2.500 lira olmas› gerekiyor.
en önemli etkisini konuflmuyoruz. En büyük etki; Yumuflak inifl bu nedenle önemlidir. Bu ifli ancak
emek fiyatlar›ndaki art›flt›r. Türkiye’de bu konuya Ak Parti yapabilir. Neden? Çünkü; ideolojisi müsa-
iliflkin bir aç›klama yap›lm›yor. Cari aç›k, emek fi- it, yüzde 50’nin üzerinde destekçisi var.”

geliflimi için yeterli de¤ildir. Ekonomi çeflitlendiril- Tasarruf yüzde 20’leri aflmal›
meli. Orta Asya’n›n, Orta Do¤u’nun Kuzey Afrika’n›n, Seyido¤lu’na göre Türkiye’de dikkat edilmesi ge-
Latin Amerika’n›n Uzak Do¤u’nun potansiyeli kulla- reken bir dizi reform halen daha s›rada bekliyor.
n›lmad›r” diye konufltu. Bunlar aras›nda; vergi reformu, istihdam, teknoloji
yat›r›mlar›yla ülkenin rekabet gücünün artt›r›lmas›
Cari aç›k engellenmeli ilk s›rada yer al›yor. Ayr›ca enflasyon da önemli.
Türkiye’nin büyümesini a¤›rl›kl› iç talebe dayal› Enflasyonla ilgili Merkez Bankas›’n›n önlemler al-
gerçeklefltirdi¤i iddias›na da kat›lmayan Halil Seyi- mas› gerekti¤ini dile getirirken, petrol fiyatlar›n›n
do¤lu, ihracat›n bu anlamda önemli oldu¤unu, ama bu hedefi tutturmada negatif bir etki yaratt›¤›n› ha-
ayn› zamanda ihracatla birlikte ithalat›n da artmas›- t›rlat›yor. Türkiye ekonomisindeki canl›l›¤›n devam
n›n ise kabul edilemeyece¤ini hat›rlat›yor. Fikirleri etmesinde yabanc› sermayenin önemli oldu¤unu
net: “H›zl› toparlanmada iç talebi iyi kullanan Türki- kaydeden Seyido¤lu, konuflmas›n› flu ifadelere sür-
ye var. Ama bu tek bafl›na yeterli de¤il. At›l›mlar ya- dürüyor: “Türkiye aya¤›n› yorgan›na göre uzatm›-
pan bir ülkeyiz. ‹hracat artarken ithalat ise bu süreç- yor. Bu Osmanl›’dan bu yana böyle. Millet olarak
te art›yor. Türkiye’nin flu anda en büyük sorunu ca- tasarruf yapm›yoruz.
ri aç›kt›r. Her ne kadar son dönemlerde önlemler Özellikle popüler kültür ürünleriyle genç nesillerin
al›nmaya bafllad›ysa da belli bafll› kalemlere öncelik tüketim ifltah› kabart›l›yor. Tasarrufu bir ülkenin ge-
verilmeli. Bunlar›n içinde en önemlisi enerjidir. Tür- lece¤i için olmazsa olmaz olarak görmek gerek. fiu
kiye büyüyor ve petrol ihtiyac› azalm›yor. Oysa alter- anda tasarruf yap›lmad›¤› için borçlanarak ülke bü-
natif kanallar acil devreye al›nmal›d›r aksi halde Tür- yüyor. Oysa Türkiye’de flu an yüzde 12 olan tasarruf
kiye’nin k›r›lganl›¤› devam edecektir.” oran› en az yüzde 20’ler seviyesini aflmal›d›r.”
Haziran 2012 KobiEfor 59