Page 129 - KobiEfor_Nisan_2011
P. 129
serveti aras›nda fark varsa bunun kontrolünü devlet Çözüme mali sistemin katk›s› ne olabilir?
yapmal›d›r. Türkiye bunu sa¤lasa o vakit kamu har- Mali sistem bugün Türkiye’nin ekonomisinin geli-
camalar›n›n finansman›nda daha fazla gelir sahibi fliminin önünde bir engel. Zira sistem, yat›r›m› de¤il
olacak ve iç ve d›fl borçlanmay› halledebilecek. Ama harcamay› destekliyor. Ciddi politikalarla; mali siste-
toplum ve siyasiler istemedi¤i için sorunlar devam min, dolay›s›yla finans sektörünün kontrol alt›na
ediyor. Türk insan›n›n da garip bir yan› var. Harcad›- al›nmas› gerekiyor. Bugün bir bankan›n aç›klad›¤›
¤›n›n kayna¤›n› göstermeyi sevmiyor. Halbuki, ka- kar oran› Türkiye’de entegre bir grubun elde etti¤i
zand›¤›yla gurur duymas› gerekiyor. Devlet bu yap›- kar›n çok üzerinde. Oysa bankan›n elde etti¤i kar,
da; istihdama a¤›r vergi koyarak, dolayl› vergileri ar- yat›r›m› engelleyen bir kar. KOB‹’nin üretimini engel-
t›r›yor. Üst gelir düzeyi bu yap›lanmadan etkilenmi- leyen bir kar. Finans sektörünün daha ak›ll› politika-
yor. Ama alt gelir grubu a¤›r vergi yükleriyle karfl› larla yönlendirilmesi gerekiyor. Finans sektörü bütün
karfl›ya kal›yor. Yeterince ekonomik geliflmifllik sa¤- alanlara eflit fiyat uygulamal›; ‘küçü¤e para yok bü-
lanam›yor. Bu bask›y› kald›rmad›¤›m›z sürece, istih- yü¤e çok’ sisteminden kurtarmak laz›m. Bu; hükü-
dam› geniflletecek yeni bir vergi sistemi uygulamad›- met politikas› olmal› ve finans kesimiyle planlanarak
¤›m›z sürece Türkiye bu sarmal›n içinde olacak. konsensüs oluflturulmal›.
Bu noktada KOB‹’lerin önemi nedir? Kay›td›fl› nas›l engellenecek?
Türkiye’nin can damar› KOB‹’lerdir. KOB‹’leri teflvik ‹lk aflamada istihdam üzerindeki kamu harcama-
edip bunlar›n sermayelerini art›racak çal›flmalar yap›l- lar› azalt›lmal›. Türkiye vergilendirme konusunda AB
mal›. KOB‹’leri ne kadar korur, üretken hale getirir ve müktesebat›na hiç uymuyor. Uymak için de bir fley
onlara kamu kesimi deste¤i sa¤larsak o kadar gelifl- yapm›yor. Kay›td›fl›l›k her yerde var. Örne¤in ‹stan-
tiririz. KOB‹’lerin geliflmesi için ilk aflamada onlar› flu bul’un bugün yüzde 30’unun tapusu yoktur. Devle-
‘vergi felaketinden’ kurtarmak gerekir. Bugünkü sis- tin bunu yakalamas› laz›m. Ac›mas›z-
temle; 10 kifli çal›flt›ran iflletme, çal›flanlar› hiç ç›kar- ca üzerine gitmesi gerekir. ‹flin öze-
madan 30 y›l çal›flt›rsa k›dem tazminat›n› ödeyemez. ti s›k› bir kontrol mekanizmas›
Halbuki bu kiflilerden yüzde 35.5 vergi alan sosyal kurmal›. Türkiye, kay›td›fl›l›¤› ön-
güvenlik kurumu, bu rakam› yüzde 25’e indirse ve 3 lemede kolaya kaç›yor.
puan› da k›dem tazminat› fonunda toplasa, çal›flan-
lar emekli olunca iflverenin üzerinde yük olmaz. Yüz- Do¤ru vergi sisteminin
de 33.5’i AB dahi alm›yor. Ayr›ca KOB‹’lere imkanlar tan›m› nedir?
sa¤lanmal›. Örne¤in KOB‹’ye ‘sen kazanc›n› sermaye- Türkiye’de vergi sisteminin
ne ilave et ben vergi almayay›m’ denmeli. tabana yay›lmas›ndan ziyade
KOB‹’nin yat›r›m alanlar›nda; yeterli bilgiye sahip kazanandan vergi al›nmal›.
personel sorunu yaflamamas› için meslek okullar› aç Do¤ru vergi sistemi budur.
ve e¤itimli personel kulland›rmaya çal›fl. Bunu poli- Örne¤in; yeni aç›lan iflyerle-
tikalarla özendir. Tüm Avrupa’da KOB‹’ler pekala rinden 5 y›l vergi al›nma-
teflvik ediliyor. Devletin imkanlar› kullan›l›yor. Türki- mal›. 10 kifli istihdam eden
ye’de ise KOB‹ kendi bafl›na b›rak›larak sorunlar›n› teflvik edilmeli. Türkiye’de
çözmesi bekleniyor. O zaman ‹talya, ‹spanya enayi verginin hakça ve gelir
mi? Türkiye, bütün illerinde KOB‹’lerin üretim yap- düzeyine göre da¤›t›lmas›
mas›n› sa¤lamal›. Bunun için gerekli teflvikler devlet sözkonusu de¤il. Devlet
taraf›ndan sa¤lanmal›. Özel sektöre de devletin ya- kendine göre yap›yor.
n›nda olma zorunlulu¤u getirilmeli. Bu, orta vadeli Bütün Avrupa ülkelerin-
planla sa¤lanmal›. Oysa aç›klanan orta vadeli plan- de vergi sistemi bizden
da KOB‹’ye iliflkin hiçbir fley bulamad›m. adildir.
KISA SÜREDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER NELERD‹R?
l ‹stihdamdaki kamu yükünün azalt›lmas› gerekir.
l Türkiye’nin gerçe¤ine uygun ekonomik ve istihdam maliyetlerini düflürücü vergi
politikas› olmal›.
l ‹ç kaynaklar› iyi de¤erlendirmeliyiz: Enerji ve su kaynaklar› gibi.
l Türkiye’nin geliflmemifl bölgelerinde, istihdam olanaklar› yo¤un sanayileflmeye
a¤›rl›k verilmeli.
l Tar›mda, iç kaynaklar kullan›lmal›.
l Konutlaflma program› getirilmeli. Tar›m arazileri konut projelerine kurban edilmemeli.
l Türkiye planl› ve programl› bir çerçevede 10 y›lda sorununu çözebilir.
Ama yüzeysel politika yapan siyasetçi nedeniyle sorunlar› aflam›yoruz.
Nisan 2011 KobiEfor 127