Page 56 - KobiEfor_Agustos_2010
P. 56

SANAY‹/ARAfiTIRMA




            1.TÜPRAfi Türkiye Petrolleri
            2. Elektrik Üretim A.fi. (EÜAfi)
            3. OYAK Renault
            4. Arçelik                   500
            5. TOFAfi Türrk Otomobil
            6. Ford Otosan
            7. Ere¤li Demir ve Çelik
            8. Aygaz
            9. Vestel Elektronik
            10. Habafl S›nai ve T›bbi Gazlar
                           e
            11. ‹ÇDAfi Çelik Enerji Tersane
            12. ‹skenderun Demir ve Çelik  EN BÜYÜK
            13. Toyota Otomotiv Türkiiye
            14. Petkim Petrokimya Holding
            15. Türkiye fieker Fabrikası A.fi.



          ‹   stanbul Sanayi Odas› (‹SO) Türki-
              ye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluflu
              Araflt›rmas›’n›n 2009 sonuçlar›n›
              aç›klad›. Araflt›rmada 485 özel, 15
           kamu flirketi ilk 500’de yer ald›.  Buna
           göre 1. s›ray› TÜPRAfi, üretimden sa-
           t›fllarda 15.4 milyar TL ile ald›. Elektrik
           Üretim A.fi. (EÜAfi)’nin 2., OYAK Rena-
           ult’un 3. ve Arçelik’in 4. s›ray› ald›kla-
           r› araflt›rma flu bilgileri de verdi:
              ● ‹lk 500’ün üretimden sat›fllar› top-
           lamda 210 milyar 568 milyon TL oldu.               2008’de üretimden sat›fllar bir önceki y›la göre
              ● 500 büyü¤ün sat›fl has›lat› ise 271 milyar TL’nin  yüzde 19 oran›nda artarken, dönem kar› yüzde 13.3,
           üstüne ç›kt›.                                    net katma de¤er de yüzde 3.7 oran›nda azalm›flt›.
              ● 500 En Büyük 516 bin kifli istihdram etti.   Dönem zarar› ise yüzde 450 gibi rekor bir oranda
              ● 2009’da ilk 500’ün gerçeklefltirdi¤i toplam ihra-  artm›flt›.
           cat 46 milyar TL oldu.
              ‹SO araflt›rmas› ortaya flu sonuçlar› ç›kard›:    Verimlilik hala tek boyutlu mu?
                                                              Karl›l›¤›n faiz harcamalar›ndan dolay› artm›fl olma-
              Cirolar eridi, kar artt›                      s› olumlu bir geliflme. 2008’de yüzde 16 olan öde-
              ‹SO 500 genelinde 2009 y›l›nda üretimden sat›fl-  nen faizlerin pay› yüzde 12’ye düflerken, ana üretim
           lar cari fiyatlarla yüzde 13.1, toplam sat›fl has›lat›  faaliyetinden elde edilen kar›n pay› ise yüzde
           yüzde 12.3 ve dönem zarar› ise yüzde 37.1 azald›.  27.1’den 32.4’e yükseldi. Ancak 500 En Büyük için
           Buna karfl›l›k dönem kar› yüzde 10.8, dönem kar ve  verimlilik göstergesi say›lsa bile toplam ekonomi
           zarar toplam› yüzde 31.4, net katma de¤er yüzde 6.8  için sorun say›lan flu geliflme kaydedilmeli: 2008 y›-
           ve temel fiyatlarla brüt katma de¤er de yüzde 6.4  l›nda yüzde 57 olan ödenen maafl ve ücretlerin net
           oran›nda artt›.                                  katma de¤er içindeki pay› 2009’da yüzde 55.6’ya
                                                            geriledi. fiu da var: 2009 y›l›nda çal›flan say›s› ‹SO
              Büyüklere mahsus toparlanma iflaretleri        500’de yüzde 5.1 azal›rken, özel sektör kurulufllar›n-
              2009 y›l›nda ekonomide küçülme yaflanm›flt›. fiir-  da yüzde 6.7 azald›.
           ketlerin sat›fllar› bir önceki y›la göre düflmüfltü. An-
           cak bu olumsuz faktörlere ra¤men 500 Büyük gene-   Sonuç bize ne gösterdi?
           linde 2009 y›l›nda karl›l›k artt›.                 Büyük kurulufllar›n krizden daha çabuk ve daha
              2008 y›l›nda faaliyet d›fl› gelirleri ile kârlar›n› art›-  çok etkilendiklerini gördük. Buna karfl›l›k krizden ç›-
           ran flirketlerin, bu kez faizlerdeki düflüflün etkisiyle  k›fllar›n›n ve yaralar›n› sarmalar›n›n da küçük ve or-
           kâra geçmeleri dikkat çekti.                     ta ölçeklilere göre daha çabuk oldu¤u tesbit ettik.
              Sat›fl karl›l›¤›nda 500 En Büyük genelinde 2008  Dönem kar›, toplam kar ve katma de¤er artarken dö-
           y›l›nda yüzde 3.9 olan sat›fl karl›l›k oran› 2009’da  nem zarar› azald›¤› için 500 En Büyük genelinde
           yüzde 5.8’e ç›kt›. Ayn› art›fl özel sektör için bak›ld›-  mali yap›n›n bir önceki y›la göre iyileflti¤ini görme
           ¤›nda 3.6’dan yüzde 5.2’ye ç›kt›.                imkan›na kavufltuk.

           56 KobiEfor A¤ustos 2010
   51   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61