Page 33 - KobiEfor Ağustos 2023 Sayı 287
P. 33
• “Takip edilen 27 ülke merkez bankasının 19’unda arz daha ılımlı seyretti. Sanayi üretimi ve ihracatın yıl-
enflasyon hedefin üzerinde”: Küresel hizmet PMI en- lık artışı, 2022’nin ikinci yarısından itibaren dış talep-
deksi, yılın ikinci çeyreğinde artarak 54.9 düzeyine ulaştı le yavaşlamaktadır. İlk çeyrekte yaşadığımız deprem
ve eşik değer üzerindeki seyrini sürdürdü. Diğer taraf- felaketi kaynaklı üretim kaybı, ikinci çeyrekte telafi
tan imalat sanayi PMI göstergesi 49.3 ile eşik değerin edilmekle birlikte söz konusu göstergelerin yıllık artış
altında kalmaya devam oranları sıfıra yakındır. Geçtiğimiz yılın ikinci yarısında
etti, imalat sanayisi ve kapasite kullanım oranlarındaki düşüş, ilk çeyrekte
hizmet sektörleri ara- afet kaynaklı olarak devam etmiştir. Kapasite kullanım
sındaki ayrışma, geliş- oranları Temmuz’da halen bir önceki yıl seviyesinin
miş ülkelerde çok daha altındadır. İç talep ve üretime ilişkin görünüm, toplam
belirgin oldu. Büyüme talep koşullarının enflasyonist bir düzeyde seyrettiğine
oranlarındaki gerileme işaret etmektedir. Takip ettiğimiz çıktı açığı gösterge-
ve sanayi üretimindeki zayıflık, emtia fiyatları kanalıyla lerinin ortalaması, 2022’nin ikinci yarısında zayıflama
enflasyonu olumlu etkiledi. Gelişmiş ve gelişmekte olan eğilimi sergiledikten sonra, 2023’ün ikinci çeyreği iti-
ülkelerde ortalama tüketici enflasyonları sırasıyla yüz- barıyla yüzde 2.3 seviyesine yükselmiştir.
de 4.2 ve yüzde 5.1 seviyelerine gerilemiştir. Söz konusu
düşüşe rağmen, enflasyon gelişmiş ülkelerde yüzde 2, Seçici kredi sıkılaştırması kararlarının
gelişmekte olan ülkelerde ise ortalama yüzde 3.5 olan iç talebi dengeleyeceği öngörüsü
hedef değerlerin belirgin üzerindedir.
• “Cari işlemler hesabında belirgin iyileşme ön-
• Küresel çapta işgücü piyasalarındaki sıkılık ve iç ta-
görmekteyiz”: Talebin uzun süre arzdan daha hızlı
lepteki canlılık nedeniyle hizmet enflasyonlarında gözle- gelişmesi enflasyon üzerinde önemli bir risk oluş-
nen katılık, çekirdek enflasyonlardaki ve beklentilerdeki turdu. Arz ve talebin uyum içinde hareket etmesi fiyat
düşüşü sınırladı; çekirdek enflasyon, rapor döneminde
istikrarı, fiyat istikrarı da sürdürülebilir büyüme için
sınırlı oranda gerileyerek gelişmiş ülkelerde yüzde 4.8,
gelişmekte olan ülkelerde yüzde 5.6 oldu. Enflasyonun ve çok önemlidir. Bu nedenle seçici kredi sıkılaştırması
özellikle çekirdek göstergelerin yüksek seviyesi sonucu, kararlarımızın iç talebi dengeleyeceğini öngörüyo-
ruz. Çıktı açığının kapanması dezenflasyon sürecinin
merkez bankaları parasal sıkılaştırmaya devam etti. Ge-
önemli bir bileşeni olacaktır. Yurt içi talebin hızlı bü-
lişmiş ülkelerin tamamında olmak üzere, takip edilen 27
ülke merkez bankasının 19’unda enflasyon hedefin üzerin- yümesi sonucunda, 2023’ün ilk 6 ayında ithalatımız,
enerji fiyatlarının 12 milyar dolara varan düşürücü et-
dedir. Gelişmekte olan ülkelerin faiz artırımlarına gelişmiş
kisine rağmen yüzde 4’ün üzerinde artarak 185 milyar
ülkelerden daha erken başladıkları ve çekirdek enflasyonu
dolara ulaşmıştır. Küresel gelişmeler, kredi genişle-
düşürmekte daha başarılı oldukları görülmektedir.
mesi ve belirsizlik al-
“İktisadi faaliyetteki güçlü seyirde gısı nedeniyle altın
iç talep etkili” ithalatı, ilk yarıda bir
önceki yılın aynı döne-
• Türkiye’de enflasyon geçen yılın Ekim ayındaki zirve
noktası yüzde 85.5’ten Haziran itibarıyla yüzde 38.2’ye mine kıyasla yaklaşık
geriledi. Bu gelişmede, döviz kurundaki istikrar ve ge- 11 milyar dolar artmış
ve önceki yıl seviyesi-
rilemeye başlayan küresel emtia fiyatları etkili olmuş-
nin 3 katının üzerine çıkmıştır. İç talepteki hızlanmaya
tur. Alt grupların, Haziran ayı yıllık enflasyonuna olan
bağlı olarak, tüketim malı ithalatı 8 milyar doları aşan
katkılarına bakıldığında, enflasyonun gerilemesine en
büyük katkı küresel emtia fiyatlarından olumlu etkile- bir artışla bir önceki yıl tutarının 1.6 katına çıkmıştır.
nen temel mal, gıda ve özellikle enerji kalemlerinden Mayıs itibarıyla 12 aylık birikimli cari açığımız 60 mil-
gelmiştir. Diğer taraftan, enflasyondaki ataleti yansıtan yar dolardır. Yılın ikinci yarısında ise parasal sıkılaş-
hizmet grubunun katkısı 15 puan civarında yatay sey- tırmanın etkileri ve hizmet gelirleri kanalıyla cari iş-
retmektedir. Takip ettiğimiz geniş kapsamlı gösterge lemler hesabında belirgin bir iyileşme öngörmekteyiz.
seti Haziran’da enflasyonun ana eğiliminde güçlenme- • Faiz artırımı, miktarsal sıkılaştırma ve seçici
ye işaret etmiştir. Bu gelişmede, yurt içi talepteki güçlü kredi sıkılaştırması ile güçlendirilecek parasal sıkı-
seyir, ücret ve kur gelişmeleri ile hizmet enflasyonun- laştırma süreci döviz kuru istikrarını destekleyecek.
daki katılık belirleyici olmaktadır. Yılın ikinci çeyreğine Ücret artışları özellikle emek yoğun sektörlerde ma-
ilişkin veriler, iktisadi faaliyetteki güçlü seyirde özellikle liyet artışlarına yol açmaktadır. Analizlerimiz, asgari
iç talebin etkili olduğunu göstermektedir. ücret artışına en duyarlı sektörlerin idari-destek hiz-
Tüketicilerin, dayanıklı tüketim harcaması yapma metleri, lokanta-otel, toptan-perakende ticaret gibi
planları ikinci çeyrekte hızla arttı, otomobil ve beyaz sektörler olduğuna işaret ediyor. Hesaplarımıza göre
eşya satışlarının geçmiş dönem ortalamalarının ol- ücret artışlarının çoğu önümüzdeki birkaç ayda fiyat-
dukça üzerinde oldu, iç talebin seyrine karşın toplam lara büyük ölçüde yansımış olacaktır.
$ðXVWRV KobiEfor 33
