Page 63 - KobiEfor Nisan 2023 Sayı 283

dürüst konuşmanın tam zamanı. Yeni bir para ve ik-
tisat politikasına ihtiyaç var. Büyüme patikası içinde
çalışandan yana bir yol izlenmeli. Yapı ve imar mev-
zuatını değiştirmeli, uluslararası standartlarda uy-
gulamalı. Zira destek alacağımız uluslararası kuru-
luşlar, müteahhit firmaların kalitesine ve işleyişine
de önem verirler” açıklamalarını yaptı.

Mahfi
Eğilmez
“Deprem maliyeti nasıl karşılanacak?”
Altınbaş Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim
Üyesi Dr. Mahfi Eğilmez, hesap yaparken neyi esas
aldığınıza göre maliyetin değişebileceğini kayde-
derek, “Yıkılan ve yeniden yapılması gereken konut
sayısı ve depremzedelere yapılacak nakdi yardımla-
Emre
ra, milli gelir kayıpları, üretim kayıpları, vazgeçilen,
Alkin
ertelenen vergileri de eklerseniz maliyet 100 milyar
dolara çıkabilir” dedi. Asıl sorunun ise bu maliyetin
“Türkiye Cumhuriyeti farklı bir medeniyettir”
nasıl finanse edileceği olduğuna dikkat çeken Mahfi
Topkapı Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Emre Al-
Eğilmez, şunları söyledi: “Hazine, 3 aylık finansman
kin, depremin enflasyon etkisini değerlendirerek,
programıyla Mart, Nisan, Mayıs aylarında alacağı
deprem öncesindeki tahmininin, baz etkisi geçtikten
borçları açıkladı. Hazine’nin yeni borç olarak ala-
sonra %4’lük büyümeye, %50 oranındaki bir enflasyon
cağı rakamlar, eski borçların yerine alacağı borçlar
ile girmek olduğunu söyledi: “Ancak şimdi depremin
olarak görülüyor. Deprem için yeni bir borçlanma
etkisiyle %1.5-2’lik bir büyüme ile yine aynı orandaki
yok. Yeni bir vergi yok, hatta ertelenen, silinen ver-
bir enflasyon ile karşı karşıyayız. Seçimle, deprem bir
araya geldi. Seçimlerden sonra sihirli bir formül ile giler var. Bütçemiz depremden önce açıklanmıştı,
ekonominin düzeleceğini de düşünmeyin.” Alkin, döviz yeni bütçemiz de yok. Bu maliyetin 30-40 milyar
doları, bu yıla denk geliyor. Tahminen mevcut büt-
kurlarının üzerine sürekli bastırmaya devam edilirse,
çe, ilk 6 ayda harcanacak, seçimden sonra ikinci bir
yayın çok gerileceğine dikkat çekti: “Vatandaş akıllı,
bütçe çıkarmak durumunda kalınacak. Bu haliyle
eninde sonunda kurların artacağını varsayarak, ‘Ben
bu bütçe, bu işi karşılamaya yetmeyecek. Buna göre
şimdiden risk primini fiyatlamanın üstüne ekleyeyim’
ben, deprem maliyeti, nasıl karşılanacak diye soru-
diye düşünüyor. İnsanlar, sattıkları malı, nasıl geri ko-
yorum?”
yacaklarını, hatta yerine koyamama riskine göre ha-
Türkiye’nin inşaatla büyümeye alışkın bir ülke
reket ediyorlar. Biz buna ‘Fiyatlama Davranışlarında
olduğunu anımsatan Eğilmez, 600 bin konut biri-
Bozulma’ diyoruz. Kur riski taşıyan bir ülkede yaşadı-
ğımızı bilmekte fayda var” dedi. minin, etkilediği yan sanayi kollarıyla birlikte bü-
Gelişmiş ülkeler ile gelişmemiş ülkelerin fark- yümeye katkısı olacağını kaydetti. Buna göre % 3
larına değinen Emre Alkin, şu değerlendirmeyi civarı bir büyüme olabileceğini, ancak enflasyonun
yaptı: “Gelişmemiş ülkeler varlığa, gelişmiş ülke- da bundan olumsuz etkileneceğini, bölgede küçük
ler değerlere kıymet verir. Enflasyon ise değerleri KOBİ, banka, eczane gibi birçok işletmenin yıkıl-
yozlaştırır. Değerin olmadığı yerde, hiçbir varlık is- dığını, 300 bin kişinin işsiz kalabileceğini öngören
tikrarlı olarak fiyatını muhafaza edemez. Yükselir Eğilmez, bununla birlikte önümüzdeki dönemde
gibi yapar, külçe gibi düşer. Yapısal reformlar dedi- artacak olan inşaat faaliyetlerindeki hareketliliğin,
ğimiz hususlar varlıkların değerini istikrarlı tutar.” istihdamdaki açığı kapatabileceğini paylaştı. Şu
Türkiye’nin Çin ve Suudi Arabistan gibi ülkelerle kı- andaki %.8.5 faizin de anlamlı olmadığını aktaran
yaslanmaması gerektiğini kaydeden Alkin, “Türkiye Eğilmez, politika faizi %15’e çıkarılmak istense bile
Cumhuriyeti farklı bir medeniyettir. Kuruluş felsefe- itibarlı bir yönetim ile desteklenerek, yapısal re-
sinde kültürlerini bir arada tutarak, evrenselleştir- formları devreye alarak yapılmasını önerdi. Ancak
miş bir Cumhuriyeti kurmuştur. Değerini artırmak böyle yapılırsa gelecekteki beklentilerin olumlu
için adalet, özgürlük, iyi eğitim, kadın ve erkeğin yönde değiştirilebileceğini savunan Eğilmez, “Faizi
eşit haklarla omuz omuza medeniyete yürümesini düşük tutarak, döviz satarak, bankalara baskı ya-
esas alır. Onun için gelecekte refah içinde olacağı- parak kuru tutmak iyi sonuç vermez, bir yerde pat-
mızı öngörebiliriz” dedi. lar” açıklamasını yaptı.
Nisan 2023 KobiEfor 63