Page 209 - KobiEfor Kasım 2022

AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ

ERP YAZILIMLARI

Tarihsel bakıldığında ERP yazılımlarının iki ma planlarını, bütçelemeyi, ana üretim prog-
orijini olduğu görülmektedir: Orijinlerin biri ramını, satınalma planlarını, envanter yöneti-
imalat firmaları için geliştirilen ilk yazılımlar- mini, satış siparişlerini, lojistik operasyonları,

dır. 1960’larda satınalma miktarlarını doğru bakım planlarını, tüm planları icraata dönüş-
belirlemek amacıyla ürün ağacı mantığına da- türecek iş emirlerini üretmeyi kapsar. Bununla
yalı “MRP”, 70’lerde imalatın tüm girdilerini da yetinmez, insan kaynakları, muhasebe ve fi -
kapsayan “MRP II”, 75’lerde kapasite kısıtla- nansman yönetimini de üstlenir. ERP yazılımla-
rını göz önüne alan “kapalı çevrim MRP II”, rı sahip olduğu yönetim bilişim alt sistemleri ile
80’lerde ERP ulaşmıştır. İkinci orijin ticaret ürettiği enformasyonla (işlemsel ve ana verile-

firmaları için geliştirilen muhasebe yazılımları- rin sentez ve analizleri) karar süreçlerini besler.
dır. Sonradan bu yazılımlara envanter yönetim Böylelikle yönetimin temel fonksiyonlarından
fonksiyonları da eklenmiş ve onlar da ERP dü- olan kontrol, değerlendirme ve iyileştirme de
zeyine gelmişlerdir. Günümüz ERP yazılımları gerçekleşebilir.
MRP ile muhasebe tabanlı yazılımların füzyo-
Yönetim piramidine bakınca bu fonksiyonların
nunu çekirdek olarak almaktadır ve hem bir iş- çok büyük çoğunluğunun üst katmanda yer al-
lem (transaction) ve süreç yönetim aracı, hem
dığını görürüz. ERP bu nedenle temelde beyaz
de yönetim bilişim sistemi fonksiyonları sun-
yakalıların yazılımıdır.
maktadır. Süreçler, iş, imalat, yönetim ve destek
süreçleridir; talep tahmininden başlar, pazarla-

MES YAZILIMLARI

Ama imalat firmasında beyaz yakalıların yanı komutlar göndermeyi, veri toplamayı ve verileri

sıra mavi yakalılar da bulunur. Bilindiği gibi görselleştirmeyi üstlenen yazılımlardır. Ancak
beyaz yakalılar verilerle, mavi yakalılar da mal- ERP yazılımlarına eklenen atölye kontrol fonk-
zemelerle uğraşan, onları ürünlere dönüştüren siyonları ve SCADA’lardaki yetkinlikler mavi
çalışanlardır. Hem adil hem de operasyonel et- yakalılara operasyonel etkinliği arttırmak için
kin olabilmek için mavi yakalılara da teknoloji yeterli desteği veremeyince MES yazılımları or-
desteği vermek gerekir. MES bu gereksinimin taya çıktı. Kapattıkları ana boşluk ilk cümlede
ürünüdür. MES yazılımlarının da iki orijini bu- adı geçen operasyonel etkinliğin alt başlıklarıy-
lunur: ERP yazılımlarının Shop Floor Control dı. Ancak bir ihtiyacın tatmini başka bir ihtiyacı
modülleri ile SCADA yazılımları. MES adı bu doğurur kanununun (Maslow kanunu) doğal
kadar yayılmadan önce MOM (Manufacturing sonucu olarak, sonradan malzemenin ilerleme-
Operation Management) adı da gündemdey- sinin kayıt altına alınması, gösterilmesi, ekip-
di. Shop Floor Control modülleri genel olarak manların durumlarının izlenmesi, istatistiksel
makinelerin Gannt şemaları ile yüklenmesine, proses kontrolü, işlem talimatlarına ulaşabilme
çizelgeler oluşturulmasına ve iş emirlerinin yö- ile intralojistiğe ve imalat raporlamasına yönelik
netilmesine yardımcı olmaktaydı. SCADA’lar fonksiyonaliteyi içerir düzeye yükseldi.
ise otomatik kontrol cihazlarına set değerleri ve

MES & MOM SATIN ALMA REHBERİ 81