Page 17 - Dijital KobiEfor Aralık 2022

Metrolojinin faaliyet alanları:
Metroloji ölçüm bilimidir ve met-
roloji üç ana faaliyeti kapsar:
1) Uluslararası düzeyde kabul
edilmiş ölçüm birimlerinin tanımı,
örneğin; metre.
2) Ölçüm birimlerinin bilimsel
yöntemlerle gerçekleştirilmesi, ör-
neğin; metrenin lazerler kullanıla-
rak elde edilmesi.
3) İzlenebilirlik zincirinin, bir öl-
çümün değeri ve kesinliğinin belir-
lenmesi, belgelenmesi ve bu bilginin
yayılması ile kurulması. Örneğin;
hassas mühendislik atölyesindeki
mikrometre vida ile birincil seviye
Bu örneklerin sayısını çoğalttı- ilişkilerde karışıklıklara neden optik uzunluk metrolojisi labaratu-
ğımızda ölçüm cihazlarının haya- olduğu, bu nedenle uluslararası varı arasındaki belgelenmiş ilişki.
tımızın vazgeçilmez parçası oldu- alanda bilimsel, teknolojik ve ticari Metrolojinin sınıflandırılması:
ğunu ifade eden uzmanlar, ölçüm faaliyetlerde paralelliğin sağlanma- Metroloji, karmaşıklık ve doğruluk
cihazlarından elde edilen hatalı sı amacıyla SI (Uluslar Arası Birim derecesine göre üç kategoride ele
ölçüm sonuçlarının; zaman, işgü- Sistemi) kabul edildiği, seviyesine ve alınır:
cü ve en önemlisi de prestij kaybı- sahasına bakmaksızın ölçmeyle ilgili 1) Bilimsel Metroloji, ölçüm
na neden olduğuna dikkat çekiyor. her türlü faaliyetin, bir bilim dalı olan standartlarının düzenlenmesi, ge-
TSE’nin verdiği bilgilere göre; doğ- metroloji kavramı ile tanımlandığı liştirilmesi ve muhafazasıyla en
ru ve güvenilir ölçme faaliyetleri anlatılıyor. üst seviyede ilgilenir. Uluslararası
bilimsel, ticari, ahlaki ve sosyal geçerliliği olan primer standard-
boyutları olan ve sağlanamama- Metroloji, Endüstriyel ların ülke düzeyinde oluşturulma-
sı durumunda ailevi, toplumsal, Metroloji ve Kalibrasyon sıyla ilgili faaliyetler için Türkiye’de
bölgesel, ulusal ve uluslararası nedir, ne için gereklidir? TÜBİTAK bünyesinde hizmet veren
ilişkileri olumsuz yönde etkileye- TÜBİTAK Ulusal Metroloji Ensti- Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME)
cek ölçüde öneme sahip. Her ül- tüsü, “Endüstriyel Metroloji”yi şöy- görevlendirilmiştir.
2) Endüstriyel Metroloji, sanayi-
kenin kendi şartlarına, bilimsel ve le tanımlıyor: “Endüstriyel metroloji,
de, üretimde ve testlerde kullanılan
teknolojik alanlardaki gelişimine sanayide, üretimde ve testlerde kul-
ölçüm cihazlarının, insanların hayat
özgü ölçüm cihazları ve sistemleri lanılan ölçüm cihazlarının, insanla-
kalitesini korumak ve akademik araş-
bulunduğu belirtilen TSE açıkla- rın hayat kalitesini korumak ve aka-
tırmalarda kullanılmak için yeterli
masında, ölçüm sistemine bağlı demik araştırmalarda kullanılmak
seviyede çalışmalarını güvence altına
faaliyetlerin ulusal düzeyde uyum- için yeterli seviyede çalışmalarını
almaya yöneliktir. 132 Sayılı Kuruluş
lu olmasına rağmen uluslararası güvence altına almaya yöneliktir.”
Kanunu ile TSE endüstriyel alanda
kalibrasyon hizmetlerinin yürütülme-
Endüstriyel metrolojinin ve kalibrasyonun işletmelere
si konusunda görevlendirilmiştir.
sağladığı faydalar ve avantajlar nelerdir? 3) Yasal Metroloji (Kanuni-Le-
gal Metroloji), ekonomik işlemle-
• İşletmenin sürdürülebilirliği • İşletmelerin, üretim faaliyet-
rin şeffaflığını etkileyen, özellikle
noktasında hayati önemdedir. leri, hizmetleri ve ticaretinin ulu-
ölçüm cihazlarının yasal olarak
• İşletmenin üretim, hizmet ve sal ve uluslararası standartlarda doğrulanma zorunluluğunun bu-
ticaretinin hızlı, verimli, güvenilir, yürütülmesini sağlar.
lunduğu durumlardaki ölçümler-
kaliteli olmasının temelini oluştu- • İşletmenin ürettiği ürünlerin;
le; ticarete esas teşkil eden ölçü
rur. güvenlik, ticaret ve alışverişle ilgi-
ve kontrol aletlerinin kalibras-
• İşletmenin güvenirliliği, kali- li şartların gerekli şartları yerine
yonlarıyla ilgilenir. Bu kategoriye
tesini, hızını, verimliliğini, prestiji- getirip getirmediğinin kontrolünü
giren tüm cihazlar mecburi ola-
ni, karlılığını artırır. sağlamasına olanak sunar.
rak kalibre ettirilmek zorundadır.
• İşletmelerin hatalı ölçüm, za- • İzlenebilirlik ve standardizas-
Türkiye’de 3516 Sayılı Kanun ile
man, işgücü, verimlilik, karlılık ve yon ve işletmede güvenli bir teknik
T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bu
prestij kaybını önler. altyapı oluşturulmasını sağlar.
konuda görevlendirilmiştir.
$UDOÜN KobiEfor Dijital 17