Page 98 - KobiEfor_Haziran_2020

UZMAN

Çin Hegemon Güç Olabilir mi?

ütün devletler son birkaç Savunma harcamalarında her ne ka-
B yüzyılın belki de en büyük kü- dar ABD 650 milyar USD’lik savunma
resel krizi ile uğraşıp, bu kri-
harcaması ile yılda 250 milyar USD
zi en az zararla ve hatta eğer harcama yapan Çin’in açık ara önün-
mümkünse fırsata çevirerek çıkma de olmasına rağmen yapılan analiz-
mücadelesi verirken bu süreçte göz- ler iyi veya kötü senaryoya göre
Haluk Ünald› lerimizden kaçan büyük bir hege- Çin’in savunma harcamalarında
haluk@paradigmam.com monya mücadelesi yaşıyoruz. 2030-2035 bandında bir yerde ABD’yi
Yaklaşık son kırk senede fazla ön yakalayacağı ve geçeceği öngörmek-
plana çıkmadan ancak sürekli bir tedir.
gelişme gösteren Çin birçok ölçekte Corona sonrasını değerlendiren Av-
mevcut hegemon güç durumunda rupa Bankaları bile yaşanmakta olan
Corona sonrasını olan ABD’yi yakalamakta veya geç- krizin en fazla Çin’in işine yarayaca-
değerlendiren mektedir. ğını ve 2021 yılında en fazla büyüme-
Avrupa Bankaları Örneğin; ABD yaklaşık yüzde 24.4 yi Çin’in gerçekleştireceğini tahmin
bile yaşanmakta pay ile dünyanın en büyük ekonomi- etmektedir.
sidir. Çin, günümüzde yaklaşık yüzde
Buna benzer birçok skalada Çin, ra-
olan krizin 15.4 pay ile ikinci büyük ekonomi ol- kibi olan ABD’yi yakalamıştır veya kı-
en fazla Çin’in sa da farklı büyüme hızları nedeni ile sa sürede yakalayacağı öngörülmek-
işine yarayacağını bütün göstergeler on sene içinde tedir.
ve 2021 yılında en Çin’in en büyük ekonomik güç olaca- Hegemon bir güç olabilmek için ‘ol-
fazla büyümeyi ğını göstermektedir. maz-ise-olmaz’ bir unsur olan güçlü
Çin’in Çin’in son birkaç yılda ekonomik ola- lider ihtiyacını da Çin, 2012 yılında
gerçekleştireceğini rak göstermiş olduğu yüksek perfor- iktidara gelen Şi Cinping ile karşıla-
tahmin etmektedir. mansı, 2019 yılı ‘Fortune 500 Global’ mış gibi görünmektedir. ABD’nin as-
Birçok skalada Çin, listesinde de görebiliriz. Dünyanın keri hamlelerine benzer güçte ham-
rakibi olan en büyük 500 şirketinin yaklaşık ya- leler ile iyi bir satranç oyuncusu ol-
ABD’yi yakalamıştır rısını ABD ve Çin’li şirketler oluştu- duğunu kanıtlayan Şi Cinping, eko-
veya kısa sürede rurken; Çin’li şirketlerinin sayısı da nomik gücünün de desteği ile bütün
yakalayacağı ABD’li şirketlerin sayısını yakala- dünyada hızla şirket ve gayrimenkul
mıştır. ‘Fortune 500 Globe’ listesinde
alımları ile aynı zamanda iyi bir Go
öngörülmektedir. özellikle bankacılık alanında Çin’in oyuncusu olduğunu da göstermiştir.
Soru şudur: müthiş bir atağını görüyoruz. En bü- Şimdi soru şudur: ‘Çin yeni bir hege-
‘Çin yeni bir yük 5 bankanın 4 tanesi ve en büyük mon güç olabilecek mi?’
hegemon güç 10 bankanın 5 tanesi Çin bankası Çin’in bu konuda avantajları kadar
olabilecek mi?’ iken; ABD ilk 5 büyük bankaya 1 ta- dezavantajları da vardır. Bunlardan
Çin’in avantajları ne, ilk 10 büyük bankaya ise 4 tane başlıcaları; bir kıta devleti olmamak,
kadar bankasını sokabilmiştir. dünya denizlerinde ABD’nin ‘şimdi-
dezavantajları da İhracat performanslarına baktığı- lik’ mutlak hakimiyeti ve bunun so-
vardır. mızda Çin küresel ihracat liderliğini nucu olarak deniz ticaret yollarına
çoktan ele geçirmiş ve ABD’ye karşı hakimiyette sorunlar, fosil yakıtlara
vermekte olduğu ihracat fazlasını aşırı ihtiyaç ve kültürünü yaymakta
sürekli arttırmaktadır. karşılaştığı sorunlar ilk akla gelen-
Yıllık patent sayısına da bakıldığında, ler olabilir.
Çin’in 2019 yılında bu konuda da Unutmayın ‘Denizlere hakim olan
ABD’yi geçtiğini görmekteyiz. cihana hakim olur ’. Ünlü Türk de-
Yıllardır ABD’nin hakimiyetinde olan nizcisi Barbaros Hayrettin Paşa’nın
dünya üniversiteler sıralamalarının bu müthiş öngörüsü nedeni ile gele-
en tepesine natureindex’e göre 2019 cekteki hegemonya mücadelesinin
yılında bir Çin üniversitesi olan ‘Çin denizlerde devam edeceğini öngör-
Bilimler Akademisi’ yükselmiştir. memiz çok yanlış olmayacaktır.

98 KobiEfor Haziran 2020