Page 93 - KobiEfor_Haziran_2020

yaşandı. Talep yetersizliği faktörünün yarattığı
olumsuz etki 2019 yılında yaşanan talep durgunlu-
ğundaki seviyeye indi. Yurtiçi ve yurtdışı siparişler-
deki iptaller inşaat malzemeleri sanayisinde yarı
mamul ve nihai mamul stok birikimine yol açtı. İla-
ve stoklar sanayi üzerine yeni stok finansmanı ma-
liyetini de yükledi.
Türkiye İMSAD üyeleri ile Nisan ayının ilk yarısın-
da yapılan ve inşaat malzemeleri sanayisinin tüm
alt sektörlerini kapsayan “Covid-19 Salgınının İnşa-
at Malzemeleri Sanayisine Etkisi’ anketinde önemli
bulgular ortaya çıktı. Buna göre iç pazarın yüzde
25.8’i yüksek oranında sipariş, iş, proje iptalleri ya-
şadı. Sipariş iptali yaşamayan üreticilerin oranı başlayan artış, konut fiyat artışlarındaki gerilemey-
yüzde 14.5 oldu. Sanayinin yaklaşık yüzde 85’i sipa- le eş zamanlı olarak 2016 yılında düşüş gösterme-
riş iptalleri ile karşılaştı. Yurtdışı tarafında ise daha ye başladı. Ancak, artan alım gücüne karşın konut
yüksek oranda sipariş, iş ve proje iptalleri yaşandı. sahipliğinde azalma devam ediyor. Bunun için ek
Sanayinin yüzde 46.8’i yurtdışından yüksek iptaller göstergelere bakıldığında, yatırım amaçlı alımlara
ile karşılaştı. Ankete göre Covid-19 salgını inşaat yönelik izlenen göstergelerden olan konut fiyatla-
malzemeleri sanayisinde 2020 yılı satış bütçelerini rındaki reel getirinin azaldığı görülüyor. Buna ek
olumsuz etkileyecek. Sanayicilerin yüzde 56.5’i olarak 2017 yılının üçüncü çeyreği itibarıyla konut
2020 yılında Covid-19 nedeniyle satış bütçelerinin kredisi faiz oranlarındaki artış da konut alımı için
yüzde 20 ve üzerinde daralabileceğini öngörüyor. yeterli gelirde azalmaya yol açmıştır. Öyle ki, son iki
Yüzde 30.6’sı salgın nedeniyle 2020 yılı satış bütçe- yılda yıllık bazda konut satışları da azalma kaydetti.
lerinde yüzde 10-20 arasında düşüş bekliyor. Yüzde Özetle, konut alımları için yeterli gelirdeki azalma,
12.9’u ise 2020 yılı satış bütçelerinin yüzde 10’a ka- stok artışı ile konut fiyatlarında görülen azalma ve
dar düşeceği beklentisi içinde. Salgının, 2020 yılı reel getirinin düşmesi konut sahipliği oranlarının
satış bütçesi üzerinde etkisi olmayacağını düşünen düşüşünde etkili olmuştur.”
ise bulunmuyor. 2019 yılı itibarıyla Türkiye’de hanehalkı sayısı
24.001.940’a yükselmiş, hanehalkı büyüklüğü ise
Konut sahipliği oranları düşüyor gerilemesini devam ettirerek 3.35 olarak gerçek-
TSKB Gayrimenkul Değerleme Özel Proje De- leşti. Türkiye genelindeki hanelerin 4.062.576 adedi
partmanı Yöneticisi Berk Ünsal, TÜİK’in açıkladığı ise tek kişilik hanelerden oluşuyor. İstanbul ve An-
“İstatistiklerle Aile” araştırması- kara’da hanelerin yaklaşık yüzde 17’si tek kişilik
nın konut sektörünün gidişatına iken, İzmir’de bu oran yüzde 19’a çıkıyor. En yüksek
yönelik veriler sunduğunu belir- tek kişilik hanehalkı sayısı 764.332 ile İstanbul’a ait
terek, “Öncelikle kendilerine ait olup son dört yılda tek kişilik hane sayısı Türkiye
konutta oturan bireylerin oranını genelinde 950.000, İstanbul’da ise 200.000 artış
gösteren konut sahipliği oranının gösterdi. Ünsal, şu bilgileri verdi: “Mal sahipliği/ki-
seyrine baktığımızda 2011-2014 racılık tercihinde oturum ve yatırım/birikim amaçlı
yıllarında artış, 2015-2018 yılla- alınan konut sayısındaki azalmalar, konut alım ma-
rında ise azalma görüyoruz. Bu Berk Ünsal liyetlerinin belirtilen dönemde artış göstermesi ve
eğri bize konut fiyat artışı eğri- hanehalkı büyüklüğünün azalması gibi konular be-
sinden tanıdık geliyor. Konut fiyat artışlarında lirleyici olurken yakın gelecekle ilgili bir değerlen-
2011-2015 yıllarında görülen yukarı yönlü trend, dirme yapmakta da fayda var. Yeni dönem konut
sonrasında yönünü aşağı çevirmişti. Bu da hem alıcıları artık ağırlıklı olarak 1981-1996 arası doğan
oturum hem de yatırım/birikim amacıyla yapılan Y kuşağından oluşuyor. Y kuşağı ise önceki kuşak-
konut alımlarının azaldığını gösteriyor” dedi. lara göre konut alım maliyetleri konusunda daha
Konuya bir de konut alım gücü açısından yaklaş- fazla sorun yaşıyor ve daha geç ev alabilecek bir ge-
mak gerektiğini hatırlatan Ünsal, şu değerlendir- lire sahip olabiliyor. Daha az tasarruf imkanı da Y
meyi yaptı: “Konut alım gücüne yönelik uluslarara- kuşağı için kiralamayı daha mantıklı kılıyor. Ancak,
sı yayınlarda kabul edilen bir gösterge olan konut COVID-19 salgını ile birlikte konut satışlarında bek-
fiyatlarının hanehalkı gelirine oranında azalma gö- lenen azalma ve yeni yatırım yapmaktan kaçınma
rüyoruz. Bu orandaki azalma konut alım gücünde eğilimi, ev sahipliği oranının bir süre daha düşük
artış olduğunu göstermektedir. 2011 yılı itibarıyla seyredeceğini gösteriyor.”

Haziran 2020 KobiEfor 93