Page 44 - KobiEfor_Eylül_2019
P. 44
EKONOM‹ST
Duayen Ekonomist Ege Cansen:
“Hatt-› müstakim:
Cari aç›ks›z
büyümedir”
‹ktisatç›, Gazeteci Ege Cansen,
Türkiye ekonomisinin mevcut durumunu
‘dönüflüm’ olarak tan›ml›yor. Sert ve ac›
dolu bu dönüflümün en önemli getirisi ise
‘cari aç›k’ vermeyen ekonomi. Cansen’e
göre “di¤er” olarak tan›mlanacak birçok
sorun var. Ama öncelik; cari aç›ks›z
potansiyel yüzde 4-4.5 oran›nda
büyümeye geçilmesi.
n Röportaj: Kader Karaçay YILMAZ
D uayen Ekonomist Ege Cansen, 1983’ten bu ya- tiyor. Cansen, Türkiye’nin flu günlerde ‘istemeden’
na Hürriyet (30 y›l) ve Sözcü (7 y›l) olmak üze-
cari aç›kta bir düzelmeye girmifl bulundu¤unu
re iki gazetede köfle yazarl›¤›, TV’lerde ekono-
mi sohbetleri yap›yor. Cansen çeflitli sorunlarla bir- söylüyor: “Ülkemizin e¤itimden demokrasiye, ahlak-
tan iflsizli¤e kadar her konuda sorunu bulunuyor.
likte Türkiye ekonomisinin kemikleflmifl s›k›nt›s›n›n Ama bazen bir sorunu çözmek için sadece ve sadece
bafl›nda ‘döviz fiyat›n› ucuz tutma’ yaklafl›m› oldu¤u- ona odaklanmak gerekir.” Ekonomiyi bir insana ben-
na inan›yor. Sorunun Osmanl› ‹mparatorlu¤u’na da- zeten Cansen, ‘Kemikler k›r›l›yor, tenimizde ac›y›
yanan bir geçmifli oldu¤unu savunan Cansen, hissediyoruz. fiehirli-köylü insanlar periflan. Ben bu
1930’lada TL’nin de¤erini koruma kanunu ç›kar›ld›- süreci ‘dönüflüm’ olarak anlamak istiyorum” diyor.
¤›n› hat›rlatarak, Osmanl›’n›n ise d›fl borç kolik oldu-
¤unu, dönemi ‘Muhteflem’ olarak nitelendirilen Ka- “Ekonomi dönüflümden geçiyor”
nuni Sultan Süleyman’›n dahi 2-3 misli para vererek
Hükümet’in ‘dengelenme’ tan›m› ile kendisinin
borç ald›¤›n› hat›rlat›yor. ‘dönüflüm’ kavram›n›n örtüflmesini Cansen, “Hükü-
Cansen görüflünü flöyle detayland›r›yor: “Tarihten met’in bir k›sm› ile çak›flabiliriz. Tesadüf de olabilir.
bu yana yabanc›lardan para alm›fl›z. Üretim yete-
Bilinçli de. Asl›nda olaylar›n zoruyla örtüflmüfl olabi-
nekleri istenilen oranda geliflmemifl, hep tafl›ma
suyla de¤irmen döndürülmüfltür. Cumhuriyet de bu- liriz. Ama bir yerden para bulunursa her an bu yakla-
na devam etmifltir. Türkiye’de de yayg›n olarak TL’yi fl›mlar› de¤iflebilir görüflündeyim. Ama bir gerçeklik
var ki; Türkiye bir dönüflümden geçiyor. Umar›m dö-
de¤erli tutma gibi bir sakat inanç vard›r. Bunun so-
nucunda da 1947, 1970, 1979, 1980, 1994, 2001, 2008 nüflümle birlikte cari aç›ks›z yaflamay›, büyümeyi ö¤-
renece¤iz. Böylece ülkemiz ‘sefih’ olmayan, parayla
y›llar›nda devalüasyon krizleri yaflanm›flt›r. Kriz de-
nilen fley de TL afl›r› de¤er kaybeder. Asl›nda kriz lüks hayat yaflayan, haysiyetsiz yaflam› b›rakm›fl ola-
denilen fley iktisatta ‘düzeltme’dir.” cak. Kurtulacakt›r” görüflüyle aç›kl›yor.
Cansen, ekonomik dönüflümün bundan sonra hiç
“En önemli sorun cari aç›kt›r” olmazsa do¤ru istikamette ve rezil olmadan, ona bu-
Yaklafl›k 40 y›l önce duydu¤u ‘Döviz fiyat› yanl›flsa na el açmadan kendi ekonomimizi yönetme anlay›fl›-
ekonomideki kaynak tahsisleri yanl›flt›r’ ifadesiyle n›n gelifltirilebilmesi için bir f›rsat olarak görülmesi-
konunun önemini kavrad›¤›n› ifade eden Cansen, o ni istiyor: “Eflyan›n zoruyla bunu ö¤renecek olabil-
günden bu yana da iktisatç› olarak bu konuyu kendi- memiz bile çok de¤erli.” Bu arada konjonktürel ola-
ne dava edindi¤ini aktar›yor. ‘A¤aç kakan’ gibi bir rak ‘tek bafl›na’ b›rak›lma alg›s›na iliflkin; “Onlar bize
yaklafl›mla bu görüflünü her yerde dile getirdi¤ini, ‘hay›r’ olsun diye de¤il, bizi belirli siyasi çözümlere
ülkenin temel sorununun ‘Cari Aç›k’ oldu¤unu belir- zorlamak için kaynak vermiyorlar. Örne¤in; Kürt me-
44 KobiEfor Eylül 2019
