Page 102 - KobiEfor_Nisan_2019

UZMAN

“Sahip Olmad›¤›m›z Bir fieyi

Kaybetmeyiz!...”

toac› Filozof Epiktetos Seneca, Marcus Aerilus, Epikte-
S söylemifltir bafll›ktaki sö- tos, bu ö¤retinin önemli düflünür-
leridir.
zü. Kendisi bir köle olma-
s›na ra¤men özgürlü¤üne
Prof.Dr. kavuflmufl ve kölelikten filozoflu- Birçok kadim ö¤reti ve inançlara
ilham olmufl bu ö¤reti, bugün bir-
Turgay Biçer ¤a ulaflm›fl, söyledikleri ve yapt›k- çok alanda fark›nda olmadan kul-
turgay@marmara.edu.tr lar› ile milyonlarca insan› etkile- lan›lmaktad›r. SAT komandolar›-
mifltir. n›n, sporcular›n, zor ve üst düzey
Stoac› felsefe, do¤a ve do¤a ku- görev üstlenen kiflilerin yetiflme-
rallar›na uygun yaflay›p, adil, ce- sinde Stoac›l›¤›n izleri vard›r.
‹nsan içsel sur, ölçülü yaflamay› ve biraz da Günümüz insan› çok aç›dan kufla-
özgürlü¤ünü ele tevekkülü (kontrol edebildikleri- t›lm›fl ve sürekli d›fl ve iç unsurlar-
ald›¤›nda hayat›n›n ne odaklanmay›) savunan bir dü- la zorlu bir hayat sürdürmeye zor-
efendisi olmaya flünce ak›m›d›r. K›br›sl› Zenon’un lanmaktad›r. ‹nsan›n yaflad›¤› zor-
bafllar; öyle kolay kurucusu oldu¤u bu ak›m direkli luklar›n üstesinden gelebilmesi
kolay üzülmez, galeride verdi¤i derslerden ilham için kendi mizac›na uygun bir ya-
flam felsefesi oluflturmas› gerekir.
ac› çekmez, al›narak bu adla an›lm›flt›r. Bilgece, cesur, ölçülü ve erdemli
y›k›lmaz, Kaynaklara göre M.Ö. 300 y›llar›n- bir hayat yaflayabilmek ancak baz›
baflkalar›n›, da Zenon zengin bir tüccarken ge- fark›ndal›klar›n oluflmas›yla bafl-
suçlamaz, kendini çirdi¤i bir gemi kazas›nda her fle- lar. ‹nsan içsel özgürlü¤ünü ele al-
kurban görmez, yini kaybeder. Y›k›lm›fl ve ac› için- d›¤›nda hayat›n›n efendisi olmaya
de k›vran›rken okumaya bafllar ve
aksine, bafllar; öyle kolay kolay üzülmez,
Sokrates’in kitaplar›yla tan›fl›r.
elindekilerle en Yaflad›¤› kötü deneyime kadim ö¤- ac› çekmez, y›k›lmaz, baflkalar›n›,
iyiyi yaratmaya retilerden yola ç›karak ruhsal çö- suçlamaz, kendini kurban görmez,
bafllar, daha küntüden ç›kmay› baflar›r ve ken- aksine, elindekilerle en iyiyi yarat-
maya bafllar, daha mutlu, baflar›l›,
mutlu, baflar›l›, di felsefe okulunu kurar.
özgür, sevecen, anlay›fll›, erdemli,
özgür, sevecen, Zenon, yaflad›¤› kazan›n kendi bilge, onurlu, kolay kolay al›nama-
anlay›fll›, erdemli, kontrolünde olmad›¤›n› ve bu ka- yacak ve sat›lamayacak bir kifli ol-
bilge, onurlu, zaya verdi¤i anlam yüzünden ac› maya bafllar. Epiktetos; bir aya¤›-
kolay kolay çekti¤ini anlamaya bafllar. Bu n›n sakat kalmas›na neden olan
al›namayacak ve fark›ndal›k kendisini özgürlü¤e sahibine, “Beni üzemezsin ki beni
kavuflturur. Daha sonra bu ö¤re- topal b›raksan bile” derken asl›nda
sat›lamayacak bir tiyi direkleri olan ve bir ucu kapa-
kifli olmaya bafllar. l› yer olan galeride baflkalar› ile kontrol edebildiklerine odaklan-
“Ruhumuz bize paylaflmaya bafllar. Zenon’a göre, man›n ne kadar önemli oldu¤unu
anlatmaya çal›flm›flt›r.
aittir ve insan “‹nsanlar›n, bafl›na gelenlerden Hani bir zamanlar Yeflilçam film-
sahip olmad›¤› bir çok bafl›na gelenlere anlam yük- lerinde, “Bedenime sahip olabilir-
fleyi kaybedemez” ledikleri için üzüldü¤ünü ve ac› sin ama ruhuma asla” replikleri-
ilkesiyle sizleri çekti¤ini” söyler. Dolay›s›yla daha nin kökeninin Zenon’a kadar uzan-
yaflam›n›z› gözden iyi bir hayat yaflamak için kontrol d›¤›n› anlamaya bafllarsak belki de
geçirmeye ve edebildiklerine (içsel fleyler) bir uyan›fl bafllayabilir… “Ruhu-
baharla birlikte odaklanmal›, kontrol edemedik- muz bize aittir ve insan sahip ol-
yeniden kendinizi lerimiz (baflkalar› ve d›fl unsurlar) mad›¤› bir fleyi kaybedemez” ilke-
siyle sizleri yaflam›n›z› gözden ge-
hafifletmeye davet sak›nmal›d›r. Olaylar› ve fleyleri çirmeye ve baharla birlikte yeni-
ediyorum… oldu¤u gibi ele almal›, bilgece,
do¤al, cesur, ölçülü ve erdemli den kendinizi hafifletmeye davet
yaflamay› tercih etmeliyiz. ediyorum…

102 KobiEfor Nisan 2019