Page 53 - KobiEfor_Temmuz_2017

olmayacak. Ekonomilerde tam anlam›yla korumac›-
l›k beklemiyorum ama kontrollü bir küreselleflme-
nin olaca¤› kanaatindeyim” dedi.

Peki kontrollü küreselleflme
nas›l sa¤lanacak?
Prof Kat›rc›o¤lu, soruyu örnekle yan›tl›yor. fiunla-
r› söylüyor: “Detroitli iflçinin talepleri Trump’› iktida-
ra getirdi. Çünkü iflçiler, ‘Bizim ifllerimizi buraya ait
olmayan Meksikal›lar yürütüyor. Meksikal›lar gitsin’
diyordu. Trump talepleri dikkate almaya çal›flarak
kontrol mekanizmas›n› çal›flt›r›yor. Gerçi Trump da
etkili politikalar uygulamaktan aciz. Çünkü henüz mas› için serbest piyasa ekonomisinin temel meka-
al›flamad›. Trump ABD’deki beyazlar› temsil ediyor. nizmalar›n›n örülmesi gerekti¤ini yeniledi. Baflba-
Örne¤in ‹ngiltere’de de benzer bir geliflim oldu. kan Yard›mc›s› Mehmet fiimflek’in göreve geldi¤in-
Brexit ile ‹ngilizler ülkelerini yabanc›lara karfl› sa- den bugüne ‘mikro reformlara yönelelim’ dedi¤ini
hip ç›kt›klar›n› düflündüler. Bütün bunlar son nokta- savunan Kat›rc›o¤lu, flunlar› anlatt›: “Türkiye eko-
da neyi gösteriyor; dünyada siyasette kimlik sorunu nomisinde hiçbir iktidar mikro reform yap›s›n› ele
ortaya ç›k›yor. Kimlik ise bir çat›flma demek. Çünkü almad›. Ülkemizde serbest piyasa ekonomisinden
öteki varsa Türkiye’de ortak kimlik üretemediyseniz bahsetmek de mümkün de¤il. Ad› serbest piyasa
onlar ve bizler kavram› bir kavga konusu haline ge- ekonomisi ama ben iddia ediyorum var olan siyasi
lir. Türkiye’nin meselesi de budur.” irade ile yönetilen ekonomidir. 3-4 y›ld›r ekonomi-
nin gidiflat›ndan hiç umutlu de¤ilim. Ama as›l sorun
Kimlik ekonominin merkezi oldu 2009’da bafllad›. Siyaset çok daha fazla öne ç›kt›.
Türkiye’de ekonomiyi de¤erlendirmek gerekti- Onun için popülist politikalar ve kamu harcamala-
¤inde bu gerçeklikten yola ç›kmak gerekti¤ini kay- r›n› art›rma modeli yürütüldü. Dolay›s›yla ekonomi-
deden Kat›rc›o¤lu ekonomide art›k teorinin de¤iflti- de genelde yüzde 2-3 aral›¤›nda büyüme görülüyor.
¤ini kaydediyor. Eskiden iktisad›n soyut bir birey Bu baflar› gibi lanse edilse de Türkiye’nin potansi-
üzerine dayand›¤›n› hat›rlatan Kat›rc›o¤lu, “Üretici, yeli yüzde 5-6 band›nda büyümedir. Bunu biz istih-
kar maksimizasyonu, tüketici ise fayda maksimi- dam verilerinden ç›kar›yoruz. Türkiye ekonomisinin
zasyonu yap›yorduk arz-talep ortaya ç›k›yordu. bu oranlarla sürdürülebilir büyüme flans› yoktur.”
fiimdi ise flunu gördük ekonomide soyut birey yok.
2008 krizi de bunu gösterdi. Art›k soyut bir insan Siyaset ekonominin önünde
yok belli bir grubun içindeki insan var. O soyut insa- Türkiye ekonomisinin sorunlar› oldu¤unu hat›rla-
n› belirleyen fleyler ise k›saca kimlik olarak lanse tan Kat›rc›o¤lu, ancak ekonomiden önce siyasetin
ediliyor. Rachel Kranton, 1995’te ‘kimli¤in’ iktisadi sorunlar›n›n ele al›nmas›n› istedi. Toplumda “biz”
terim olarak kullan›lmas›n›n zorunlu oldu¤unu kavram›n›n yarat›lmamas›ndan kaynakl› s›k›nt›lar
söyledi. Ve hakl›d›r” diye konufltu. yafland›¤›n› aktaran Kat›rc›o¤lu, “Tüm ülkenin aile
Türkiye ekonomisini de bu kimlik iktisad›na göre gibi olmas› laz›m. Oysa ülkemizde gemisini kurta-
de¤erlendiren Kat›rc›o¤lu, flunlar› anlatt›: “Türki- ran kaptanlar var. Oysa uzlafl›c› politikalarla büyük
ye’de hakim olan sermaye daha çok Cumhuriyet ser- projeler ele al›nmal›. Türkiye böyle gidemez. Daha
mayesiydi. Ve Cumhuriyet ile birlikte kurulmufl olan kat›l›mc›, daha demokratik, ortak kimlik üreterek
siyasi anlay›fl›n uzant›s› olan iktisadi aktörler vard›. yarg›lar› ve fikirleri tart›flmal›y›z. Bu olmadan eko-
Fakat Anadolulu olarak kendilerini ifade eden ‹slami nomi ray›nda büyüyemez” görüflünü aç›klad›. Fark-
aktörler ise sistem içinde yer bulam›yordu. O zaman l›l›klar›n kendini ifade edece¤i bir Türkiye’nin sa¤-
ne oldu? Bu aktörler siyasi savafl›n içine girdiler. l›kl› ve sürdürülebilir bir büyümeyi sa¤layaca¤›n›n
Anadolulu ve daha dindar olan sermaye büyüyor. Ve alt›n› çizen Kat›rc›o¤lu, flu noktalara de¤indi: “‹radi
bir dengelenme noktas›na geldiler. Kavgadan çok kararlar ekonomideki ihtiyaçlar› karfl›lamak duru-
ortaklaflmay› tercih ediyorlar.” munda de¤ildir. Ekonomide çok çeflitli aktörler var-
d›r. De¤iflik aktörlerin taleplerini yönetece¤i ku-
Siyasi irade ekonomiyi yönetiyor rumsal yap›ya ihtiyaç vard›r. Kurumsal yap›n›n da
Hükümet’in üretime a¤›rl›k verece¤inin sinyalle- ba¤›ms›z çal›flmas› gerekir. Korkum önümüzdeki
rinin gelmeye bafllad›¤›ndan bu yana destek ve tefl- dönem itibariyle iradi kararlar›n farkl› aktörlerin
viklerin verildi¤ini ancak bekleneni vermedi¤ini davran›fl›n› senkronize edemeyece¤i yönündedir.
kaydeden Kat›rc›o¤lu, beklenen sonuçlara ulafl›l- Büyümenin 3 ay›n› çok sürdürülebilir bulmuyorum.”
Temmuz 2017 KobiEfor 53