Page 77 - KobiEfor_Ekim_2016
P. 77
öngören Demiralp, “Dolay›s›yla belirsizli¤in sonucu
da büyümeye negatif etki eder. Kredi derecelendir- Türkiye’nin ç›k›fl› reformlar
me kurulufllar›n›n uyar›s› da bu yöndeydi. Bunu re-
el sektör güven endeksi düflüflünden anl›yoruz. Bu Selva Demiralp, yap›lan her fleyi olumsuz de-
sürecin son bulmas›yla ekonomi toparlanma süre- ¤erlendiren bir yap›da olmad›¤›n›n alt›n› çiziyor.
cine girecektir” diye konufluyor. Demiralp, Türki- Reformlara büyük ümit ba¤lad›¤›n› aktaran Demi-
ye’nin bir krizde olmad›¤›n›n da alt›n› çiziyor. ralp, reformlarla Türkiye’de üretimin orta düflük
teknolojiden yüksek teknolojiye geçiflin sa¤lanma-
“Türkiye ekonomisi 2006 öncesi ve s›n› istiyor. Potansiyel büyümeyi devlet veya Hükü-
sonras› diye ikiye ayr›l›r” met’in gerçeklefltirebilece¤ini, bunun yolunun da
Türkiye ekonomisini 2006 öncesi ve sonras› diye yat›r›mlardan geçti¤ini ileri süren Demiralp, “Ya
ikiye ay›ran Selva Demiralp, flu de¤erlendirmeyi yap›- kamunun kendisi yat›r›mc› olacak ya da d›flar›dan
yor: “2002 ve 2006 dönemi Türkiye’ye d›flar›dan nite- para gelecek özel sektör yat›r›m› gerçeklefltirecek.
likli yani do¤rudan yabanc› sermayenin geldi¤i y›llar- Özel sektörün maliyetlerini düflürülmesinin de
d›. Türkiye’nin AB’ye yak›nlaflma giriflimleri, ekono- önemli oldu¤u aflikar. ‹SO ‹lk 500 ve ‹kinci 500 Ra-
mide ard› ard›na aç›klanan reformlar bu süreçte et- porlar›’nda flunu gördük, iflverenin üzerinde ciddi
kili oldu. Ancak 2006 sonras›nda AB ile iliflkiler geri- kur riski var. Kur da faiz politikas›n›n sonucudur.
lemeye bafllad›. Reform süreci ask›ya al›nd› ve krizin Kuru düflürmek için faizleri yüksek tutmak zorun-
de patlak vermesiyle gelen paran›n niteli¤i de¤iflme- das›n›z. MB’nin görevi de¤il ancak MB, enflasyonu
ye bafllad›; s›cak para a¤›rl›k kazand›. Türkiye bir da- düflük tutmak için faizleri yükselterek kuru da dü-
ha da 2006 öncesi dönemi yakalayamad›.” Türkiye’nin flürür” bilgisini veriyor.
15 Temmuz Darbe Giriflimi sonras› ekonomide yeni-
den ciddi reform sürecine girildi¤ine dikkat çeken Çünkü gece vardiyas›yla iflçilere daha fazla ücret ve-
Demiralp, Do¤u ve Güneydo¤u Anadolu’yu kapsayan rirsiniz. Bu da enflasyona neden olur. Fiyatlar artar.
‘Yat›r›m Hamlesi’ni olumlu buldu¤unu söylüyor, bu Eninde sonunda 3 fabrikan›n potansiyeline geri dö-
flekilde Türkiye’nin potansiyel büyümesini art›rabile- nersiniz. Türkiye’nin potansiyel büyümesini art›rma-
ce¤ine inan›yor. Türkiye’nin daha fazla yat›r›mc›ya ih- s› gerekiyor. Yani üç fabrikay› befle ç›karmam›z la-
tiyaç duydu¤u bir dönemi yaflad›¤›n› aktaran Demi- z›m. Bu da ancak yat›r›mlarla olur.” Ülkenin topye-
ralp, flu noktalara dikkat çekiyor: “Para politikas› ile kün bir kalk›nma hamlesine ihtiyaç duydu¤unu akta-
her fleyin yap›lamayaca¤› görüldü. Faizleri düflürerek ran Demiralp, yap›lan reformlar› da bu modelin ayak
veya MB’ye ‘faizleri düflür’ diyerek bask› yaparak her sesleri olarak tan›ml›yor. Yat›r›m›n önündeki engel
fleyi yapamazs›n›z. MB sonuçta Mart’tan bu yana fai- olarak enflasyonu gösteren Demiralp, “Bir ülkedeki
zi düflürüyor. Kredi faizine yans›yor mu? Çok s›n›rl›. en önemli makro ekonomik belirsizliklerinden biri o
Zaten kredi faizine yans›sa bile yat›r›ma dönüflüyor ülkedeki enflasyon oran›d›r. Türkiye’de kronik enf-
mu? Hay›r. Kredileri art›rmak için baflka bir fleyler lasyon sorunu var. Biz 2006’da enflasyon uygulama-
yapmak gerekiyor. Güvenli yat›r›m ortam› için de- s›na gittik. Tam 10 sene oldu. Hala istenilen noktaya
mokratik bir ülke oldu¤unuzu, fleffaf, hesap verilebi- gelmedik” diyor.
lir bir hukuk devleti oldu¤unuzu göstermeniz gereki- Demiralp, Türkiye’de aktif bir enflasyon hedefle-
yor. S›rf bu içerideki yat›r›mc› için geçerli de¤il. Tür- mesine ancak s›k› para politikas› ile ulafl›laca¤›n›
kiye’ye d›flar›dan gelen yat›r›mc› için de bu geçerli.” aktar›yor: “Merkez Bankas›’n› kendi haline b›rakt›-
¤›m›zda enflasyon hedeflemesi tutturulur. Merkez
Peki Türkiye’nin potansiyel Bankas›’n›n enflasyonda yüzde 5’lik hedefi tuttur-
büyümesi nedir? mak için gerekli olan uygulad›¤› para politikas› ye-
Selva Demiralp’e göre para politikas›n›n bir s›n›r› tersiz. Evet ac› bir reçete ama uygulamak zorunda-
var. Yani para politikas› ile ekonominin toplam talebi- s›n›z. Yoksa hasta kal›yorsunuz. Para politikas› be-
ni etkilersiniz ve talebi en fazla büyüme kapasitesine nim uzmanl›k alan›m ve bence Türkiye’nin hastal›-
kadar getirirsiniz. Bu kapasiteyi aflmak size enflas- ¤› enflasyondur. Dolay›s›yla efektif bir flekilde iflle-
yon olarak geri döner. Peki büyüme potansiyeli ne yemeyen para politikas› var. Normal flartlarda MB,
demek? Demiralp, anlafl›l›r olmas› aç›s›ndan bir ör- e¤er ülke daralacaksa gö¤sünü gere gere gevflek
nekle aç›kl›yor: “Bir ülkenin 3 tane fabrikas› var. Bu 3 para politikas› da uygular. ‘Ya bak›n’ der; ‘talep bu
fabrikan›n üretti¤i toplam üretim o ülkenin potansi- kadar daral›rken nas›l olsa enflasyon olmaz. O za-
yel büyümesidir. Para politikas› o ülkenin potansiyel man faizleri düflürece¤im’ der. Ama bizim ülkemiz-
büyüme noktas›na ulaflmas›n› sa¤lar. Faizi biraz da- de Merkez Bankas› yapmamas› gerekti¤i zamanda
ha düflürürseniz ne olur? Talep daha da artar. 3 fab- o kadar faizleri düflürdü ki flimdi cesareti yok. Faiz
rika gece vardiyas› ile çal›fl›r ama ekonomi flifler. indirimleri hala ‘sadeleflme’ ad› alt›nda geliyor.”
Ekim 2016 KobiEfor 77