Page 144 - KobiEfor_Mayıs_2015

SA⁄LIK

Kanserde

psikolojik destek

Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z Dr. Gülsemin Gülo¤lu, Vehbi Koç
Vakf› Amerikan Hastanesi Kanser Program› Psiko-Onkoloji
Dr. Gülsemin Gülo¤lu
Bölümü’nden Uzman Psikolog Asl›han Kurt Beierlein, guloglu_g@yahoo.com
kanser tedavisinde psikolojik destek üzerine konufltu.

Kanserde moral nedir/ ne flamda hastal›klarla ilgili deneyimi olan, aktif bafl et-
de¤ildir? Moralli olmak için ne me becerilerini kullanabilen hastalar›n tedavi dö-
yapmal›, tedavi sürecinde nemlerini daha rahat geçirdiklerini bildirmektedir.
morallerini en çok bozan nedir? Tedavi dönemindeki hastalara psikolojik
Hastal›kla bafletme süreci sa¤l›klar›n› koruyabilmek için ve aile
nas›l daha rahat geçirilir? üyelerine neler önerilir? Psikologlar bu
‹yilik hali ya da toplumun “moral” di- süreçte ne zaman ve nas›l destek olur?
ye tarif etti¤i durum, fiziksel, duygusal Bu süreçte hastan›n tedavileri hakk›nda bilgi sahi-
ve sosyal aç›dan s›k›nt›s›z olmakt›r. bi olmas›, psikolojik adaptasyonu için yaflad›¤› çeflitli
Moral, tabii ki tedaviler için çok önemli duygular› bast›rmamas›, sa¤l›k ekibi ile iletiflimi aç›k
bir faktördür. Ancak kanser tan›s› al- tutmas›, olabildi¤ince günlük rutinlerine devam et-
Asl›han Kurt mak, travmatik bir durum ve kiflinin ya- mesi, kaliteli uyku uyumas›, beslenmesine dikkat et-
Beierlein flam düzenini bir anda de¤ifltirdi¤inden, mesi, yan etkileri giderici ilaçlar› düzenli kullanmas›,
kiflide ciddi moral bozuklu¤u yaratabi- mümkünse ruhsal iyileflmeye katk›s› olan yarat›c› bir
lir. Bu kaç›n›lmaz ve do¤al bir durum- hobi edinmesi ve zorland›¤›n› düflündü¤ü noktalarda
dur. Tan›dan hemen sonra flaflk›nl›k, üzüntü, gele- psikolojik destek almas› önerilebilir.
cekle ilgili kayg› duyma veya moralsizlik bir düzeye Kanser tedavisi, fiziksel ve psikolojik oldu¤u kadar
kadar normal kabul edilir. Tedavileri al›rken süreçle kiflinin sosyal çevresini de etkiler. Bu çift yönlü bir et-
ilgili bilgi sahibi olma, yeniden kontrol hissini kazan- kileflimdir. Ailelerin, yak›nlar›n ve bak›m verenlerin
ma, psikolojik destek alma ve yaflam kalitesinin de- hastaya yaklafl›mlar› bu yüzden önem kazan›r. Unu-
vam› ile kifliler eskisi gibi “moralli” hissedebilirler. tulmamal›d›r ki her aile üyesi hastal›¤a karfl› farkl›
Morale destek olmas› için psikolog görüflmeleri her tepkiler verebilir. Hayatlar› birden de¤iflti¤i için kor-
zaman flart de¤ildir. Kiflinin sevdi¤i ve keyif ald›¤› ku ya da endifle duyabilirler. Yorgun ya da gelecekle
fleyleri ve insanlar› tedavi al›rken de yaflam›nda tuta- ilgili kayg›l› olabilenler gibi, bu konu hakk›nda gergin
bilmesi normal hislerin devam›na ve morale katk› ve çekingen davrananlar da olabilir. Ne olursa olsun,
sa¤lar. Bununla birlikte hasta yak›nlar›n›n tüm bu te- hastan›n tedavi sürecini aksatmamak ad›na, iletiflim
davi süreçlerinin hastan›n moralinde inifl ç›k›fllar ya- çat›flmalar› ve yanl›fl anlaflmalar› da engellemek için
ratabilece¤inin fark›nda olmalar› ve bunu anlay›flla aç›k iletiflim tercih edilmelidir. Bununla birlikte; aile-
do¤al karfl›lamalar› bu dönemi destekler. lerin kendi fiziksel ve duygusal ihtiyaçlar›n›n da far-
Bu süreçte hastalar› en çok yoran, yan etkilerin k›nda olmalar›, enerjilerini idareli kullanmalar› için ifl
moral bozucu psikolojik yans›malar›d›r. Kemoterapi- bölümü yapmalar› ve gerekti¤inde bir uzmandan
nin yaratt›¤› saç dökülmesi, yaflam düzenlerinin ve destek almalar› hastan›n yaflam kalitesini olumlu
gelecek planlar›n›n bir anda bozulmas›, sürekli has- yönde etkiler. Tan› öncesi, tedavi ya da tedavi sonra-
taneye gidip gelmek, halsizlik, eski gücüne sahip ol- s› dönemde, hasta ve ailelerini yaflad›klar› zorlay›c›
mama, baflkalar›ndan destek al›yor olmak ya da sos- duygular, bir uzman psikolog eflli¤inde, tam gizlilik
yal destek azl›¤›, hastalar›n en zorland›klar› konular ilkesiyle, belirli aral›klarla yürütülen psikoterapi ve
aras›nda say›labilir. Ancak her hastada bu etkiler ay- psikolojik destek görüflmeleri ile tan›mlanmaya ve
n› flekilde ve düzeyde gözlenmeyebilir. Psikolojik hangi bafletme kaynaklar›n›n yard›mc› oldu¤u belir-
tepkiler, hastal›¤›n kifli için anlam›, yafl›, cinsiyeti, ön- lenmeye çal›fl›l›r. Psikolojik destek almamak güçlü-
ceki hastal›k veya kanser deneyimleri, kültürel zemi- lük göstergesi olmad›¤› gibi, destek almak da zay›fl›k
ni, kiflili¤i, o andaki yaflam koflullar›, bafl etme yolla- de¤ildir. Aksine hasta ve aileler psikolojik destek ala-
r› çeflidi ve sosyal ba¤lar›n›n durumuna göre de¤ifle- rak, tedavi sürecine aktif olarak kat›lm›fl ve süreci
bilir. Yap›lan çal›flmalar, iyi sosyal deste¤e sahip, ya- kendileri için daha da kolaylaflt›rm›fl olurlar.

144 KobiEfor May›s 2015