Page 47 - KobiEfor_Ekim_2015
P. 47
Toplam faktör verimlili¤inin miflte kendilerini çok ba¤lad›kla-
düflük oldu¤unun gözlendi¤ine r› için olabilir, böyle bir durumda
iflaret eden Baflç›, “Bugün hiçbir t›pk› 2008'de Avrupa Merkez
ülkede toplam faktör verimlili¤i Bankas›'n›n (ECB) içine düfltü¤ü Mehmet fiimflek
kriz öncesi döneme ulaflmad›, durum gibi ciddi bir itibar sorunu
çok daha düflük seviyelerde. Ge- yaflamalar› ve QE4'ü gündeme yoktur. Cari aç›k problemini çöz-
nellikle büyüme emek taraf›n- almalar› hiç uzak bir ihtimal de- menin de baflka yolu yok. Cari
dan, istihdam taraf›ndan geliyor. ¤il. Ama bunlar›n bir çözüm ola- a盤› ya fakirleflerek ya da re-
Yat›r›mlar›n GSYH’a oran› da mayaca¤›n› art›k anlamam›z la- form yaparak çözebilir Türkiye.
kriz öncesi döneme göre biraz z›m. Faizleri yükseltmek istiyo- AK Parti hükümetleri olarak as-
daha düflük oldu¤u için sermaye ruz ama geçmiflte defalarca ör- l›nda uzun süredir bu reformlar›
oluflumundan ve toplam faktör ne¤ini gördük; faizleri para poli- uygulamaya koyduk. Enerjide d›-
verimlili¤inden ziyade büyüme, tikas› kanal›yla yükseltmeye yö- fla ba¤›ml›l›¤› azaltmaktan tutun,
istihdam art›fl›ndan geliyor” diye nelik her teflebbüs, en ufak bir e¤itim ve altyap› yat›r›mlar›na
konufltu. Baflç›, hizmetler sek- ima bile dünyada müthifl bir çal- kadar Türkiye çok güçlü ad›mlar
törünün, imalat sanayi d›fl›ndaki kant› ve dalgalanma yarat›yor.” att›. Sonuç almak biraz zaman
sektörlere nispeten iyi durumda alabiliyor, uzun vadeli yap›lmas›
bulundu¤unu ifade etti: “Hiz- fiimflek: “S›k›nt›lar gerek. Türkiye'nin önünde bulu-
metler sektörü de genellikle reformla afl›l›r” nan makro sorunlar› çözmenin
emek yo¤un sektörlerdir. Ora- ‹stanbul Finans Zirvesi'nin (IFS) tek yolu çok kapsaml› yap›sal re-
larda da hem istihdam, hem ikinci gün aç›l›fl›nda konuflan Ma- formlar›n hayat geçirilmesi.”
üretim art›yor. Ancak bu sektör- liye Bakan› Mehmet fiimflek glo- Dünya borç üzerinde
lerde verimlilik art›fl›n›n çok bal ekonomide yavafllaman›n dönüyor
yüksek olmas› beklenemez. Do- sözkonusu oldu¤unu, emtia fiyat-
lay›s›yla verimlili¤in çok artma- lar›n›n düflmesinin geliflmekte Sermaye Piyasas› Kurulu (SPK)
d›¤› hizmetler sektörüne kay- olan ülkeler için ciddi bir s›k›nt› Baflkan Yard›mc›s› Tevfik K›n›k,
naklar, emek kayd›kça, ölçülen yaratt›¤›n›, global ticarette yavafl- küresel ekonomiye bak›ld›¤›nda,
toplam faktör verimlili¤i de dü- lama ve küresel ölçek yat›r›mla- içinde bulunulan dönemin gele-
flüyor olabilir.” r›nda hala bir ciddi toparlanman›n cek için ö¤retici olaca¤›n› belirte-
bulunmad›¤›n› ifade etti. fiimflek rek, 2008 krizi sonras›nda Merkez
Faizler para politikas› flunlar› söyledi: “2000-2007 y›llar› Bankalar›’n›n büyümeyi destekle-
ile yükseltilemez aras›ndaki geliflmekte olan ülke- mek için ciddi bir geniflleyici para
lerin büyümesi ile geliflmekte olan politikas› benimsediklerini ve dü-
ülkeler geliflmifl olan ülkelerle 36 flük faizlerin gündeme geldi¤ini
y›lda aray› kapat›yorlard›. fiimdi hat›rlatt›. Faiz oranlar›n›n düflme-
geliflmekte olan ülkeler için 2014 siyle hem hükümetler, hem flir-
büyümesini baz al›rsak maalesef ketler hem de hane halk› aç›s›n-
aray› kapatmak için 125 y›l gibi bir dan ciddi bir borçlanma dönemi-
süre gerekecek. Ümit ederim ki ne girildi¤ine iflaret eden K›n›k
geliflmekte olan ülkeler bu s›k›nt›- flunlar› kaydetti: “Yak›n tarihli bir
lar› aflmak için reform yaparlar ve rapor var. Global ölçekte 2007 y›l›
bu süreyi tekrar h›zl› bir flekilde sonunda 142 trilyon dolar olan
‹brahim Turhan kapat›rlar. Türkiye için bence her- borçluluk seviyesi 2014 sonunda
kesin kafas›nda bir tek soru var: 199 trilyon dolara ç›km›fl durum-
AK Parti ‹zmir Milletvekili ve '90'l› y›llara m› dönüyoruz ' Son da. Global finansal varl›klar›n da-
eski Borsa ‹stanbul Genel Müdü- geliflmeleri dikkate al›rsak bu ¤›l›m›na bakt›¤›m›zda da neredey-
rü ‹brahim Turhan, Zirve’nin ilk önemli bir soru, yayg›n bir kanaa- se yüzde 80'inin borç ve mevduat-
günkü kapan›fl konuflmas›n› ger- te bile dönüflebilir. Bence bu soru- tan olufltu¤unu görüyoruz.”
çeklefltirerek flunlar› söyledi: ya 'Evet dönüyoruz' demek için
“Albert Einstein’›n ‘Ayn› fleyleri çok erken. Terörün tekrar bafl›n›
tekrar tekrar yaparak, farkl› fley- kald›rm›fl olmas› o y›llar› and›r›yor
ler beklemek ahmakl›kt›r’ der. ama bugün terörle mücadele ile
Parasal genifllemenin ilk aya¤› 90'l› y›llardaki terörle mücadele
QE1, QE2 ve QE3... Ben eminim ki aras›nda da¤lar kadar fark var.
ABD Merkez Bankas› (Fed) yanl›fl Ülkemizin rekabet gücü arta-
bir karar verip, zaman›ndan önce cak, rekabet ortam› iyileflecek ve
ve h›zl› bir parasal s›k›laflma verimlilik artacak. Kal›c› flekilde
yapmak mecburiyetinde kal›rsa enflasyonu düflük tek haneye in-
ki böyle bir durum ancak geç- dirmenin baflka sihirli formülü Tevfik K›n›k
Ekim 2015 KobiEfor 47