Page 58 - KobiEfor_Nisan_2014

DOSYA/ENERJ‹

ji’ oluflturuyor. 2013’te ithal kaynaklar›n elektrik üre-
timi içindeki pay› yüzde 58, yerli kaynaklar›nki (HES
ve RES dahil) ise yüzde 42 olarak gerçekleflti.

Liberalleflme sektöre güç kat›yor
Enerji sektöründe liberalleflmeyi Türkiye 2005 y›-
l›nda bafllatt›, tam anlam›yla enerji üretim ata¤›na
kalkt›. 2007’de baflvurusu al›nan rüzgar enerji san-
tralleri lisanslar›, Elektrik Üretim A.fi.’nin elindeki
santrallerin özellefltirilmesi program›, Tüprafl’›n ve
son olarak da elektrik da¤›t›m›n›n özellefltirilmesi gi-
bi geliflmeler Türkiye’de enerji sektörünü liberallefl-
tiren ad›mlar oldu.
2008’de bafllayan elektrik da¤›t›m özellefltirme
ihaleleri 2013’te tamamland›.
Önümüzdeki dönemde enerji üretim varl›klar›
özellefltirilecek ve 5 y›lda tamamlanacak. Elektrik
Üretim A.fi.’nin elinde bulunan 24 bin MW’lik üretim
kapasitesi, 8 bin MW’ye düflürülecek (Keban hariç). ri gibi yenilenebilir enerji türleri Türkiye’de bol mik-
tarda bulunuyor. Uygun tarife garantileri ile destek-
lenen teflvik edici politikalar›n önümüzdeki y›llarda
Türkiye enerji piyasas›n›n özellikleri
Türkiye dünyan›n en h›zl› büyüyen enerji pi- ulusal flebeke içindeki yenilenebilir pay›n› artt›rmas›
yasalar›ndan biri. Enerji talebinin 2023 y›- beklenmektedir.
l›na kadar y›lda yaklafl›k yüzde 7 arta- Lisansl› Türkiye’de enerji sektörü pazar› iki
ca¤› hesaplan›yor. pazara oranla bugün parçal›d›r: a) EPDK’dan lisans almak
Enerji piyasas›nda stratejik he- birkaç 100 bin Avro’yla suretiyle yap›lan yat›r›mlar ve b) Li-
defler a) Do¤algaza ba¤›ml›l›¤›n sans almay› gerektirmeyen lisanss›z
azalt›lmas›, b) Yat›r›mlara ve dahi yat›r›mc› olunabiliyor. elektrik üretimi pazar›.
özellikle yenilenebilir enerji kay- Enerjide yat›r›mc› olmak Lisanss›z elektrik pazar› çok
naklar›na yönelmek c) Tüketimde istiyorsan›z, cebinizdeki yeni bir alan olsa da yenilenebilir
verimlilik (tasarruf). 100 bin Avro’yla yaklafl›k enerji alan›nda büyük f›rsatlar
Çözümü ertelenen önemli bir 100 kilovatl›k bir günefl oluflturan bir pazar. Türkiye’de
sorun ise flu: Türkiye elektrik üre- paneli sistemi kurarak 1600 kurum-kifli kendi elektri¤ini
timinde önemli ölçüde do¤algaz lisans almadan üretmek üzere bafl-
kullan›ld›¤› için elektrik fiyatlar›n›n elektrik vuruda bulundu. 2014 sonu itibar›y-
tamam›yla serbestlefltirilmesi, do¤al üretebiliyorsunuz. la 500’ün üzerinde lisanss›z elektrik
gaz fiyatlar›n›n da serbest piyasada belir- üretim tesisinin hayata geçirilece¤i tah-
lenmesini flart k›lmaktad›r. Ne var ki; BOTAfi’›n min edilebilir.
“al ya da öde” flartl› uzun dönemli kontratlar› nede- Lisansl› pazara oranla bugün birkaç 100 bin Av-
niyle bu piyasada hem mevcut özel sektör oyuncu- ro’yla dahi yat›r›mc› olunabiliyor. Enerjide yat›r›mc›
lar›n›n ve hem de yeni girecek oyuncular›n h›zl› yol olmak istiyorsan›z, cebinizdeki 100 bin Avro’yla yak-
almalar› flimdilik mümkün görünmüyor. lafl›k 100 kilovatl›k bir günefl paneli sistemi kurarak
elektrik üretebiliyorsunuz. Tüketim fazlas› elektri¤i
tamamen devlete satmak suretiyle lisansl› pazarda-
Yenilenebilir enerji-lisanss›z piyasa
Su, rüzgâr, günefl, jeotermal ve di¤er enerji türle- ki yat›r›mc›lara tan›nan 10 y›ll›k devlet al›m garanti-
sine sahip oluyorsunuz. Dolay›s›yla lisanss›z tarafta
çok yo¤un bir talep fazlal›¤› olufluyor. Yaklafl›k 50’ye
yak›n yabanc› firma, irili ufakl› projelerle Türkiye’de
yenilenebilir kaynaklardan lisanss›z elektrik üretim
sektörüne yat›r›m yapmak için geldi.

Tasarrufa teflvikler
Türkiye için yat›r›m kadar, belki daha fazla, ener-
jinin verimli kullan›m› (tasarruf) önem tafl›yor. Tasar-
ruf için yat›r›m yapan flirkete nerede oldu¤una bak›l-
maks›z›n 5. Bölge’deymifl gibi teflvik veriliyor. Hatta
apartman›n›n ›s› yal›t›m›n› yapan vatandafl da uy-
gun faizle uzun vadeli kredi al›yor. Tasarrufa teflvik
kal›c› bir devlet politikas› oldu.

58 KobiEfor Nisan 2014