Page 130 - KobiEfor_Subat_2014

UZMAN Dil Virüsleri

B irçok dil ve zihin bilimci ko- olamam”, “spor yapamam”,
nuflulan dili ciddiye al›r.
“flampiyon olamay›z”, “rekor k›-
ramam” v.s. gibi bizleri s›n›rlayan
Onlara göre konuflmalar›m›z
“düflüncelerimizin örüntü- ve kiflileri açmazlara sokan inanç,
sünü” oluflturdu¤undan önemlidir düflünce ve eylem kal›plar› görü-
ve gerçektir. Dolay›s›yla düflünce nüflte do¤ru gibi gözükse bile as-
konuflma olarak flekillenir ve kifli- l›nda gerçekte yanl›fl bir düflünce
nin düflünce dokusunu yans›t›r. tarz› yani bir tür “dil virüsleri”dir
Konuflulan dil, olay, olgu ve fley- buldukça ve farkettikçe olumlu
leri s›n›rlayarak kifliyi açmazlara ve seçenek sunan dil ve düflünce
götürür, daha s›n›rl› bir bak›fl aç›- kal›plar› ile de¤ifltirerek kendimi-
s› getirir ve sorun yuma¤›nda ac› zi daha üretken bir duruma soka-
çekmesine neden olur. Oysa Dil biliriz.
Bilimci Korzibsky, “Harita bölge- Hayat›n kölesi de¤il asl›nda efen-
nin kendisi de¤ildir” derken bak›fl disiyiz. Daha özgün, esnek, üret-
aç›m›z› de¤ifltirdi¤imizde daha ken ve farkl› düflünmeye ve dav-
üretken ve zengin bak›fl aç›s›na ranmaya bafllad›¤›m›zda zincirleri-
Prof.Dr. sahip olarak sorunlar›m›za daha mizi k›rabilir ve gerçek özgürlü¤ü-
TURGAY B‹ÇER çok seçenek bulabilece¤imiz gibi müzü ilan edebiliriz. Her birey ba-
bizi s›n›rlayan dünya ve zihin mo- flar›l› olabilmek için yeterli kay-
turgay@marmara.edu.tr delinden daha genifl ve engin bir naklara sahip olarak do¤ar; o en-
zihin yap›s›na sahip olabilece¤i- gin kaynaksa düflünme ve hayal
mizi söylemektedir. Noam gücüdür ve herkeste yeterli dere-
Hayat›n kölesi Chomsky de dil bilimine yapt›¤› cede vard›r. Önemli olan o kay-
de¤il asl›nda katk›larla dilde üretkenli¤in öne- naklar› nas›l ve hangi amaçla kul-
mine dikkat çeker. lanabilece¤imizdir…
efendisiyiz. Daha “Bunlar›n ne anlam› var?” derse- Daha güzel, mutlu ve anlaml› bir
özgün, esnek, niz asl›nda çok anlam› var. Siz gelecek oluflturabilece¤imiz gibi
kendinizin veya baflkalar›n›n ko- yaflad›¤›m›z hayata anlam katarak
üretken ve farkl› nuflmalar›na dikkat ederseniz dü- yaflam› zenginlefltirebiliriz. Onun
düflünmeye ve flünce virüsü tabir edilen ve ço- içinde “olamazlar, yap›lamaz-
¤unlukla da bilinçsizce yap›lan dil lar”dan çok, “neler olabilir ve ne-
davranmaya hatalar›na düfleriz. Düflersek ne ler yapabiliriz”lere odakland›¤›-
bafllad›¤›m›zda olur demeyin; o zaman sorun yu- m›zda mutlaka bir yol bulacak ve-
zincirlerimizi ma¤› alt›nda bo¤ulur, onlara çö- ya yapaca¤›m›z aç›kt›r… “Oku, dü-
züm getiremez ve o denli de ya- flün, tasarla, dene ve uygula”,
k›rabilir ve gerçek flam›, s›k›c›, anlams›z ve düflman döngüsü bize baflar›n›n anahtar›-
özgürlü¤ümüzü olarak alg›layabilece¤imiz gibi n› vermektedir.
kendi potansiyelimizi kullanamaz
ilan edebiliriz. hale gelir, “hayat›n efendisi” de-
Her birey baflar›l› ¤il “kölesi” oluruz…
Örne¤in; “buralarda yaflanmaz
olabilmek için abi” derken kendinize göre hakl›
yeterli kaynaklara nedenleriniz olsa bile yanl›fl bir
düflünce tarz›d›r. Zira sorun çevre-
sahip olarak den çok sizin çevreyi alg›lama bi-

do¤ar; o engin çiminizden gelir. Buralarda yafla-
yan ve mutlu olabilen insanlar›
kaynaksa bir flekilde unutup tek gerçekli¤in
düflünme ve hayal biz oldu¤unu düflünerek hatalar
yapar›z.
gücüdür ve Bunun gibi “Topluluk önünde ko-
herkeste yeterli nuflamam”, “bir gecede kendime
güvenemem”, “sigaray› hemen
derecede vard›r. b›rakamam”, “zengin ve mutlu

130 KobiEfor fiubat 2014