Page 49 - KobiEfor_Eylul_2013

s›nda bize takvim vermeseler dahi bir yol haritas› ç›- si Türkiye gelen f›rt›nay› okuyamad›. Çok fazla siya-
kacakt›r. O zaman bu asabiyet bir miktar geriler. fiu sallaflt›¤›m›z bir dönemden dolay› ekonomiyi unut-
anda piyasalar yeniden fiyatlama yap›yor. Mali var- tuk. Ne toplumsal dinami¤i ne de küresel dinami¤i
l›klar› yeniden de¤erlendiriyor. ‹kincisi, bu ülkeler- iyi okuyamad›k. Bir flekilde faiz saplant›s›na tak›lm›fl
den ç›kan paralar›n nereye gitti¤i önemli. Görünen, durumday›z. Gerekli önlemi alamad›k. Siyasette ol-
daha güvenli olan merkezi ülkeler, yani geliflmifl ül- maz ama iktisadi refleksin h›zl› olmas› laz›md›.
keler bu paralar› çekiyor. Bu geliflmifl ülkelerde ge-
tiriler yükselmeye bafllad›. Bu iflin teti¤ini çeken un- Bu aflamadan sonras› için ne olacak?
surlardan bir tanesi de bu. Taner Berksoy: Bir kere piyasalarda kur riski tela-
fl› olursa kopar gider. 2001 krizini hat›rlarsan›z dolar
O zaman merkezi, yani geliflmifl ülkelerin 1.700 civar›na gitti ve 1200’e döndü. Telafllar› iyi yö-
büyüme oranlar› artmaya bafll›yor mu? netebilmek laz›m. Merkez Bankas› elinden geleni ya-
Taner Berksoy: Biz 5-6 senedir çok rahat bir flekil- p›yor. Tahmin ediyorum önümüzdeki dönemlerde fa-
de flöyle konufluyorduk: geliflmifl ülkeler s›k›nt›l› bir iz biraz daha art›r›lacak. Neticede politika faizini de
süreçte, buna mukabil Asya, Çin büyüyor çünkü: Para yükseltmek durumunda kalacak; onda da bir miktar
da geliyor, risk de düflük. fiimdi tablo de¤ifliyor: Ame- gecikiyoruz. Kur ve faiz bizim öngördü¤ümüzün üs-
rika’dan gelen veriler büyümenin k›p›rdamaya bafllad›- tünde bir yerde olacak. Bu ikisi bir araya geldi¤inde
¤›n› gösteriyor. Son 3-4 haftad›r Avrupa’dan iyi haber- büyüme de bizim öngördü¤ümüzün alt›nda olacak.
ler geliyor. Resesyon beklentisi ortadan kalkt›. ‹flsizlik yükselecek. Önemli olan bu yavafllamay› kri-
ze döndürmemektir. Hükümetin güven vermesi la-
Geliflmekte olan ülkeleri ciddi bir z›m. fiimdi öyle bir noktaya geldik ki; son 10 y›lda
s›k›nt› m› bekliyor? baflar›s› güvene dayal› Ak Parti, yürüttü¤ü d›fl politi-
Taner Berksoy: Paran›n geri dönüfl trafi¤inin nas›l ka, içeride davran›fllar› ve reaksiyonlar›yla, refleks
idare edilece¤i önemli. Riske göre hareket edile- gecikmeleriyle kayba u¤ruyor. Bunu bir flekilde
ce¤ini düflünüyoruz. Örne¤in; hangi ülkenin yenilemesi ve güven vermesi laz›m. ‘Ben
d›fl ödeme dengesi daha iyi absorbe Bar›fl ço¤unl¤um istedi¤imi yapar›m’ duruflu
edecek, ona bak›l›yor. Ödeme denge- süreci çok kritik. güven veren bir politika de¤il. Ekono-
sinde ald›¤› dövizi ödeyebilecek mi, Geçen sene bu kadar mi ba¤lam›nda iktisat politikalar› bi-
ona bak›yorlar. ‹kincisi, ilave bir risk kritik de¤ildi. Bu raz daha karmafl›kt›r. ‹ki fleyi iyi ya-
var m›, o de¤erlendirilecek. Bu dö- konjonktürde bu kadar ad›m pabilmeniz laz›m. Birincisi konjonk-
nemin önemli unsurlar›ndan bir ta- türü yönetmeniz laz›m ki flu anda
nesi Türkiye için birinci kriterdir. at›ld›ktan sonra geri dönmek konjonktür çok sert ve d›flar›dan
Türkiye’nin d›fl ödeme tablosu aç›- yeniden bir uzlaflmazl›¤a da esinti geliyor. Ak Parti, çok yu-
s›ndan çok büyük bir cari a盤› var. gitmek s›cak çat›flmaya muflak bir konjonktürden geçerek
A盤› kaynak girifliyle finanse ediyor, yönelmek çok büyük geldi ve iktidar›n felsefesinde sert
bu kaynak düflüfle geçerse s›k›nt›ya bir risk olur. konjonktür yok, dolay›s›yla sert kon-
düflülecek, dolay›s›yla biz buradan bir an jonktür yönetimi de yok. Ak Parti’nin, AB
önce gidelim diyilebilir. ‹kincisi ise, bu süre- panelinde hem sosyal hem iktisadi politika-
ci iyi yönetti¤imiz izlenimi verebiliriz. Ancak orada lar› birlikte sürdürmesi gerekiyordu.
da flu sorun var: Çok ciddi riskleri olan bir bölgede-
yiz. Ülke olarak bölgede ana aktör olma niyetimiz 2014 için ne öngörüyorsunuz?
var. Aktör olarak bu siyaseti nas›l idare etti¤imize Taner Berksoy: Büyüme bu y›l yavafl olacak. Yüz-
bakarsak –bunu yarg› olarak söylemiyorum, d›fl ba- de 3’lerde büyüme öngörüyoruz. Sertli¤e ba¤l› olarak
s›n dile getiriyor– d›fl siyaseti iyi yönetmiyoruz. Bu 3’ün alt› da olabilir. Eylülde FED toplant›s› ile önü-
ifade bizim görüflümüz d›fl›nda, genel olarak kabul müzü görebiliriz. D›flar›dan gelen esinti biraz yavafl-
görmüfl bir görüfl. Para rejiminin de¤iflti¤ini düflü- lar. Ama bu sertlikle devam ederse 2014 s›k›nt›l›.
nürsek dikkatli olmam›z gerekiyor. ‹mkanlar darala- ‹kincisi, bölgemiz iyiye gitmiyor ve düzelece¤i kana-
cak bu dönemde, riski ne kadar iyi yönetirseniz o atinde de de¤ilim. Politik olarak gereksiz risklerin
kadar ayakta kal›rs›n›z, dalgalanmalara karfl› k›r›l- al›nmad›¤› bir yap› olmal›. Geliflmekte olan ülkelerde
ganl›¤›n›z o kadar azal›r. veya bölgesel de bir kriz olaca¤›n› düflünmüyorum.
En kötü ihtimal büyüme oranlar›m›z düfler, eskiye
Türkiye bu aflamadan sonra ne yapabilir? döneriz. Türkiye’ye d›flar›dan gelecek kayna¤›n da
Taner Berksoy: Örnek vermem gerekirse; Merkez çok azalaca¤›n› sanm›yorum. Çünkü, Türkiye ekono-
Bankas›’n›n özellikle flirketlerle ilgili yapabilece¤i ve misi büyük ve imkanlar› çok olan bir ekonomi. Bunu
do¤rudan etkileyebilece¤i çok fazla bir fley yok. Pa- bizim gibi, d›fl piyasa aktörleri de görüyor. Dolay›s›y-
ra araçlar›yla etkilemeye çal›fl›yor. Oysa kredi konu- la bu kriz yavafllad›¤› zaman siyasal olarak risk üre-
sunda flirketlere direkt bir fley yapt›rmak laz›m bunu tecek bir yönetim de sergilenmedi¤i zaman Türki-
en az iki senedir bekliyoruz. Ama daha yeni yeni ye’ye yeniden kaynak gelir. Çok bol gelmez, s›f›ra ya-
alevler tepeye ç›kt›ktan sonra BDDK yap›yor. ‹kinci- k›n maliyetle gelmez ama belli bir oranda gelir.
Eylül 2013 KobiEfor 47