Page 48 - KobiEfor_Eylul_2013

EKONOM‹ST

Prof.Dr. Taner Berksoy uyard›:

Para

politikas›

de¤ifliyor

FED kararlar› sonras› geliflmekte olan
ülkelerdeki para ç›k›fl› Türkiye’yi etkisi
alt›na ald›. Dolar ve faiz yükselirken
TL de¤er kaybediyor. FED’in Eylül
toplant›s›na kadar belirsizlik sürecek.
D›flar›dan para girifli eskisi gibi bol ve
maliyetsiz olmayacak.

A merikan Merkez Bankas›’n›n (FED) May›s reçte daha rahat ettiler, kendi kaynaklar›n›n üzerin-
ay›nda, piyasaya her ay verdi¤i 85 milyar do-
de büyüme imkan›na sahip oldular. fiimdi bunun de-
lar› süreç içinde azaltaca¤›n› aç›klamas› ge-
¤iflece¤i sinyalleri gelmeye bafllad›.
liflmekte olan ülkeleri ve Türkiye’yi etkisi al-
t›na ald›. Döviz cinsinden mevduat›n yüzde
12’si d›flar› ç›kt›. Süreç nedir, nas›l iflleyecek ve Türki- Bir haz›rl›k yap›p bir pozisyon almak gerekiyor.
Rejim de¤iflikli¤i mi yap›l›yor?
ye bundan nas›l etkilenecek gibi sorular›n cevaplar›n› Taner Berksoy: Evet bir haz›rl›k yap›p bir pozis-
Okan Üniversitesi ‹ktisadi ve ‹dari Bilimler Fakültesi yon almak gerekiyor. ‹kincisi; ilk ad›mda para mik-
Dekan› Prof.Dr. Taner Berksoy’dan almaya çal›flt›k. tar› daralm›yor. FED ayda 85 milyar dolarl›k mali var-
l›k sat›n alarak ekonomiye para veriyor. FED, diyor
FED’in karar›ndan bu yana piyasalar ki; ‘Ben bunu aflamal› olarak düflürece¤im ve belli
hareketlendi. Türkiye’yi bu süreçte nas›l bir bir noktadan sonra fazla likiditeyi geri çekece¤im.’
yolculuk bekliyor, piyasalar› nas›l okumal›y›z? Bu 2015’te olacak bir fley. FED, paran›n art›fl h›z›n›
Taner Berksoy: Piyasalar ekonomilerin bir parça- yavafllatacak. Tabi herkes bunu dünya ekonomisinin
s› ve ekonomilerin nas›l hareket edece¤ini bu piya- parasal koflullar›n›n de¤iflece¤i yönünde alg›l›yor. Bu
sa sinyalleriyle okumaya çal›fl›r›z. Fark›ndaysan›z rejim de¤iflmesi sürecinin sonucu bellidir. fiu anda o
bu dönemde piyasa sinyalleri biraz sertleflti. Dünya sonuç iki flekilde oluyor. Birincisi; bu ülkelerden pa-
ekonomisine bakt›¤›n›z zaman bir parasal rejim de- ra yavafl yavafl ç›kmaya bafllad›. Bu flu anlama geli-
¤iflmesi yafland›¤›n› görüyoruz. Bunun ilk iflaretleri- yor; ülkelerdeki döviz arz› daral›yor ve kendi ulusal
ni FED’in May›s toplant›s›nda ald›k. FED bu toplan- paralar› de¤er kaybediyor. S›ralama yapt›¤›n›z za-
t›da 5 senedir sürdürdükleri parasal miktar geniflle- man Türkiye 5. s›rada. Paras› en fazla de¤er kaybe-
mesi dedi¤imiz para politika rejimini de¤ifltirece¤i- den ülke Brezilya. Ard›ndan Hindistan geliyor. Bu ül-
ni ima etti. keler çok h›zl› kaybettiler dövizleri ve faiz oranlar›
yükseliyor. Bu süreç önümüzdeki dönemde devam
Nedir bu parasal miktar genifllemesi? edecek. Bu rejim de¤iflmesi dedi¤im fleylerin önem-
Taner Berksoy: Özellikle geliflmifl ülkeler ve Ame- li ve olas› sonuçlar›ndan biri flu anda bafllam›fl olan
rika Birleflik Devletleri küresel kriz ve resesyon dö- mali fiyatlar›n de¤iflikli¤inin ve yüksek volatilitenin
neminde ekonomilerin daha dibe gitmemesi, yeni- bir süre daha devam edecek olmas›d›r.
den büyümeye geçilebilmesi için para politikalar›n›
neredeyse gevflettiler. Piyasaya bol miktarda para Bu süreç devam edecek mi?
verildi ve faizler düflürüldü. Bu süreçte o paran›n bir Taner Berksoy: Bu süreç devam edecek. Ama flu
k›sm› getirisi daha yüksek ülkelere (Brezilya, Türki- anda bir takvim olmad›¤› için nas›l hareket edilece-
ye, Çin, Hindistan, Güney Afrika gibi) gitti. Tabi ge- ¤i ve bu konuda nas›l bir asabiyet ve risk art›fl› var,
liflmekte olan ülkeler, paran›n geldi¤i ülkeler bu sü- bilmiyoruz. Tahmin ediyorum FED’in Eylül toplant›-

46 KobiEfor Eylül 2013