Page 158 - KobiEfor_Nisan_2012

Sa¤l›k

‹laç Alerjileri

Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z
Dr. Gülsemin Gülo¤lu, Vehbi Koç Vakf›
Amerikan Hastanesi Gö¤üs Hastal›klar›
ve Alerji Uzman› Dr. Leyla Pur Özyi¤it
ile ilaç alerjileri üzerine konufltu. Dr. Gülsemin Gülo¤lu
guloglu_g@yahoo.com

‹laç alerjileri nedir? arac›l›¤› ile oluflur, bu durumda ise kiflide gözlenen bulgu-
‹stenmeyen ilaç etkisi lar daha farkl› cilt reaksiyonlar›d›r. ‹laç alerjisi belirtileri,
ile ilaç alerjileri ço¤unlukla hastan›n ilac› birkaç kez sorunsuz flekilde kul-
aras›nda ne fark vard›r? lanmas›n› takiben ortaya ç›kar.
‹laçlar, farkl› etki meka-
nizmalar› ile hastal›klar›n ‹laç alerjisi flüphesinde ne yap›lmas› gerekir?
teflhisi, tedavisi, semptom- Öncelikle böyle bir flüphe varl›¤›nda doktorunuza so-
lar›n giderilmesi veya kifli- rarak kullanmakta oldu¤unuz ilac› hemen kesmeniz haya-
nin hastal›klardan korunma- ti önem tafl›maktad›r. Gözlerde ve yüzde flifllik, ses k›s›k-
s› için kullan›lan kimyasal l›¤›, nefes darl›¤›, bay›lma hissi gibi acil durumlarda he-
Dr. Leyla
Pur Özyi¤it maddelerdir. ‹laçlar›n bu gi- men 112 aranarak en yak›n sa¤l›k birimine ulaflman›z sa¤-
bi olumlu etkilerinin yan›s›- lanmal›d›r. Daha basit durumlarda ise mutlaka ilgili heki-
ra baz› istenmeyen etkileri minizi haberdar etmeniz gerekir. Kullanmakta oldu¤unuz
de mevcuttur. “Yan etki” olarak da bilinen istenmeyen ilaçlar› dikkatli bir flekilde not alman›z, cilt reaksiyonlar›n-
ilaç etkileri oldukça s›kt›r ve hemen her ilac›n kullan›m›n- da ise mümkünse foto¤raf›n› çekmeniz tan› aflamas›nda
da görülebilir. Bu durumlar, ayn› ilaç için kifliden kifliye yard›mc› olacakt›r.
belirgin farkl›l›k gösterir ve yüksek dozlarda daha s›k gö-
rülür. ‹stenmeyen etkiler, bazen bulant›, kulak ç›nlamas› Nas›l tan› konulur?
gibi basit ve geçici, bazen de mide kanamas›, böbrek yet- ‹laç alerjisi tan›s› için alerji kliniklerinde cilt testleri ve
mezli¤i gibi hayat› tehdit edecek derecede ciddi olabilir- provokasyon testi ad› verilen testler uygulanmaktad›r.
ler. Herhangi bir ilaç yan etkisi yaflam›fl olman›z, sizin o Provokasyon testlerinde hastaya, hastane koflullar›nda ve
ilaca karfl› alerjik oldu¤unuz anlam›na gelmez. t›bbi gözlem alt›nda alerjik oldu¤u düflünülen ilaç çok dü-
flük dozlardan bafllanarak uygulan›r. Hekim taraf›ndan ilaç
‹laç alerjisi nas›l oluflur? alerjisi tan›s› kesinlefltirildi¤inde, hastaya alerjik oldu¤u
Alerji, alerjen denilen maddelere karfl› ba¤›fl›kl›k siste- bu ilaçlar› belirten alerji kart› verilir ve bundan sonraki ha-
minin verdi¤i anormal yan›tt›r. ‹laçlar›n ilk kullan›m›nda yat›nda güvenle kullanabilece¤i alternatif ilaçlar sunulur.
ba¤›fl›kl›k sistemi, öncelikle onlar›n moleküler yap›lar›n›
tan›r, sonras›nda ise baz› kiflilerde bu ilaçlar› ‘zararl›’ ola- Tedavisi var m›?
rak s›n›fland›r›r. Bu ilk tan›flma aflamas› kiflinin duyarl› ha- ‹laç alerjilerinin kesin tedavisi mümkün olmasa da ki-
le gelmesine, ba¤›fl›kl›k sisteminin de bu “zararl›” olarak flinin alerjik oldu¤u ilac› kullanmas›n›n mutlak gerekli ol-
s›n›flad›¤› ilaçlara karfl› tetikte beklemesine yol açan afla- du¤u veya alternatif tedavinin olmad›¤› baz› özel durum-
mad›r. Daha sonraki karfl›laflmada ise duyarl› kiflilerde ba- larda ilaç desensitizasyonu (duyars›zlaflt›rma) denilen te-
¤›fl›kl›k sistemi, önceden tan›d›¤› ve ‘tehlikeli’ buldu¤u bu davi yöntemi uygulanabilir. Alerji kliniklerinde uygulanan
ilaçlara karfl› savafla geçer. Genellikle afl›r› miktarda üreti- bu tedavi seçene¤i ile hastan›n ba¤›fl›kl›k sistemine aler-
len antikorlar arac›l›¤› ile vücutta histamin gibi kimyasal jisi saptanan ilaca karfl› geçici bir süre için tolerans kazan-
maddeler sal›n›r. Bu durumda gözlenen bulgular k›zar›k- d›r›l›r. Ancak ilac›n kesilmesini takiben 2-5 gün sonra has-
l›k, kurdeflen tarz› döküntüler, nefes darl›¤›, burun ak›nt›- ta ilaca karfl› eski duyarl› durumuna geri döner. Dolay›s›
s›, fluur kayb› gibi alerjinin klinik belirtileridir. Bazen de ile ayn› ilaca yeniden ihtiyaç duyuldu¤unda ilaç desensiti-
ba¤›fl›kl›k sistemi cevab›, duyarl› hale gelen T lenfositler zasyonu ifllemi tekrarlanmal›d›r.

158 KobiEfor Nisan 2012