Page 174 - KobiEfor_Ocak_2012

Sa¤l›k

Yüksek Atefl

Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z Dr. Gülsemin Gülo¤lu,
Vehbi Koç Vakf› Amerikan Hastanesi Dahiliye Uzman›
Dr. Bülent Yard›mc› ile yüksek atefl, nedenleri ve
ateflli hastaya nas›l yaklafl›laca¤› üzerine konufltu. Dr. Gülsemin Gülo¤lu
guloglu_g@yahoo.com

Atefl yüksekli¤i nas›l oluflur? Bugün kullan›lan dijital termometreler hem ölçüm süresi-
Vücudumuzun metabolizmas› sonunda ortaya ç›kan ni k›saltm›fl, hem de kulak zar› gibi daha kolay yollarla öl-
enerjinin bir k›sm› ›s› olarak yay›l›r. Bu durum vücut ›s›m›- çüm sa¤lam›fllard›r. Bu cihazlar ölçümü daha k›sa sürede
z› oluflturur. Sa¤l›kl› bir metabolizma için vücut ›s›m›z dar yaparlar ve sesle ölçümün bitti¤i uyar›s›nda bulunurlar.
bir aral›kta sabit tutulmaya çal›fl›l›r. Is› merkezimiz beyni- Dijital termometrelerde güvenilir ve iyi bir marka tercih
mizde Hipotalamus denilen bölgede yer almaktad›r. Vücu- edilmelidir.
dun di¤er yerlerinden gelen ›s› uyar›mlar› burada de¤er-
lendirilir ve düzenleyici mekanizmalarla sabit tutulmaya Ateflin nedenleri nelerdir?
çal›fl›l›r. Vücut ›s›s›n›n normal de¤erlerin üzerine ç›kmas›- Ateflin en s›k görülen nedeni enfeksiyonlard›r. Kulak
na “Yüksek Atefl” veya yaln›zca “Atefl” ad› verilir. ve bo¤az enfeksiyonlar›, zatürreeler, ba¤›rsak enfeksiyon-
lar› gibi birçok viral-bakteriyel hastal›klar atefl yaparlar.
Vücudun normal ›s› de¤erleri nedir? Bunun d›fl›nda Otoimmun dedi¤imiz romatizmal hastal›k-
Normal vücut ›s›s› 37 C civar›ndad›r. Vücut ›s›s› koltuk lar› da içeren büyük bir grup hastal›k atefl yapabilir. Be-
alt›ndan 37.3 C a¤›z içinden 37.8 C ve makattan (rektum- yinle ilgili baz› ciddi hastal›klar ve vücudun habis tümör-
dan) 38.3 C de¤erlerini aflmad›kça atefl olarak kabul edil- leri de daha az görülmekle beraber atefle neden olan has-
mez. Is›m›z gün boyunca sabit kalmay›p genellikle sabah- tal›klardand›r. Ateflin hastal›k de¤il bir belirti oldu¤unu
lar› daha düflük, akflamlar› daha yüksek olur; fakat bu fark unutmamak gerekir.
hiçbir zaman 1 C’yi aflmaz.
Atefle efllik eden bulgular nelerdir?
Atefl nas›l ölçülmelidir? Atefl oldu¤unda görülen belirtiler; bafl a¤r›s›, terleme,
Evlerde en az›ndan bir termometre bulundurmakta titreme, vücut a¤r›lar› ve halsizliktir. Atefl 39 C’yi aflar ve
fayda vard›r. A¤›z içinden ölçülecek ›s› için kiflinin 20 da- uzun sürerse huzursuzluk, bilinç bulan›kl›¤›, alg›lama güç-
kika öncesine kadar s›cak ya da so¤uk bir fley yiyip içme- lü¤ü yapabilir. Özellikle 5 yafl ve alt›ndaki çocuklarda
mifl olmas› gerekmektedir. Derece a¤›zda en az 3 dakika ‘Febril Konvülziyon’ denilen sara nöbetine benzeyen tab-
tutulmal›d›r. Koltuk alt›ndan ölçümlerde ise koltuk alt› ku- lolara neden olabilir. Asl›nda ateflten daha çok, atefl ya-
ru ve temiz olmal›d›r. Bazen gerçek ›s› de¤erini ö¤renmek pan neden önemlidir. Atefl çok afl›r› derece yükselmedik-
için 20 dakikaya kadar beklemek gerekebilir. Rektumdan çe (40 C üzeri) herhangi ciddi bir bozuklu¤a yol açmaz.
ölçülen ›s› için çocuk rahat pozisyonda olmal›, termomet-
o
re kayganlaflt›r›c› maddesi sürülerek veya aparat› ile içeri Ateflli bir hastaya yaklafl›m nas›l olmal›d›r?
konulmal›d›r. Rektal ›s› ölçümü için 3 dakika yeterlidir. Ateflli bir hastal›kla karfl›laflt›¤›n›zda ilk yapaca¤›n›z
fley mümkünse atefli ölçmek olmal›d›r. Yafll›lar ve çocuk-
lar›n ateflli hastal›klar› genel durumlar›n› h›zla bozabilir.
Dr. Bülent Yard›mc›
Bu nedenle dikkatli olunmal› ve ateflin sürmesi durumun-
da doktora baflvurmal›d›r. Ateflli hastan›n bilinci yerinde
ve kusmas› yok ise bol s›v› verilmelidir. Hastan›n üzerin-
deki k›yafetler kal›n ise ç›kar›lmal› ve hasta çok s›cak or-
tamlardan uzaklaflt›r›lmal›d›r. Genel durumu iyi olan has-
talar›n ›l›k bir duflla ateflleri düflürebilir. ‹laç olarak Para-
setamol veya ‹buprofen atefl düflürülmesini sa¤lar. Özel-
likle çocuklara doktor önerisi olmad›kça Aspirin türü ilaç-
lar verilmemelidir.

174 KobiEfor Ocak 2012