KARBON AYAK İZİ

Avrupa Yeşil Mutabakatı ile ilgili süreç, uygulamaya konan yeni kurallar, standartlar, mekanizmalar ve yükümlülüklerle iş yaşamını doğrudan etkisi altına almaya başladı. Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde 2053’te net sıfır emisyon taahhüdünde bulunan Türkiye’de; Avrupa Birliği (AB) ülkelerine ihracat yapan ve yapmak isteyenlerin yeni dönemin koşullarına uyum sağlamaları hayati önem taşıyor. AB; Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ile ilgili harekete geçti; 1 Ekim 2023 tarihi itibariyle 3 aylık raporlama ile geçiş dönemi başlattı; karbon ayak izi hesaplanacak. Şimdilik karbon vergisi yok ama 1 Ocak 2026’da başlayacak.
Bunaldık; havalar sıcak ve nemli. İklim değişikliğiyle ısınan havalar, tüm dünyayı kasıp kavuruyor. Yüreklerimizi de yakan orman yangınları yetmezmiş gibi felakete dönüşen sellerle de boğuşuyoruz. Bir varoluşsal sorun yaşıyoruz. Acil; gezegenimize sahip çıkarak, iyileştirmek ve düzeltmek zorundayız. Herşey sınırda. Ekosistemde dengeyi kurmaya, ölçüleri ayarlamaya ve yaşamı sürdürülebilir kılmaya mecburuz. Bütün mesele; ihtiyacımız olan değişim ve dönüşümü bu duyarlılık ve bilinçle, hızlı gerçekleştirmemize bağlı.
Avrupa Yeşil Mutabakatı ile ilgili süreç, uygulamaya konan yeni kurallar, standartlar, mekanizmalar ve yükümlülüklerle iş yaşamını doğrudan etkisi altına almaya başladı. Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde 2053’te net sıfır emisyon taahhüdünde bulunan Türkiye’de; Avrupa Birliği (AB) ülkelerine ihracat yapan ve yapmak isteyenlerin yeni dönemin koşullarına uyum sağlamaları hayati önem taşıyor. AB; Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ile ilgili harekete geçti; 1 Ekim 2023 tarihi itibariyle 3 aylık raporlama ile geçiş dönemi başlattı; karbon ayak izi hesaplanacak. Şimdilik karbon vergisi yok ama 1 Ocak 2026’da başlayacak.
Karbon ayak izi; üretim, hizmet ve işleme gibi gündelik yaşamımızdaki faaliyetlerimiz ve tüketimlerimiz sonucu atmosfere yayılan sera gazlarının etkilerinin karbondioksit (CO2) cinsinden miktarını ifade ediyor. AB, SKDM Yönetmeliği ve AB Emisyon Ticaret Sistemi’ni 16 Mayıs 2023’te, SKDM geçiş dönemi uygulamalarını desteklemeye ve rehberlik etmeye yönelik SKDM Uygulama Yönetmeliği’ni de 17 Ağustos 2023’te yayımladı. SKDM’nin kapsamında ilk aşamada yüksek karbon kaçağı riski taşıyan 6 sektör bulunuyor; çimento, demir-çelik, alüminyum, gübre, hidrojen ve elektrik. İlerleyen dönemlerde bu uygulama diğer sektörlere doğru genişletilecek.
T.C. İklim Değişikliği Başkanlığı’nın Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) işbirliğiyle hazırladığı SKDM’nin etkileri raporuna göre; “AB’nin, 6. büyük ticaret ortağı olan Türkiye’yi yükselen maliyetlerle karşı karşıya bırakması, potansiyel olarak Türkiye’nin rekabet gücünü etkilemesi, GSYH ve istihdam üzerinde kısa vadeli etkilere yol açması bekleniyor.”
Dergimiz KobiEfor’un Ekim sayısının Kapak konusunda SKDM’yi ilgili tarafların görüş ve değerlendirmelerini içeren değişik boyutlarıyla işledik. Ticaret Bakanı Sayın Prof.Dr. Ömer Bolat, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Mehmet Fatih Kacır, TOBB Başkanı Sayın M. Rifat Hisarcıklıoğlu, TİM Başkanı Sayın Mustafa Gültepe’nin ve kurumların değerli görüşlerini alarak konuyla ilgili önemli çalışmalara ve etkinliklere yer verdik.
Ticaret Bakanı Sayın Prof.Dr. Ömer Bolat, Yeşil Büyüme Teknoloji Yol Haritası çalışmalarında son aşamaya gelindiğini ve ulusal bir Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) oluşturulacağını açıkladı. Yeşil Mutabakat kapsamındaki çalışmalara tüm paydaşlarla yakın işbirliği içerisinde Bakanlık olarak öncülük etmeye devam edeceklerini söyledi. Bu süreçte atılacak her adımın ihracatımızdaki rekabetçiliğimizi ve küresel değer zincirlerindeki konumumuzu geliştireceğini belirtti ve ülkemiz ekonomisinin üst seviyeye atlaması için bir fırsat olarak değerlendirdi.
Kocaeli Sanayi Odası (KSO) Ağustos Ayı Meclis Toplantısı’na katılan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Mehmet Fatih Kacır, ülkemizin sürdürülebilir kalkınması için çok değerli bulduğum yeni nesil sanayi ve üretim vizyonunu paylaştı. Bakanlığın Dünya Bankası ile hayata geçirdiği ‘Türkiye Yeşil Sanayi Projesi’ ile 450 milyon dolarlık finansmanı; sanayicilere, KOBİ’lere ve teknoloji girişimcilerine sunacaklarını açıkladı. Bakan Kacır; KOSGEB eliyle KOBİ’lerin yenilenebilir enerji ve yeşil dönüşüm yatırımlarını, TÜBİTAK eliyle de döngüsel ekonomiye ve karbon salımını azaltmaya yönelik Ar-Ge projelerini destekleyeceklerini söyledi.
Uzmanlara göre; zor ve maliyetli karbonsuzlaşma sürecinde Türkiye, stratejik yeşil ve dijital dönüşümünü hızla başarabilirse riskleri fırsata çevirebilecek, sürdürülebilir rekabet gücü kazanacak ve dünyanın ‘Yeşil Üretim Üssü’ olabilecek.