Page 6 - Dijital KobiEfor Nisan 2024

İŞ ZEKASI VE KARAR DESTEK SİSTEMLERİ

Belgeye dayalı KDS, yapılandırıl- Örneğin; İş Zekası monitörleri, veriler,
mamış bilgileri çeşitli elektronik for- grafikler, haritalar, tablolar, hız göster-
matlarda yönetiyor, alıyor ve işliyor. geleri, performans barometreleri, trafik
Bilgi temelli KDS, olgular, kurallar, işaretleri gibi çok çeşitli bileşenleri bir
prosedürler veya benzer yapılar olarak arada görüntülüyor. İşe alımlarda et-
saklanan özel problem çözme uzman- kinlik analiziyle sürecin kalitesini artı-
lığı sunuyor. rıyor. Bilgi varlıklarının envanterleri, bir
Model odaklı KDS, istatistiksel, fi- dönemle bir sonraki dönem arasındaki
nansal, optimizasyon veya simülasyon karşılaştırmalı satış rakamları, ürün
‘İş Zekası ve KDS’lerin sektörel modeline erişim ve manipülasyon içe- satış varsayımlarına dayalı öngörülen
kullanım alanları: Ham veri miktarının riyor. Model odaklı KDS, karar vericile- gelir rakamları gibi bilgilere kolayca
en çok olduğu alanlar; finans, teleko- re bir durumu analiz etmede yardımcı ulaşılabiliyor.
münikasyon, perakende, enerji, sağlık olmak için kullanıcıların sağladığı veri- • Doğru güncel ve eksiksiz bilgiye
ve giderek diğer bütün sektörler ‘İş leri ve parametreleri kullanıyor. Diko- ulaşım: Her seviyede şirket çalışanı,
Zekası ve Karar Destek Sistemleri’nin dess, açık kaynaklı, modele dayalı bir kendi yetkileri ölçüsünde, istediği anda
alanına giriyor. KDS jeneratörünün bir örneği. ve formatta, görsel açıdan zengin ek-
Daniel Power, kurumsal çapta ranlarda, aradığı bilgiye doğru, güncel
Karar Destek Sistemleri KDS’yi ve masaüstü KDS’yi ayırt ediyor. ve eksiksiz biçimde ulaşabiliyor. Şir-
(KDS’ler) nelerdir? Kurumsal çapta KDS, büyük veri am- ketteki bilgi paylaşımını ve bilgi şeffaf-
Uzmanlar, lojistik, pazarlama, gü- barı ile bağlantılı ve şirketteki birçok lığını artırıyor.
venlik ve sağlık gibi birçok alanda kul- yöneticiye hizmet ediyor. Tek kullanıcılı • Bütün süreçleri anında izleme
lanılan ‘Karar Destek Sistemleri’nin, KDS, tek bir yöneticinin bilgisayarında avantajı: İş süreçleri içeriği, mega
veri, model, grup, bilgi ve web tabanlı çalışan küçük bir sistem. veri yönetimi ve işbirliğine dayalı bir
olmak üzere 5 ayrı grupta incelendiğini izleme inisiyatifi sunuyor. Raporlar,
belirtiyor: önceden belirlenen saatlerde, e-posta
Veri odaklı Karar Destek Sistemi veya kısa mesaj yoluyla otomatik da-
(KDS), karar vermeyi destekleyici bir- ğıtılabiliyor. Farklı birim ve kaynak-
çok veri analizinin bulunduğu sistemler. lardan gelen veriler, ortak bir havuza
Model odaklı KDS, finansal, istatis- yerleştiriliyor. Veri eşleştirme özelli-
tiksel optimizasyon ve simülasyon gibi ğiyle otomatik güncellenen görseller
modellere sahip olan sistem. ve raporlarla anlık süreç izlenebiliyor.
Bilgi odaklı KDS, kurallar, prose- Konulan hedeflerin; bayi, temsilci, ça-
dürler gibi özel olarak saklanan prob- lışan, proje, süre ya da departman ba-
lem analizi ve çözmeye odaklı karar İş Zekası ve KDS’lerin zında ne oranda gerçekleştiği, dijital
destek sistemi. işletmelere faydaları paneller (dashboard) ve özel ekran-
Grup KDS, çok kişiyle çalışmaya • Veri tabanlı karar almayı sağlıyor larda izlenebiliyor. İş Zekası ile iş, sü-
imkan veren sistem. Takım olarak ça- ve tamamen kullanıcı kontrolünde: reç, ürün ve hizmet başlıklarının yanı
lışmayı da pekiştirip, bilgi paylaşımını Duygusal etkilerden arınmış, objektif ve sıra ekosistemdeki çalışan, tedarikçi,
destekliyor. veriye dayalı karar almayı, bireysel ve iş ortakları ve müşterilerin perfor-
Web tabanlı KDS’ler, grup karar- grupsal olarak karar vermeyi, yönetim mansı, basit işlemlerle analiz edile-
lı destek sisteminin bir üst versiyonu; hiyerarşisindeki bütün yöneticilere des- rek güçlü bir karar destek çözümüne
sahip olunabiliyor, karlılık analizi için
birçok farklı konumda olan karar veri- teği, kişiler arasındaki iletişimin, karar dönemsel olarak en karlı müşteriler,
cilerin, ortak bir ağ alanıyla çalışmasını verme sürecinin hızlıca gelişmesini en yüksek değerli ürün, birim grupla-
sağlayan çok gelişmiş sistemler. sağlıyor. Karar vericinin yerine geçme- malarının raporları oluşturulabiliyor,
KDS’ler pasif ve aktif işbirliğine ve den, karar vermesinde yardımcı oluyor.
yardım moduna göre de sınıflandırılı- • Hızlı erişim ve analiz, hızlı ve esnek operasyonel ve finansal performans
izlenebiliyor, alınan finansal raporla-
yor. Daniel Power tarafından oluşturu- sorgulama: Büyük miktarda veriyi hızlı- malarla yeni bütçe oluşturulabiliyor.
lan taksonomi şöyle: ca işleyebiliyor ve analiz edebiliyor. Bu
İletişim odaklı KDS, paylaşılan bir da karar vericilere anında erişim, ger-
görev üzerinde çalışan birden fazla ki- çek zamanlı analiz, tek noktadan esnek,
şiyi destekleyen işbirliği sağlıyor; örne- hızlı, etkin, kolay ve anlık raporlama ve
ğin; Google Dokümanlar veya Microsoft veri analizi yapma olanağı sunuyor. Web
Groove gibi entegre araçlar bulunuyor. üzerinden erişerek online analiz, uyarı,
Veri odaklı KDS, bir dizi şirket içi ve- sorguların tasarımı, verilere erişim, is-
riye ve bazen harici verilere erişim ve tisnaları belirleme ile her düzeyde ra-
bunları manipüle etmeyi içeriyor. por ve kararları sunma imkanı sağlıyor.
6 KobiEfor Dijital Nisan 2024