Page 5 - Dijital KobiEfor Nisan 2024

‘Karar Destek Sistemi (KDS)’ nedir?

Karar Destek Sistemi (KDS); “İş vericilere yardımcı olmak amacıyla bilgiye dayalı sistemleri içerir. Düz-
veya organizasyonel karar verme fa- veri, belge, bilgi ve iletişim tekno- gün tasarlanmış bir KDS, kararı be-
aliyetlerini destekleyen bir bilgi sis- lojilerini ve / veya modelleri kul- lirleyip çözmek ve karar vermek için
temi” diye tanımlanıyor. “Belirsizlik lanarak problemleri tanımlamayı karar vericilere ham veri, belge ve
ve karmaşıklık içeren karar verme ve çözmeyi, karar verme sürecini kişisel bilgi birikiminden veya kişi-
süreçlerini desteklemek için tasar- tamamlamak ve karar vermeyi sel bilgi birikiminden yararlı bilgiler
lanmış bilgisayar tabanlı sistemler” sağlayan interaktif bilgisayar sis- derleyebilmesine yardımcı olmak
olarak da tanımlanan KDS’ler bir temleridir.” için tasarlanmış interaktif bir yazı-
diğer tanıma göre; “KDS’ler; karar Bir başka tanımsa şöyle: “KDS’ler lım tabanlı sistemdir.”

me ve olasılık tahminini gözardı etme İş Zekası ve Karar Destek
gibi hatalarından dolayı ‘İş Zekası ve Sistemleri’nin bileşenleri
KDS’lere ihtiyaç duyuluyor. Yapay zeka ve sektörel kullanım
veya akıllı aracı teknolojilere dayanan alanları
Akıllı Karar Destek Sistemleri ise se- İş Zekası bileşenleri: Raporlama.
çilmiş bilişsel karar verme işlevlerini Çok Boyutlu Analiz Süreçleri. Mantıksal
yerine getiriyor. Çözümlemeler. Karmaşık Olay Analizi.

İş Performans Yönetimi. Bir İş Süreci-
İş Zekası ve Karar Destek
isteyenlerin tercih ettiği teknolojiler Sistemleri’nin önemi ni Diğer Performans Ölçümleriyle veya
arasında ‘İş Zekası ve KDS’ler’ öne çı- Bu İş Sürecinin En İyileriyle Kıyaslama.
“Bir kuruluşun verilerini topla-
kıyor. Yöneticilerin işlerini büyük ölçü- mak, analiz etmek, işlemek ve anla- Açıklayıcı ve Tahmine Dayalı Modelle-
de hızlandıran ve kolaylaştıran, karar mak için kullanılan bir dizi teknoloji, me. Gerçeklere Dayalı Yönetim. Analitik
alma süreçlerine ciddi destek sunan uygulama ve süreçlerin bir araya ge- Modelleme. Sayısal Analiz. Bilgi Çekme.
‘İş Zekası ve KDS’ler’ ile şirketler tirilmesi” diye tanımlanan ‘İş Zekası OLAP-Çevrimiçi Analitik İşleme (Online
gelişen teknolojiyle mevcut verilerin (Business Intelligence-BI)’, şirketle- Analytical Processing). OLTP-Çevrimiçi
daha hızlı, güvenilir ve kolayca siste- rin stratejik kararlar almak için veri İşlem Yürütme (Online Transactional
me işlenmesiyle gelecek stratejilerini tabanlı bilgiye erişmelerini sağlıyor. Processing). ETL-Veriyi Çekme, Dönüş-
daha sağlam adımlarla belirleyebi- Bu bilgiler, genellikle raporlar, gör- türme, Yükleme (Extracting, Transfor-
liyor, kaynaklarını verimli kullanabi- selleştirmeler ve analizler aracılığıyla ming, Loading). Veri Madenciliği (Data
liyor, ekosistemini koruyabiliyor. Şir- sunuluyor ve işletme performansını Mining). Veri Depoları (Data Warehou-
ketlere, zeka, çeviklik, esneklik, hız izlemek, trendleri tanımlamak ve ge- se). Süreç Madenciliği. Uyarılar.
katan ‘İş Zekası ve KDS’ler’ gelişen, lecekteki eylemleri yönlendirmek için KDS’lerin bileşenleri: Bazı uzman-
hızla büyüyen ve daha da güçlenen kullanılıyor. Belirsizlik ve karmaşıklık lara göre; KDS’lerin bileşenleri; “Kul-
yapay zeka teknolojileriyle onları içeren karar verme süreçlerini des- lanıcılar, Veritabanı (veya Bilgi Tabanı),
daha da ‘akıl’landırıyor. teklemek için tasarlanmış bilgisayar Model (Karar İçeriği ve Kullanıcı Ölçüt-
Değişen pazar koşullarına kar- tabanlı sistemler olan ‘Karar Destek leri) ve Kullanıcı Arabirimi” iken başka
şı anında tepki verebilmek, verileri, Sistemleri (KDS’ler), karar vericilere bazı uzmanlara göre ise şöyle: “Giriş-
süreci, kaynakları; iyi, etkin, verimli, farklı senaryoları analiz etme, alter- ler (Analiz edilecek faktörler, sayılar ve
doğru yönetebilmek, zorlu rekabet natif seçenekleri değerlendirme ve özellikler), Kullanıcı Bilgisi ve Uzmanlığı
koşullarında daha akıllı, esnek, çevik en uygun kararı alma konusunda yar- (kullanıcı tarafından manuel analiz ge-
olmak, süreci öngörüp stratejik ve dımcı oluyor. ‘KDS’ler, genellikle veri rektiren girdiler), Çıktılar (KDS karar-
kritik kararlar alabilmek, uzun vadeli madenciliği, yapay zeka ve simülas- larının üretildiği dönüştürülen veriler),
planlar yapabilmek, sağlıklı büyümek yon gibi teknolojileri içeriyor. Kararlar (KDS tarafından kullanıcı ölçüt-
lerine dayalı olarak üretilen sonuçlar).
isteyen şirketlerin sürdürülebilirliği Günümüz iş dünyasında stratejik
için ‘İş Zekası ve KDS’ler’ önemli bir ve kritik bir öneme sahip ‘İş Zekası
teknolojik yatırım olarak önplana çıkı- ve KDS’ler’, kuruluşların verimliliğini,
yor. Sadece şirketler için değil, karar rekabet güçlerini artırmak ve başa-
vericiler için de birçok fayda sunan rılı bir şekilde ilerlemek için gerekli
‘İş Zekası ve KDS’ler, karar vericile- olan veri tabanlı bilgileri sağlıyor. Bu
rin karar verme sürecinde yaptıkları; nedenle, işletmelerin bu teknolojilere
kendini iyi ifade edememe, kendine yatırım yapmaları ve onları etkin bir
aşırı güven, yeniliği ve önceliği bilme- şekilde kullanmaları kritik önemde.

Nisan 2024 KobiEfor Dijital 5