Page 79 - KobiEfor_Agustos_2018

mal Dervifl programlar›na benzetiyorum. ‘‹stanbul meye ‘dur’ diyecektir. Türkiye’nin yeniden makro
Yaklafl›m›’ uygulanm›flt›. Çok say›da firma yeniden istikrar› yani fiyat/finansal istikrar› sa¤layacak 1
yap›land›rm›fl ve bankalar sermayenlendirilmiflti. y›ll›k program uygulay›p ondan sonra yeniden yüz-
fiimdi ise makro ekonomik istikrar› sa¤layacak bel- de 4-5’lerde sürdürülebilir büyüme politikas› olufl-
ki bir ‘Ankara Yaklafl›m›’ yap›land›r›lmal›. Bankala- turulmal›. Hayata geçirece¤imiz reformlar da bü-
r›n rasyolar› geçici olarak esnetilmeli. Zira serma- yümeyi yukar› ç›karacakt›r.
ye art›r›m› flimdilik zor gözüküyor. Bunlar› yapma-
dan Türkiye’nin makro ekonomik dengeleri sa¤la- KobiEfor: Kurda tahmininiz nedir, yukar› m›
mas› çok kolay de¤il. afla¤› yönlü bir geliflme mi bekliyorsunuz?
Can Fuat Gürlesel: Dolar kurunun 5.00’e doku-
KobiEfor: Yurtd›fl› kaynakl› ‘kriz’ söylemleri naca¤›n› görece¤iz. fiu andaki 4.80-4.90 band› ara
neyi yans›t›yor peki? bir durum. Piyasalar ya ifllerin iyiye gitti¤i kanaati-
Can Fuat Gürlesel: fiahsen ben yurtd›fl› kaynakl› ne inan›p 4.50-4.70 band›na kuru çekebilir, ya da
bir kriz beklemiyorum. Ticarette korumac›l›k bir s›- beklentiler karfl›lanmaz ise 5.00 band›n›n üzerine
k›nt› yarat›r m›? Belki. Ama ABD’deki faiz art›fl kay- ç›kacakt›r. Beklentilerin bofla ç›kmas› s›çrama ya-
nakl› bir kriz senaryosu olursa dünyan›n geri kala- ratabilir. Merkez Bankas›’n›n flu anda tek bafl›na
n›nda ciddi bir kriz olaca¤›n› da yads›may›z. Böylesi faiz art›r›m› da ifle yaram›yor. Ac› ama ülke olarak
bir geliflmede Türkiye olarak biz yine kendi krizimize yüksek enflasyon, yüksek kur ve yüksek faiz sar-
bahane bulmufl oluruz. Dolay›s›yla iflin özünde yurt- mal›na girdik. 1998’de de durumumuz buydu. Oysa
d›fl›nda bir krize yakalanmadan önlemler al›nmal›. flu anda dünyada enflasyon yok, faizler düflük. Do-
Çünkü Türkiye flu anda krize çok yak›n bir eflikte. lay›s›yla Türkiye bu sürece düflük yo¤unlukla girdi.
E¤er ekonomi politikalar›na iliflkin bir yaklafl›m ol- E¤er FED’in faizi 2008’lerdeki gibi 6-8 olursa enf-
maz, mevcut politikalarla devam edersek en lasyon 3-4’e ulafl›r ve bizde ise yüzde 50-
fazla Eylül ve Ekim’e kadar dayanabiliriz. Can 60’lara s›çrar. Bizi bu oranlardan ko-
Reel sektörden bafllayacak s›k›nt› Fuat Gürlesel: ruyan dünyan›n kendi konjonktü-
bankalar› etkileyecektir. “Dolar kurunun 5.00’e rüdür. Bir gerçeklik de; bu du-
dokunaca¤›n› görece¤iz. rum, buradan acil ç›kma stra-
KobiEfor: fiu anda büyümenin fiu andaki 4.80-4.90 band› tejisini geciktiriyor. Ne olacak-
niteli¤ini nas›l buluyorsunuz? ara bir durum. Piyasalar ya t›r? Reel sektör kendini koru-
Can Fuat Gürlesel: AK Parti ifllerin iyiye gitti¤i kanaatine mak için ürün ve hizmetlerine
ekonomi yönetimi içinde önemli inan›p 4.50-4.70 band›na kuru zam yapacakt›r.
k›r›lma oldu. Ali Babacan ve Meh- çekebilir, ya da beklentiler
met fiimflek fiyat ve finansal istik- karfl›lanmaz ise 5.00 KobiEfor: Döviz kurunun
rar› gözeten büyüme modelini 2012 band›n›n üzerine etkilerini hangi
ve 2013’e kadar kulland›. O sistem ç›kacakt›r.” sektörlerde bekliyorsunuz?
Türkiye’yi iç ve d›fl floklara karfl› koru- Can Fuat Gürlesel: Döviz geliri ol-
yordu. Fakat flu anda yeni bir ekol var. S›n›r- mayan, ihracat yapmayan ve döviz borcu
lamalarla de¤il tamamen arz yanl›s› bir üretim ar- alm›fl olan 3-4 tane sektör var. Birincisi inflaat sek-
t›fl›yla çok daha h›zl› bir büyüme öngörülüyor. Ama törü ve gayrimenkuldür. ‹nflaat sektörünün yurtiçi
bu yeni dönemde de üretim yok. Gerçi üretim için ve yurtd›fl›ndan ald›¤› döviz borcunun büyüklü¤ü 40
kaynak da yok. Sa¤lanan kaynak ‘enflasyonla’ sa¤- milyar dolar. Gayrimenkul gelifltiricilerin ald›¤›
lan›yor. Dolay›s›yla hükümet üretim sürecini istese borç ise 13 milyar dolar. Bu sektörlerin döviz geliri
de piyasalardaki koflullar üretim için uygun de¤il. yok. Konutlar› TL’den sat›yor. fiu anda sektör tem-
Halen daha hizmet, gayrimenkul, inflaat sektörü silcileri döviz bulam›yor. ‹kinci sektör ise enerjidir.
a¤›rl›kl› gidiyoruz. Üretim ekonomisi koflullar› kay- Borcu 40 milyar dolar. Nisan ve May›s ay›ndaki yük-
bolmufl durumda. Büyümeye iliflkin arada bir nok- sek cari a盤› döviz rezervlerini kullanarak ödedik.
tay› belirtmekte fayda var; 15 Temmuz sonras› Kre- Haziran’da öyle oldu. Sektörel olarak k›r›lma bek-
di Garanti Fonu’nun devreye al›nmas› büyüme mo- ledi¤im sektör inflaatt›r. 300 bin kiflinin yat›r›mc› ol-
deli için do¤ru bir karard› ama en fazla 1 y›l sürdü- du¤u sektörde ciddi bir konsolidasyon bekliyorum.
rülmesi gerekiyordu. Ama seçimler nedeniyle bu Mali yap›s› iyi olan firmalar›n bu dönem iyi olma-
program kal›c› hale geldi. H›zl› büyüme rakamlar›- yanlar› sat›n alaca¤›n› düflünüyorum. Tam bir k›r›l-
na ulafl›ld› ama cari aç›k, enflasyon, bütçe a盤› ola- ma olmaz. Zira AK Parti iktidar›n›n finansman mo-
rak artç›lar› gelmeye bafllad›. Bu veriler de büyü- deli inflaat sektörüdür. Bütün kaynaklar buradan
meyi ‘sürdürülebilir’ olmaktan uzaklaflt›r›yor. Ön- sa¤lanmaya çal›fl›l›yor. Dolay›s›yla ekonominin ka-
lem al›nmaz ise bence piyasa bu enflasyonist büyü- rar vericileri sektöre direkt el atacakt›r.

A€ustos 2018 KobiEfor 79