Page 73 - KobiEfor_Aralik_2018
P. 73
Kobifor: Türkiye, bu koflullarda dünyan›n di¤er kar›ndan feragat etmek zorunda. TL, bundan son-
ülkelerinden daha a¤›r bir fatura ödeyebilir mi? ra da de¤er kaybetmek zorunda. Türkiye’nin üreti-
Abdurrahman Y›ld›r›m: Ekonomide 2008 ve ci olmas›n›n yolu da buradan geçiyor. fiu anda 5.5-
2009’da d›fl etki ile içine girmifl oldu¤umuz bir da- 6 band›nda olan dolar kurunun yönü tekrar yukar›
ralma sözkonusuydu. Hane halk› ve flirketlere bü- do¤ru olacakt›r. Bu y›l›n ilk yar›s› m› olur, ikinci
yük bir tahribat› olmad›. Kur yoluyla da büyük kay›p- çeyrek mi bilemiyoruz. Kur enflasyondan daha
lar olmad›. Servet zenginleflmesi sa¤lad›. Biz ülke yükse¤e ç›kacak.
olarak krizden süratle ç›kt›k, h›zl› büyüdük. fiu anda
zorlu¤umuzun as›l tohumlar› da 2010-2011 ve 2012 Önümüzdeki dönem için bankalarda risk
y›llar›nda at›ld›. O dönem ald›¤›m›z d›fl kaynaklar ve bekliyor musunuz?
borçlar neden oldu. Yapt›¤›m›z borçla büyümek ol- Abdurrahman Y›ld›r›m: Ekonominin bir zorluk
du, o modelin sa¤l›ks›z oldu¤u da bugün net olarak yaflad›¤› kesin. Bu zorlu¤un bir göstergesi borçla-
ortaya ç›k›yor. Çünkü kaynak üretim için kullan›l- r›n artm›fl olmas›. Bu borcun döviz olmas› ve kurun
mad›. D›fl borç döviz kazanmayan sektörlere gitti. art›fl› s›k›nt›n›n nedeni. Enflasyon ve iflsizlik sorun-
‹nflaat gibi. Sonunda cari aç›k yoluyla döviz krizine lar› var. Ekonominin bu sorunlar› varken bankac›-
tutulduk. Ama sorunun kayna¤›nda flirketler var. l›¤›n bu sorunlardan ba¤›ms›z kalmas› mümkün
fiirketler afl›r› borçlu. Türkiye’nin döviz aç›k pozis- de¤il. Bankac›l›k da ekonominin ald›¤› yara kadar
yonundan kurtulmas› gerekiyor. Bunun yolu da ih- yaralan›r. Ama bankac›l›k sektörü reel sektör gibi
racattan geçiyor. Üretim olmal› ve bu üretim tüm de¤ildir, düzenlenir. Bir hasar varsa bu k›sa süre-
dünyaya yap›lmal›. de devlet taraf›ndan karfl›lan›r. Bu dönem tahsili
gecikmifl alacaklar›n büyüyece¤ini bekleyebiliriz.
Kobifor: Ekonominin bu koflullar›nda sektör Ama Hükümet’in gözü bu sektörde. Kamu banka-
öncelikleri ne olur? lar›na 11 milyar liral›k sermaye deste¤inin veril-
Abdurrahman Y›ld›r›m: Turizm sektörü ve ihra- mesi de bunun bir göstergesi. Özel sektöre de bu
cat aya¤› olan sektörler önemli bir potansiyel. Ha- sermaye deste¤i gerekebilir. Bu bankalar ya bu
z›r giyim ve konfeksiyon buna iyi bir örnek. Marka- dönem d›flar›dan ortak bulacaklar. Ya da kamu yi-
laflma aflamas›na geliyoruz. Önümüzdeki dönem ne devreye girecek.
ihracat› en fazla art›racak sektör haz›r giyimdir.
Daha sonra iyi bir planlama ve fark›ndal›k ile tu- Kobifor: Dengelenmenin istihdama etkisi
rizm sektörü gelir. Sektördeki potansiyeli rahatl›k- ne olur?
la 2’ye katlayabiliriz. Döviz kurlar›ndaki durum da Abdurrahman Y›ld›r›m: fioklar var. Bunun etki-
bunu gerekli k›l›yor. Ama ak›n ettiklerinde kapasi- sini istihdamda görece¤iz. ‹flsizlik yükselecek. Daha
te bulmalar› laz›m. TL’nin de¤er kayb›yla ilgili flu- flirketler bu tasarrufa gitmedi. Belki yeni y›lla birlik-
nu görmek laz›m. TL, 2011’den bu yana y›ll›k orta- te özellikle Hükümet’in politikalar› ve üretim konu-
lama de¤er kaybediyor. De¤er kayb›n›n getirdi¤i sunda kendi politikalar› netlefltikten sonra iflçi ç›-
avantaj; ihracat yapanlar döviz kazan›r. Bu devam karma, istihdam tasarruflar› ortaya ç›kabilir. Yeni
edecek. Döviz tüketenler ise daralmak, küçülmek, iflçi almayarak iflsizli¤in artmas›na yol aç›lacak.
Kobifor: Konkordatolar ekonominin suiistimal ödeme yapmas›n. Oysa herkes birbiriyle ilintili ve
edilmesine mi neden oldu? iliflkili. Alaca¤› var borcu var. O flirketlerden tah-
Abdurrahman Y›ld›r›m: Konkordato iki taraf› silat yapamayan di¤er flirketler de etkileniyor.
koruyan bir yöntem olmaktan ziyade flirketleri da- Onlar da o noktaya geliyor. Konkordato müesse-
ha sonras› borçluyu koruyan bir yap›. Alacaklara sini Dünya Bankas› istemiflti ve Türkiye de ç›kart-
dur diyen, alacaklar›n tahsilini adeta tam anla- t›. Kesinleflmifl flu anda 356 flirket var. Bu sürece
m›yla borçlunun insaf›na ve imkanlar›na b›rakan girmifl flirket say›s› çok daha fazla. Uygulamaya
bir uygulama. Türkiye flartlar›nda kimse cebinden girmeden herhalde bu sistemin yanl›fll›¤› görül-
ç›kar›p karfl›s›ndakine vermiyor. Konkordato bu medi. Bu haliyle zararl› oldu¤u görüldü. En ufak
haliyle Türkiye ekonomisi için yararl› de¤il. ‹fl yap- zorlu¤u gören konkordato müessesine s›¤›n›yor
ma biçimini temelden bozuyor. Çünkü rekabeti de ve haks›z rekabettir. Sonuca bak›nca sonuç olum-
bozuyor. Zincirin tamam›n›n içinde birkaç tane lu de¤il. Genel ekonominin aleyhine iflliyor. Kon-
halkan›n koptu¤unu düflünün. Bu zincirin art›k bir kordato ilan edenlerin de uzun vadede lehine ola-
önemi kalmaz. Bir sektörün içinde düflünün baz› ca¤›na düflünmüyorum. Önemli flirketler buna s›-
firmalar konkordato ilan etsin di¤er flirketlere ¤›n›rsa o ekonomiden kimse sa¤ ç›kamaz.
Aral›k 2018 KobiEfor 73