Page 52 - KobiEfor_Ocak_2014

UZMAN Türkiye Ekonomisinde Büyüme ve
Küresel Rekabet

T ürkiye ekonomisinde 2013 y›l› kapa- den itibaren ve özellikle 2011 küresel krizin-
n›rken bakt›¤›m›zda iki ana bafll›kta
den sonra özellefltirme piyasas› durgunlu¤a
konuyu de¤erlendirmek mümkündür.
girmifltir.
Birincisi büyümedir. ‹kinci pencere ise
dir. B‹ST’te yabanc› yat›r›m pay› ortalama
küresel rekabette nerede oldu¤umu- Borsa s›cak paran›n ilgi odaklar›ndan biri-
zun sorgulanmas›d›r. Ekonominin büyümesi yüzde 62’dir. Bu halen s›¤ olan B‹ST için bir
aç›s›ndan bakt›¤›m›zda; 2001 y›l›nda ülkenin risk oluflturmaktad›r. 2013 y›l› içinde Gezi
yaflad›¤› büyük ekonomik kriz ve sonras› ya- Park› ve y›l›n sonlar›nda patlak veren yol-
flanan ekonomi program› dizayn› ve sonraki suzluk operasyonlar› bu ba¤lamda kayg› ve-
y›llara akan uygulamas› ile ivme, denge ve rici geliflmeler olmufltur. Türkiye’nin jeopo-
finansal yap›n›n yeniden düzenlenerek güç- litik konumunun getirdi¤i güçlükler ve dört
lendirilmesi sa¤lanm›flt›r. Program uygulama bir taraf›ndaki istikrars›zl›k ve yüksek atefl
sürecinde 2008’de yaflanan ve dünyada kü- elbette risklerini artt›ran unsurlardan biridir.
resel finansman krizi olarak ortaya ç›kan k›- Türkiye yeni y›lla birlikte bir seçim marato-
r›lmada da ülke ekonomisinin di¤er ülkelere nuna girmektedir. Seçim dönemlerinin para
göre ayakta kalabilmesini ve öne ç›kmas›n› politikalar›ndaki etkisi her zaman geniflleme
sa¤lam›flt›r. 2002 y›l›nda yüzde 6.2 ve son- yönünde olmufltur. D›fl politik risklere iç si-
ras›nda s›rayla 5.3 - 9.4 - 8.4 - 6.9 - 4.7 - yasi sürecinde mutlaka bu ba¤lamda etkile-
0.7 - (-4.8) - 9.2 - 8.8 ve 2012’de 2.2 büyü- ri kaç›n›lmaz gözükmektedir. FED’in varl›k
yen ekonomi vard›r. 2008 y›l›na kadar geçen al›m›n› s›n›rlayan kararlar› kuflkusuz alan›
dönem dünyada olumlu trendlerin ortalama daraltm›flt›r.
yüzde 5 büyüme ortam›n›n geliflen ekonomi- Ülkenin ekonomik performans›ndan söze-
A. HAMD‹ DO⁄AN leri olumlu destekledi¤i bir dönem olmufltur. derken k›yaslama aç›s›ndan foto¤rafa bak-
Türkiye kurgusu güçlü finansal yap›s› ve makta yarar vard›r. Bunun en önemli göster-
KalDer ekonomi program›n›n arkas›ndaki siyasi du- gelerinden biri de Dünya Ekonomik Forumu
ruflun güçlülü¤ü ile dünyada büyük büyüme WEF taraf›nda her y›l yay›nlanan Küresel Re-
Yönetim Kurulu Baflkan›
oranlar›n› yakalayan bir ülke konumuna gel- kabet Endeksi’dir. Temel gereklilikler, “Ve-
mifltir. Çin ile yar›flan büyüme rakamlar› ül- rimlilik Artt›r›c›lar ve ‹novasyon (Yenileflim)
keler krizlere girerken ekonominin güçlü ve Çeflitlilik Faktörleri” olarak 3 ana grupta
deste¤i olmufltur. Bu tablonun verdi¤i cesa- 12 alt kategoride yap›lan de¤erlendirmeler
ret ile 2023 hedefleri 500 milyar USD ihra- sonucu Türkiye’nin verimlilik odakl› ülkeler-
cat, 1 trilyon USD d›fl ticaret hacmi gibi he- den yenileflim odakl› ülkeler toplulu¤una ge-
Ülkenin defler ortaya konulmufltur. Halen 17 büyük çifl sürecinde oldu¤unu görüyoruz.
Türkiye olarak küresel rekabette neredeyiz?
ekonomi aras›nda yer alan Türkiye için 10
ilerlemesinde büyük ekonomi içinde olma öngörülmüfltür. Büyüme konusundaki geliflmeyle rekabet
dengesi ne durumda? Uzun y›llard›r 60’nc›
2013 y›l› tahminlerine göre ekonominin yüz-
afl›lacak engeller ve de 4 üzerinde büyüyece¤i düflünülmektedir. s›ralarda olan Türkiye Küresel Rekabet En-
Bakt›¤›m›zda 10 y›l ortalamas› (2003-2012)
deksi’nde büyük bir s›çrama yaparak 2012-
ulafl›lacak hedefler olarak yüzde 5.2 büyüdü¤ünü görmekteyiz. 13 y›l›nda 43. s›raya yükselmifltir. 12 faktör
aras›nda en baflar›l› puan› ise 5.3 ile ülke-
Türkiye ekonomisinin 10 y›lda 3 kat büyüdü-
aç›s›ndan art›k ¤ü ifade edilirken bilim çevrelerince yüzde ler aras›nda 15. s›rada oldu¤u “iç pazar bü-
63 oldu¤unu 2002’de 73 milyar olan ekono-
yüklü¤ü”dür. Türkiye’nin küresel krizden
“Türkiye minin 2012’de 118 milyar liraya ç›kt›¤›n› kifli di¤er ülkelere göre daha az etkilenmesinin
bafl›na milli gelirde ise enflasyon oran›ndan alt›nda rol oynayan faktörlerden biri de bu-
teknolojileri ar›nd›r›l›nca yüzde 43’lük büyüme oldu¤unu dur. Türkiye’nin öne geçmesindeki f›rsat›
ortaya koydular. Türkiye büyümüfltür. Kifli yaratan dengeyi koruyabilmesinin yan›s›ra
iyi kullanan de¤il, bafl› GSY‹H 2002’de 3492 USD’den 2012 so- önde olan baz› ülkelerdeki gerilemedir.
nunda 10.500 USD’› aflm›flt›r. Ancak gelir da- 2011 y›l› birçok ülke için küresel krizden
üreten bir ülke ¤›l›m›ndaki çarp›kl›k devam etmektedir. kaynaklanan bir k›r›l›m noktas› olmufltur.
Bu büyümeye karfl›n Türk ekonomisinin k›r›l- Rekabet pazar›ndaki s›ralar› da kaym›flt›r.
olma’’ zorundad›r. ganl›¤› “Cari aç›k” olarak tan›mland›. Cari Sürdürülebilir bir kalk›nma, istikrarl› ve
aç›k ile büyüme aras›ndaki iliflki, büyümenin dengeli bir sürecin sonunda gerçekleflti¤ini
Bir taraftan dengeli ihracat/ ithalat ba¤lant›s› ile iliflkilendi. Sa- gördü¤ümüz bir sonuçtur. Dalgalanmalarda
nayimizin ithal ara mal› kullan›m› oran›n›n dönemsel s›çramalar yerine kal›c› tablolar
kalk›nma, yüzde 70’e ç›kt›¤› bu dönemde ara mal› üre- oluflturmak önemlidir. Küresel rekabet en-
ticileri için zorluklar belirdi. ‹hracat için ger- deksi bize göstermifltir ki yaln›zca baflkala-
di¤er yandan çekçi kur politikas› talebi bask›lar›na karfl›n r›n›n gerilemesi de¤il, sizin kendinizin ger-
tasar›mda MB bu politikas›ndan vazgeçmedi. MB Bafl- çeklefltirdi¤i ilerlemeler kal›c›l›¤› sa¤lar.
Uluslararas› piyasalardaki iyilefltirmelere
kan› y›lsonu 1.92 kur söylemleri ile kararl›l›-
zenginleflen ve ¤›n› 2013’ün sonuna kadar tafl›d›. Günlük karfl› yerinizi öne çekebilmek için ataklar›-
döviz sat›fllar› ile tutulmaya çal›fl›lan yükse-
n›z› sürdürmek gerekir. Yol haritas›nda iyi-
yenileflime f›rsat lifllerin baflka faktörlerin de etkisiyle t›rman- lefltirmeleri ve öncelikleri stratejik anlamda
may› önleyemedi¤i görülüyor.
yeniden planlama gere¤i vard›r. Sürdürüle-
veren aç›l›ma ve Cari aç›k artarken ülke borçlanabilme yete- bilirli¤in esas› sürekliliktir.
ne¤i ile sürdürülebilirli¤i korumak için gide-
Türkiye 10 y›l› geride b›rakt›¤› ekonomi sü-
politikalara rek zorlaflan ve daralan finans piyasalar› recinde baflar›lara karfl› riskleri de yaflaya-
rak geliflime devam etmifltir. 2013 büyüme-
gerçe¤i ile karfl› karfl›ya kalm›flt›r. Peki son
kavuflmak 10 y›lda 350 milyar USD’a ulaflan bu aç›k nin sürdü¤ü y›llardan biri olmufltur. Ancak
nas›l kapat›ld›? 2002 y›l›nda 130 milyar USD
ülkenin ilerlemesinde afl›lacak engeller ve
durumundad›r. olan ülke d›fl borçlar›, 2012 sonunda 377 ulafl›lacak hedefler aç›s›ndan art›k “Türkiye
milyar USD’ye ç›kt›. Burada olumlu olan tek teknolojileri iyi kullanan de¤il, üreten bir
nokta GSY‹H içindeki pay›nda olan gerile- ülke olma’’ zorundad›r. Bir taraftan denge-
medir. Yüzde 56.2’den yüzde 42.8’e gerile- li kalk›nma, di¤er yandan tasar›mda zen-
mifltir. Özellefltirme ile dönemde 36.2 mil- ginleflen ve yenileflime f›rsat veren aç›l›ma
yar USD gelir elde edilmifltir. 2008 krizlerin- ve politikalara kavuflmak durumundad›r.
52 KobiEfor Ocak 2014