Page 44 - KobiEfor_Temmuz_2013

RAPOR

3 Bankac›l›k sisteminin proje
finansman› için teflvik edilmesi:
Ticari krediler noktas›nda talep s›k›nt›s›
olmayan mevcut bankac›l›k sisteminin, yukar›da
bahsetti¤imiz, ticari hayat için normal olan, ancak
bankac›l›¤›n mevcut çal›flma sistemine göre daha
fazla risk tafl›yan modele yönlendirilebilmesi için, pi-
yasa koflullar› içinde önerilen sistemin de teflvik
edilmesi gerekebilir. Bu noktada, ‘Melek Yat›r›mc›’la-
ra sermaye sa¤layan iflletmelerdeki uygulamadan
yola ç›karak, proje finansman›n›n, bankac›l›k sistemi
için, pozitif bir ayr›mc›l›kla teflvik edilmesi gibi uygu-
lamalar da düflünülebilir.

Kamu projelerinin finanse edilebilir
4 ölçeklere bölünmesi ve projelerin
gerçeklefltirilmesinde taban›n
geniflletilmesi:
Kamu projelerinin daha küçük ölçeklerde ihale
edilmesi, hem projeleri daha kolay finanse edilebilir
hale getirebilir, hem de ihaleleri daha genifl bir yel- rün bu yat›r›mlarda daha fazla rol üstlenmesi gere-
pazedeki iflletmelere açarak, kamunun ve projenin ¤ini do¤urmaktad›r. Ancak, bu yat›r›mlarda da, orta
gerçekleflmesinin riskini azaltabilir. Di¤er taraftan, büyüklükteki iflletmeler, büyük ölçek engeli ile kar-
ülkemizin gurur kayna¤› olan ve neredeyse çok k›sa fl›laflmaktad›r. Örne¤in, yak›n döneme kadar, özellik-
zaman dilimlerinde pefl pefle ilan edilen ve uygula- le enerji üretim tesisleri özellefltirmelerinde hakim
maya al›nan büyük ölçekli projeler, çok büyük dilim- olan anlay›fla ba¤l› olarak, küçük güçteki santraller
ler halinde de¤il, parçalanarak hayata geçirilerek, ül- teker teker sat›fla ç›kart›lm›fl ve piyasaya birçok ye-
kemizin bu yat›r›mlar› yapabilen güzide flirketlerinin ni oyuncu girebilmiflti. Yeni yaklafl›m ise, orta ve bü-
say›s›n›n artmas› sa¤lanmal›d›r. Bu strateji, gerek re- yük güçteki santralleri birlefltirerek, birkaç bin
fah›n adil paylafl›m›, gerekse büyümeyi alta do¤ru MW’l›k portföyler oluflturmak ve daha büyük yat›r›m-
yayarak, belirli bir teknolojik olgunlu¤a sahip, ancak c›lar› piyasaya almak fleklindedir. Yukar›da aç›klad›-
çok büyük projeler için yeterli kayna¤a henüz sahip ¤›m›z gerekçeler paralelinde, orta ölçekli yat›r›mc›la-
olamam›fl iflletmelerin de, ekonomiden daha fazla r›m›z için de f›rsat eflitli¤i sa¤lanmas› ve buna uygun
pay almalar›n›n yolunu açabilecektir. Bu durumda, portföylerin oluflturulmas› oldukça önemlidir.
söz konusu iflletmelerin de finanse edebilece¤i yap›-
lar›n yayg›nlaflt›r›lmas›yla, büyümenin, özellikle be- 6 Büyük ölçekli portföy
lirli büyüklükteki projelerde, belirli say›da iflletme özellefltirmelerinde, kademeli
üzerinden de¤il, daha dengeli flekilde hayata geçiril- uygulama
mesi sa¤lanacakt›r. Bunun yan› s›ra, yine özellikle Yine burada, büyük ölçekli portföy özellefltir-
büyük ölçekli projelerde, daha fazla yat›r›mc›n›n pro- melerinde, bildi¤iniz üzere kamunun elindeki hisse-
je yapma yetene¤ini artt›rmas›, buna ba¤l› olarak lerin tamam› blok yöntemle elden ç›kar›lmaktad›r.
uluslararas› arenada da söz sahibi olmalar›n›n önü- Bunun yerine, kademeli bir hisse devri opsiyonu da
nün aç›lmas› mümkün olabilecektir. Ayr›ca, bu tür göz önünde bulundurulabilir. Bu uygulamayla, ka-
ihalelere teklif sunan konsorsiyumlarda, bir orta¤›n mu-özel sektör ortakl›¤› bir müddet daha devam et-
ifl bitirmesinin yeterli görülmesi ve bu yolla daha ge- mifl olacakt›r. AB ülkelerindeki büyük özellefltirme-
nifl kat›l›ml› konsorsiyumlara imkan tan›nmas›, refa- lerde de, bu flekildeki uygulamalara s›kl›kla rastla-
h›n yayg›nlaflt›r›lmas›na hizmet edecektir. Bu strate- mak mümkündür. Ve son olarak;
ji, büyümenin s›n›rl› say›daki iflletmeye ba¤l› olmas›-
n›n getirebilece¤i risklerin azalt›lmas› ve daha az Kamu-özel sektör iflbirliklerinin
riskle proje ortaya konulmas› aç›s›ndan, oldukça 7 daha fazla etkin k›l›nmas›:
önemlidir. Ülkemizin, orta ve uzun vadeli büyüme
hedeflerini yakalayabilmesi için, yeterli serma-
Enerji yat›r›mlar›nda, ye birikimi oluflmas›na da katk› sa¤lamak amac›yla,
5 orta büyüklükteki iflletmelerin de özel sektörün tek bafl›na girmeyece¤i alanlardaki
önünün aç›lmas›: büyük yat›r›mlar ve altyap› projelerinde, daha makul
Bildi¤iniz gibi, ülkemizde 2023’e kadar proje büyüklükleriyle, kamu–özel sektör iflbirlikleri-
enerji yat›r›mlar›n›n yaklafl›k 150 milyar dolara ulafl- nin etkinlikle yap›lmas› ve önündeki mevzuat engel-
mas› beklenmektedir. Bir enerji krizinin yaflanmama- lerinin kald›r›larak, sürecin h›zland›r›lmas›n›n gerekli
s› için, öngörülen bu yat›r›m büyüklü¤ü, özel sektö- oldu¤unu düflünüyoruz.”

44 KobiEfor Temmuz 2013