Page 163 - KobiEfor_Nisan_2013

UZMAN Geliflmifllik ve Medeniyet

G eliflmiflli¤in ölçüsü nedir diye Yaya geçidinde karfl›dan karfl›ya
sorsak acaba akl›n›za neler
geçmek istiyorsunuz ama arabalar
gelir? Kifli bafl›na düflen y›ll›k
gelir, araba, ev, kullan›lan su, elek- size izin vermedi¤i gibi yaya çizgile-
rini iflaret etti¤inizde sürücülere,
trik miktar›, okuma-yazma oran›, azar bile iflitiyorsunuz...
çocuk say›s› belki de akl›m›za ilk Bankadas›n›z ve s›ran›z› bekliyorsu-
gelenlerdir. nuz ve tam size s›ra gelmifl, bir an-
Sayd›klar›m›z önemlidir ve birçok da bankan›n telefonu çal›yor ve me-
anlamda geliflmiflli¤in somut gös- mur han›m veya bey, sizi yok saya-
tergeleri olarak kabul edilebilirler. rak telefonda konuflmaya bafll›yor;
Hatta AB ülkeleri, kendi yaflam öl- siz ise beklerken “ya sab›r” çekiyor-
çütleri ile bizleri k›yas ettiklerinde sunuz…
bizim standartlar›n onlar›n ki yan›n- Bu ve buna benzer örnekler o kadar
da güdük kald›¤› konusunda hemfi- çok ki. Her alanda bu tür sayg›s›zl›k
kir olabiliriz. ve hatta ihlaller yaflanmakta. Yine,
Son günlerde gazetelerde dünya geçen gün bir restoranda üç erkek
zenginleri aras›na belirli say›da ve üç kad›n›n oldu¤u bir masada
Türk’ün girmesi de baflka di¤er bir bir kad›n “Bu kadar erke¤in oldu¤u
Prof. Dr. ölçü olabilir geliflmifllik ve hatta ortamda sigaram› yakacak erkek
ça¤dafll›k ölçüsü olarak… yok mu, kibarl›k nerede kald›?” de-
TURGAY B‹ÇER Bunlar çok de¤erli, o kadar önemli; yip sigaras›n› erkeklere yakt›rmak
turgay@marmara.edu.tr hatta gurur kayna¤›d›r da bizler için… için sitem ediyor…
Bizler de kendi standartlar›m›z› be- Otobüs, metrobüs duraklar›nda
lirlemek için baflkalar›n›n sahip ol- araçlara binmek için verilen müca-
duklar› ile kendimizde olanlar› k›- dele bir baflka komedi. O kadar s›-
yaslayarak nerede ve ne kadar ol- ra beklersiniz ama bir baflkas› sizi
du¤umuzu belirlemekteyiz. Aram›z- iterek önünüze geçer ve sizden ön-
daki araba, ev, para, statü, yaflad›- ce kendini içeri atmaya çal›fl›r.
¤› mahalle, semt, itibar v.s. gibi un- ‹nsan›n insan olmas›nda hem kendi
surlarla k›yas ederek bir anlamda hem de toplumsal kurallara uyup
baflar›m›z› somutlaflt›rmaya çal›fl›r- uymamas›, baflkalar›na ve kurallara
ken bir anlamda da mutsuzluklar›- sayg› asl›nda bir medeniyet ve in-
m›z› veya baflar›s›zl›klar›m›z› belirle- sanl›k sorunudur…
Medeniyet mifl oluruz asl›nda. Sözün senet yerine geçti¤i, k›rm›z›
çok fleye sahip Bunlar kadar önemli ve belki de da- ›fl›kta duruldu¤u, hakkaniyetin ve li-
ha önemli olan; fazla önemsememiz yakatin geçerli oldu¤u, herkesin
olmak de¤il, gereken geliflmifllik ölçüsü ise top- hakk›na raz› gösterdi¤i, kapkaç›n,
insan olmas›n› lum kurallar›na ne kadar uyup uya- h›rs›zl›¤›n olmad›¤›, dinlemeyi bilen
mad›¤›m›zd›r; dolay›s›yla “say- ve birbirine sayg› duyan bir toplum
baflarabilmekte g›”d›r… herhalde en geliflmifl ve medeni bir
yat›yor. Erken kalkm›fl, havaalan›na gitmifl, toplum olacakt›r.
Hem sonra bunun için milyon dolar-
uça¤›n›z› kaç›rmamak için erken
Geliflmifllik ise gelmifl ve kuyrukta bekleyip içeri l›k bütçelere hiç gerek duyulmuyor.
maddi girmek istiyorsunuz ama baz›lar› Biraz vicdan, biraz ak›l ve sa¤duyu
geliyor ve telaflla “Uça¤›m flimdi
ve biraz da ar duygusu yeter de ar-
özelliklerden kalkmak üzere, izin verir misiniz?” tar bile…
diyerek öne geçiyor; sizi ve kuyruk- As›l geliflmifllik ölçüsü ise kurallara
daha çok taki herkesi yok say›yor. Mecburen uymakta ve sayg›da yatmakta. ‹n-
“insan›n” bir-iki izin veriyorsunuz ama uya- san kendi ile ne kadar bar›fl›k ya-
n›klar o kadar çok ki ifli acil olanla- flarsa ve bu iç bar›fl›n› çevresine ya-
yaflam›n r›n ard› arkas› kesilmiyor. Biraz da- yarsa o kadar mutlu ve o kadar da
merkezinde ha duyarl› davran›p erken kalkmak baflar›l›d›r asl›nda…
ifllerine gelmiyor. Biliyorlar ki birisi Medeniyet çok fleye sahip olmak
oldu¤u ac›yacak ve “tamam” diyecek… de¤il, insan olmas›n› baflarabilmek-
bir düzende Dolmufl dura¤›ndas›n›z dolmufl bek- te yat›yor. Geliflmifllik ise maddi
liyorsunuz. Önünüzdeki kifli izin al- özelliklerden daha çok “insan›n”
yat›yor. madan sigara yak›yor ve siz sigara yaflam›n merkezinde oldu¤u bir dü-
içmedi¤iniz için duman›ndan rahat- zende yat›yor…
s›z oluyorsunuz. Umar›m bir gün bunu da baflar›r›z…

164 KobiEfor Nisan 2013