Page 78 - KobiEfor_Ocak_2013

Jeopolitik Kitab› ve

MÜJGAN SUVER
Marmara Grubu Vakf› AB ve Düflündürdükleri
‹nsan Haklar› Platformu
Baflkan›

D evletleri, toplumlar› ve tüm insanl›¤› önümüzdeki gilerinin ana nedenlerinden biri olarak gösterilmektedir.
y›llarda nas›l bir gelecek bekliyor? Küreselleflen
Türkiye’nin devlet adamlar› ve politikac›lar› aras›nda jeopo-
dünyam›zda güçlü devletler ve onlar›n politikalar›
litik terimini ilk kullanan, görüfllerini aç›k bir flekilde dile ge-
bölgemizde hangi de¤iflimlere neden olabilir? Bu
de¤iflimler bölgemizin sosyo-ekonomik, politik ge- tiren kifli Türkiye’nin kurucusu Atatürk’tür.
Atatürk Türkiye’nin jeopolitik yerini Avrasya olarak belir-
liflmelerini, yönetimlerini nas›l etkiler? Gelecek ile ilgili me- lemifltir. Rusya ile iliflkilere büyük önem vermesine ra¤men
rak etti¤imiz bütün bu sorular›n kapsaml› cevaplara ihtiyaç- ülkesinin Sovyetleflmesine asla izin vermemifltir. Kapita-
lar› vard›r. lizmle sosyalizm aras›nda orta yol tutan, tarafs›z bir devlet
TÜYAP 2012 Kitap Fuar›’nda Bab›âli Kültür Yay›nlar›’n›n politikas› izlemifltir. Siyasi ve ideolojik aç›dan z›t iki sistem
yay›nlad›¤›, de¤erli Bilim Adam› ve Azerbaycan Cumhurbafl- aras›nda manevralar yaparak Türkler’in milli varl›¤›n› ve ba-
kan› Yard›mc›s› Prof.Dr. Ali Hasanov’un yazd›¤› ‘Jeopolitik’ ¤›ms›zl›¤›n› muhafaza eden, gelifltiren, fikir ve e¤ilim yönüy-
isimli kitap, bütün bu sorulara cevap oluflturacak temel bil- le ça¤dafl bir Avrupa Türkiyesi’ni hedef alm›flt›r.
gileri okuyucuya sunuyor. Uluslararas› kaynaklara ve arafl- Ülkemizde de jeopolitik alanda genifl çapl› araflt›rmalar
t›rmalara dayanarak yaz›lan eserde, jeopoliti¤in geliflim ta- yap›lmas› gere¤i vard›r. Bu araflt›rmalarda ulusal güvenlik
rihi, klasik ve güncel k›ta Avrupas› ve ‹ngiliz Amerikan je- konular›n›n tespiti, milli ç›karlar›n temini ve muhafazas›, iç
opoliti¤i, SSCB, Japonya, Çin ve Türkiye’nin jeopolitik görüfl ve d›fl tehditlerin belirlenmesi, güvenlik doktrinlerinin haz›r-
ve teorileri, jeopoliti¤in bilim olarak ortaya ç›k›fl›, flekillen- lanmas› gibi konularda siyaset ve bilim çevreleri, ilgili res-
mesi, modelleri, modern dünya düzeni ve jeopolitik gerçek- mi kurumlar genifl çapl› jeopolitik ve stratejik araflt›rmalar
lerini anlat›yor. Konuya yabanc› olanlar›n dahi anlayaca¤› yapmal›d›rlar. Devlet bu araflt›rmalar› teflvik etmeli, destek
temiz bir dil, sürükleyici, ak›c› bir anlat›mla yaz›lan kitapla vermeli, fon kaynaklar› oluflturmal›d›r. Ulusal kalk›nma ve
önümüze yeni kap›lar›n aç›ld›¤›n› görüyor ve olaylar› yorum- güvenlik konular›n›n, devlet politikas›n›n jeopolitik ve jeo-
larken yeni bir vizyon kazand›¤›m›z› anl›yoruz. Bu bilgiler stratejik kodlar›n›n, d›fl ve iç siyaset program›n›n, ulusal ç›-
yaln›z günümüzdeki olaylar› yorumlamam›z› de¤il, gelecek- karlar›n çerçevesinin belirlenmesi ve korunmas›n›n araflt›r›l-
te olabilecekleri de tahmin etmemizi, görebilmemizi sa¤l›- mas› ve tespit edilmesi gereklidir. Türkiye’nin jeopolitik ge-
yor. Kitab› okuyup ö¤rendikçe birçok yerinde durup ‘fiimdi lece¤ine iliflkin tahminler, olas› tehditler, do¤mas› muhte-
baz› olaylar› daha iyi anl›yorum’ dedirten bir kitap Jeopoli- mel sorunlarla bunlar›n giderilmesi yollar› ve di¤er konular
tik. Yine yaz›lanlardan anl›yoruz ki yirminci yüzy›l›n baflla- sürekli bir biçimde teorik ve pratik aç›lardan analiz edilerek
r›nda bilimsel temelleri at›lan, araflt›rma modelleri ve ilke- Türkiye’nin d›fl politikas› belirlenmelidir. Bu yap›lmad›¤›
leri belirlenen jeopolitik, günümüze kadar pek fazla de¤iflim takdirde günümüzde oldu¤u gibi her gelen siyasi parti ken-
geçirmeden devletleraras› iliflkileri etkilemeye devam et- di görüfl ve ideolojisi do¤rultusunda birbirine z›t yeni bir
mektedir. d›fl politika uygulamaya kalkar.
Günümüzde uluslararas› iliflkiler hala yeryüzünün zengin- Türkiye’nin yeni maceralara de¤il, ak›lc›, bilim temelinde
liklerini, jeopolitik imkânlar›n›, büyük ve güçlü devletler düflünülüp haz›rlanm›fl, istikrarl› stratejilere ihtiyac› vard›r.
aras›nda paylafl›lmas› temelinde kurulmufltur. Jeopoliti¤in 1000 y›ll›k devlet tecrübelerimizle bunu art›k anlad›¤›m›z›
objektif ve tarafs›z bir bilim alan› olarak geliflmesi insanl›- umar›m. ‘Derin Stratejilerin’ derinli¤inden ç›kabilmek için
¤›n ve kendilerine özgü ç›karlar› olan devletlerin gelece¤i yeni ac› tecrübelere ihtiyac›m›z yok! Söylenildi¤i gibi bölge-
için faydal› olabilirdi, ama görüyoruz ki günümüzde de je- sel lider ülke olman›n yolu ‘Derin Stratejilerden’ de¤il, sos-
opolitik, etki alanlar›n› geniflletmek ve uluslararas› iliflkile- yal ve ekonomik ba¤›ms›zl›ktan geçer. Enerjiye, teknolojiye
rini buna göre planlamak isteyen devlet adamlar›na, politi- olan d›fl ba¤›ml›l›¤›m›z› azaltmak için ak›lc› ve bilim teme-
kac›lar›na ak›l hocal›¤› yapmaya, yol göstermeye devam linde haz›rlanm›fl çözümlerden geçer. Nüfusun çoklu¤undan
ediyor. Baflka ülkelerin topraklar› günümüzde aç›kça iflgal de¤il, küresel düzeyde rekabet edebilecek e¤itimli nüfustan
edilmese bile politik, ekonomik, iletiflimsel ve sosyal araç- geçer. ‹flte Prof.Dr. Ali Hasanov’un kitab›n› okuduktan son-
larla kurulan bask›larla zay›f ülkeler sömürülmeye devam ra, vard›¤›m sonuçlar› birkaç paragrafta böyle özetleyebil-
ediliyor. dim. Politika ve stratejiden konuflanlar›n bu eseri bir baflu-
Araflt›rmac›lar, Türkler’in Osmanl›’dan Atatürk’e ve Cum- cu kitab› olarak, yanlar›ndan ay›rmamalar› gerekmektedir.
huriyet’e uzanan mekan görüflleri ve jeopolitik konusunda *JEOPOL‹T‹K- Prof.Dr. Ali Hasanov, Bab›ali Kültür Yay›nlar›.
herhangi bir yerli kayna¤a, yaz›l› belgeye ulaflman›n ne ya-
z›k ki mümkün olmad›¤›n› söylemektedirler. Türkler’in je-
opolitik hedef ve faaliyetleri eskiden beri dünya kamuoyu-
na hep Bat›l› ve Rus araflt›rmac›lar taraf›ndan sunulmufltur.
Bu nedenledir ki dünya kamuoyuna daha çok olumsuz bil-
giler, tek yönlü de¤erlendirme ve yorumlar sunulmufl, ger-
çe¤e pek uymayan bir izlenim oluflturulmufltur. Osmanl›lar
girdikleri bölgelerde yaln›zca yönetimi ele almak ve bölge
halk›n› vergilendirmekle yetiniyordu. Türklerin jeopolitik he-
defi ya mekan üzerinde tam bir egemenlik temin etmek, ya
da bu bölgeden çekilme fleklinde ortaya ç›km›flt›r. Bu tutum
araflt›rmac›lar taraf›ndan daha sonraki dönemlerdeki yenil-
Jeopolitik Yazar› Prof.Dr. Ali Hasonov, imza gününde
78 KobiEfor Ocak 2013 Müjgan ve Akkan Suver ile birlikte.