Page 46 - KobiEfor_Ocak_2013
P. 46
UZMAN 2012 Y›l› Ekonomide
Genel De¤erlendirme
2 012 y›l› 2008 y›l›nda bafllayan ve sal sorunlar›m›z aras›nda yer almaya devam
tüm dünyay› saran belki de bu den-
etmektedir. Kurlardaki avantaj ile faizin çek-
ti¤i s›cak para 2013’te de en kayg› verici k›-
li yayg›n ilk küresel krizin önemli
dönemlerinden birinin yafland›¤› bir
yat›r›m amaçl› gelecek sermaye ihtiyac›nda
y›l oldu. Ülkeler olarak, flirketler olarak dün- r›lganl›klardan biri olacakt›r. Oysa do¤rudan
ya bir küçülme sürecini yaflad›. ABD, AB ve oldu¤umuzu ve bunun büyümeye istihdama
hatta parlak baflar›lar› olan Uzakdo¤u ülke- katk›s› olaca¤›n› biliyoruz. 2011’de dünyan›n
lerinin sars›ld›¤› bir dönemde elbette ki Tür- en h›zl› büyüyen üç ülkesinden biri olan Tür-
kiye’de kaç›n›lmaz biçimde etkilendi. Bu kiye’de bir anlamda erken büyüme yorgun-
kriz, y›llarca iç krizlerle bo¤uflan ülkemizin lu¤una girmifltir. Büyüme ve yat›r›m ikilisi
yaflad›¤› d›fltan gelen kriz olma farkl›l›¤› ile birlikte dönen tekerlerdir. Ancak 2012 y›l›n›n
de tan›mland›. Bir taraftan Ortado¤u’da, di- flampiyonu borsa olunca, büyüyen sadece
¤er taraftan s›n›r ülkelerimizde yaflanan be- parasal göstergeler olur ve para politikalar›
lirsizlik ve süregelen savafl ortam›, k›saca öncelikli bir ekonomi yap›s› ortaya ç›kar. Bü-
yak›n co¤rafyadaki istikrars›zl›k 2012’de teh- yümeyen ekonomide vergi gelirleri düfler.
dit unsuru oluflturdu. Y›l› de¤erlendirirken 2013 kamu maliyesini zorlayacakt›r. Dolayl›
birkaç önemli parametre üzerinden ve ayr›n- vergilerin oran›n›n yüzde 80’e ulaflmas› ver-
t›larda de¤il genel çerçevede yapmak bizim gi tablosundaki bozuklu¤u yans›tmaktad›r.
aç›m›zdan do¤ru olacakt›r. 2012 y›l› siyasile- Di¤er yönden hazine de 120 milyar dolar
rimizin ve ekonomistlerin uzun bir süre ‘Gaz olarak alt›n ve döviz rezervi stoku istikrar ve
m›?’ ‘Fren mi?’ tart›flmalar› aras›nda yürür- dengeler için güvence göstergesidir.
A. HAMD‹ DO⁄AN ken birden uça¤›n burnunu kald›rmak zorun- Reel sektör büyümenin dinami¤i olmal›d›r.
lulu¤u ve kayg›s› duydu¤umuz bir y›lsonu Do¤ru sektörlerde yat›r›m ve büyüme do¤ru
KalDer perdesi ile kapanacak gibi görünüyor. hedeflere ulaflt›r›r. Çok fazla konut stoku ve
WEF Dünya Ekonomik Forumu 2012 Rapo- projesi büyümeyi s›n›rlayacak bir geliflmedir.
Yönetim Kurulu Baflkan› ru’na ve analizine göre ülkemiz rekabet s›ra- Faizlerdeki gerileme bugüne kadar ülkemizin
lamas›nda 59’uncu s›radan 43’üncü s›raya görmedi¤i noktalara inmektedir. Konut poli-
yükselen bir s›çray›fl› gerçeklefltirmifltir. Tür- tikas›nda dikkatli olunmal›d›r. 2008 krizinin
kiye 2012’de de krizde büyüyen ülkeler ara- bafllang›c›nda yaflanan mortgage patlamas›
s›nda yer alma baflar›s›n› göstermifltir. An- unutulmamal›d›r. fieffafl›k Endeksi’nde yol-
cak çabalara ra¤men yüzde 8’lik büyüme- suzlukta 54. s›rada olan bir ülkede flehir ya-
den, yüzde 3’e inifl, h›z› ve fark›n büyüklü¤ü p›land›r›lmalar›nda daha özenli davranma
nedeniyle yumuflak de¤il sars›c› olmufltur. sinyalleri al›nm›flt›r.
Y›l›n üçüncü çeyre¤inden itibaren piyasalar S›cak gündemli s›n›rlar› olan ülkelerle çevri-
ve ekonomimiz bu düflüflü kuvvetle alg›la- li Türkiye’de gerçek gündemi belirleme ve
m›flt›r. Ekonominin k›r›lganl›k noktas› olan yönlendirme zorlu¤u yaflanmaktad›r. 2023
cari aç›k artan ihracat›m›za karfl›n y›l içinde hedefleri yakalanabilir kan›s› bir y›l öncesine
azalm›flt›r. Büyümenin ihracatla gerçekleflti¤i göre afl›nmaktad›r. Bu hedeflere ulaflmak
ekonomik model de ithalat›n art›fl›n›n s›n›r- için ekonomimizin 1.5 kat daha büyümesi
lanmas› önemli ve baflar›labilir bir uygulama gerekmektedir. Küresel rekabette yenileflim
Türkiye oldu¤unu bize göstermifltir. Ancak, yüzde (inovasyon) ve sürdürülebilirlik kavramlar›
3’lük büyüme kalk›nma aç›s›ndan, istihdam
önplana ç›kmaktad›r. Verimlilik odakl› bir
aç›s›ndan asgari yüzde 7’leri yakalamak ekonomi yap›s›na sahip ekonomimizin orta
Hükümeti, noktas›nda olan Türkiye için s›k›nt›lar yara- gelir tuza¤›na girdi¤i teflhisinde birleflilmifl-
tacakt›r. Nitekim, iflsizlik oran›ndaki art›flla tir. Bir ölçüde AB gibi yüksek rekabet ve
yat›r›mc›s›, Eylül ay›nda hemen kendisini hissettirmifltir. teknoloji odakl› geliflmifl pazarlardan Orta
Bir baflka kayg› veren de¤iflim sanayinin Do¤u ve Afrika pazarlar›na süzülen ihracatç›-
finans kurumlar› GSMH içinde y›llara göre azalan pay›d›r. Bir lar›m›z›n ve üreticilerin nispeten kolay bu
dönem yüzde 24’e ç›km›fl olan sanayi pay› pazarlarda teknolojik geliflmeden kopmalar›
ve sivil toplum yüzde 15-16’ya gerilemifltir. Di¤er yandan olas›l›¤› gözard› edilmemesi gereken bir sü-
Türkiye’nin “yat›r›m yap›labilir ülkeler” ara- reçtir. Yaflam kalitesini yükseltme aray›fl›nda
kurulufllar› ile s›nda gösterilmesi gecikmifl bir karard›r. Ge- içinde bulundu¤umuz orta gelir tuza¤› en
cikme tan›m›n›n nedeni iç dengelerin inifle büyük tehditlerden birini oluflturmaktad›r.
birlikte tak›m geçti¤i bir döneme denk gelmesidir. Oysa Türkiye ileri teknolojili, ihracata dönük, yük-
baflar›l› bir ç›k›fl› 2011 y›l›nda yakalayan eko-
sek katmade¤erli bir üretim yap›s›na dönüfl-
oyunu nomi d›fl yat›r›m rüzgar›n› da alabilse tablo mek durumundad›r. 2012 y›l› bu süreçte s›-
k›nt›lar›n bafl gösterdi¤i ve f›rsatlar›n uzak-
bugün farkl› olabilirdi. Türkiye yüzde 14 olan
oynamal›d›r. iç tasarruf oran› düflüklü¤ü ile yat›r›m için fi- laflt›¤› bir y›l olmufltur. Ar-Ge pay›m›z›n he-
nans kaynaklar›nda s›k›nt› yaflayan bir eko-
nüz yüzde 1’e ulaflmad›¤› ve bunun 2/3’nün
2013 Toplam nomidir. WEF 2012 Türkiye Raporu’nda ifl kamuca yap›ld›¤› gerçe¤i iyilefltirme alanlar›-
dünyas›n›n önündeki engellerde birinci s›ra-
m›zdan biridir. Yap›lan çal›flmalara karfl›n
da fonlara eriflim güçlü¤ünü gösterilmifltir. al›nacak daha çok yol vard›r.
Kalite Yönetimi Borsa ise henüz halka arzlar cephesinde arz Bu dönemin az hasarla atlat›labilmesinde
volümü ve yararlanan kurulufl say›s› aç›s›n- özel sektörün kriz yönetimi deneyimi ve
zaman›d›r. dan bafllang›ç aflamas›ndad›r. ‹MKB Baflka- de¤iflimi, karar süreçlerini, h›zl› bir biçim-
n›’n›n aç›klamalar›na göre, 2012 arz toplam› de yapabilecek yönetim modellerini uygu-
50 milyon dolar düzeyindedir. Bu da sadece luyor olmas› ve siyasi istikrar baflar›da rol
bir büyük yat›r›ma eflde¤erdir. Arz maliyeti- oynayacakt›r. Kamuda ise tablonun bütü-
nin arz toplam›n›n yüzde 8’i gibi yüksek ora- nünü görme yetkisi önemlidir. Türkiye Hü-
n› ve fleffaflaflma sorunlar› alternatif kaynak- kümeti, yat›r›mc›s›, finans kurumlar› ve si-
lara ulaflmay›, büyümeyi etkileyen nedenler vil toplum kurulufllar› ile birlikte tak›m
aras›nda yer almaktad›r. Kay›td›fl› sorunlar oyunu oynamal›d›r. 2013 Toplam Kalite Yö-
t›pk› yüksek vergi oranlar› gibi vergide yap›- netimi zaman›d›r.
46 KobiEfor Ocak 2013
