Page 152 - KobiEfor_Ocak_2013

Sa¤l›k

Kot Beyazlat›rken Yaflam› Kararanlar:
Kot Tafllamac›lar›

ve Silikozis

Dan›flman›m›z ve Yazar›m›z Dr. Gülsemin Gülo¤lu,
Amerikan Hastanesi Gö¤üs Hastal›klar›, Alerji ve
Dr. Gülsemin Gülo¤lu
‹mmünoloji Bölümü’nden Dr. Leyla Pur Özyi¤it ile guloglu_g@yahoo.com
silikozis üzerine konufltu.

Silikozis nedir? Belirtileri neler?
Klasik silikozis ilk olarak 18. yüz- Özellikle akci¤erleri etkileyen bu
y›lda tafl oca¤›, tünel ve di¤er maden hastal›k bir süre belirti vermeksizin sin-
iflçilerinin silisyum tozlar›n› soluma- sice ilerliyor. Akci¤er dokusundaki de¤i-
lar› sonucu geliflen nispeten yavafl fliklikler zamanla nefes darl›¤› ve yet-
seyirli bir akci¤er hastal›¤› olarak ta- mezli¤i, öksürük, halsizlik, gö¤üs a¤r›s›,
n›mlan›yor. Hastal›k akci¤erdeki ko- kilo kayb›, kan tükürme gibi belirtiler
ruyucu mekanizmalar› zay›flatt›¤› için gösteriyor. Bütün bu belirtiler genellikle
tüberküloz (verem) ve akci¤er kanse- ilerlemifl vakalarda ortaya ç›kt›¤› için
ri geliflme riskini artt›r›yor. Belli bir hastal›¤›n teflhisinde gecikmeye neden
dönemden sonra iflçi o iflten ayr›lsa, oluyor.
yani temas ortadan kalksa bile has-
tal›k ilerleyebiliyor. Solunan toza Ne s›kl›kla görülmekte?
karfl› vücut ba¤›fl›kl›k sisteminin ver- Çal›flma Bakanl›¤› kay›tlar›nda, ülke-
di¤i afl›r› cevaba ba¤l› olarak akci- mizde 1388 iflçi silikoz hastas› olarak
¤erler süngersi yap›lar›n› ve soluma gözüküyor. Ancak önemli say›da kay›t-
fonksiyonlar›n› kaybediyorlar, fibro- s›z, göçmen iflçinin de bu atölyelerde
zis denilen bir çeflit kat›laflma ger- çal›flm›fl olmas› rakam›n çok daha bü-
çeklefliyor, sonras›nda kiflide geliflen Dr. Leyla yük olabilece¤ini düflündürüyor. Bu
solunum yetmezli¤i ölüme neden Pur Özyi¤it hastal›k, ülkemizde bugüne kadar bili-
olabiliyor. nen, 50 genç eriflkinin yaflam›n› nefes-
Kot kumlamaya ba¤l› silikozis ise klasik olandan da siz b›rakarak sonland›rd›. Hasta iflçilerden ö¤rendi¤imiz
daha korkutucu bir hastal›k, dünyada ilk defa ülkemizde, teflhis konmadan ölen iflçi say›lar›n›n da fazla oldu¤u...
Erzurum’da 2005 y›l›nda bildiriliyor. Kot tafllama, kotlara
eskitilmifl görünüm verilmesi için kumun kuru hava kom- Silikozis önlenebilir mi?
presörleriyle kumafl›n yüzeyine tutularak afl›nd›r›lmas› ifl- Evet, silikozis tamamen önlenebilir bir hastal›kt›r. An-
lemine verilen isim. Bu iflleme geliflmifl ülkelerde ancak cak mevcut basit maskeler koruma sa¤lamaz. Bu ifllem,
özel koflullar sa¤lanarak makinelerle yap›labiliyor. Ancak özel, hiç hava geçirmeyen k›yafetler içinde ya da tamamen
ülkemizde yaflanan bu durumun kayna¤› olan kumlama makineleflmifl sistemlerde yap›lmal› ayn› zamanda kumla-
atölyelerinde ise sigortas›z, kötü koflullarda ortalama 12 ma yap›lan alandan toz yay›lmas› engellenmelidir.
saat çal›flt›r›lan iflçiler makinelerin yerini al›yorlar. Bu iflte
kullan›lan özel kum de¤erli oldu¤u için iflçiler havaland›r- Hastal›k nas›l tedavi ediliyor?
man›n olmad›¤›, hatta pencerelerin s›k› s›k›ya kapat›ld›¤› Silikozisin medikal tedavisi yok. Tek kurtulufl akci¤er
ortamlarda çal›flt›r›l›yor. Sonras›nda ise k›sa bir sürede si- nakli. Ülkemizde bu konuda u¤rafl veren merkezler ve az
likozis ortaya ç›k›yor. Örne¤in maden sektöründe uzun y›l- say›da baflar›l› sonuçlar mevcut olsa da bu ifllem oldukça
lar sonra, iflçilerin genellikle emeklilik döneminde belirti- riskli ve ülkemiz flartlar›nda çok zor uygulanabilen bir
lerini veren bu hastal›¤›n, 20’li yafllar›na ulaflmam›fl kot ifl- yöntem. Bu nedenle hala bu gencecik kot tafllama iflçile-
çilerinde sinsice ilerleyen solunum yetmezli¤ine sebep ol- ri, yaflamlar›n› uzun süre nefessiz kal›nan bir dönemi taki-
du¤una, çaresizce tan›k olmaktay›z. ben kaybetmektedirler.

152 KobiEfor Ocak 2013